Blanka Gyselen - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 24-03-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Blanka Gyselen

Geboren te:
Antwerpen, 26-11-1909
Gestorven te:
Antwerpen, 29-05-1959
Volledige naam:
Blanka Maria Franciska Gijselen
Naamsvarianten:
Blanka Gijselen; Blanca Gyselen
Pseudoniem: B. Lanka, B. Langlet

foto: Blanka Gyselen, ca. 1930
Collectie AMVC-Letterenhuis

Dichter, prozaïst, toneelschrijver en vertaler.

Gehuwd met Flor Langlet (ca. 1904-1942). Uit dit huwelijk ontsproot in 1940 een zoontje, Stefaan, dat na twee weken overleed. Haar man stierf aan de gevolgen van een auto-ongeluk. Later had ze een relatie met Johan Sacré. Ze kregen in 1946 een dochtertje, dat na twee twee maanden overleed.

Blanka Gyselen studeerde aan de Hogeschool voor Vrouwen en aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium te Antwerpen. Ze was aanvankelijk werkzaam in de journalistiek. Eind jaren dertig geraakte ze in Vlaams-nationalistisch en later ook nationaal-socialistisch vaarwater. Dat had tot gevolg dat ze gedichten als 'Voor de mannen der Vlaamsche Waffen-SS' (1942) ging schrijven. In 1940-1944 trad ze veelvuldig op als nazi-propagandiste. In september 1944 vluchtte ze met haar nieuwe partner Johan Sacré naar Duitsland. In mei 1945 vluchtten beiden wederom, ditmaal naar Parijs, waar ze tot mei 1946 onder valse namen leefden.

Ze werd in 1945 bij verstek wegens collaboratie ter dood veroordeeld. in mei 1946 werd ze, inmiddels hoogzwanger, gearresteerd en naar Antwerpen overgebracht. Tijdens haar detentie beviel ze van een dochtertje, dat maar enkele maanden oud is geworden. In hoger beroep ('verzet'); de straf werd haar straf teruggebracht tot 12 jaar cel. In 1949 werd ze wegens gezondsheidsredenen vrijgelaten. Ze overleed tien jaar later op 49-jarige leeftijd.

Blanka Gyselen ligt met haar eerste man en jong gestorven zoontje begraven op de begraafplaats te Brasschaat.

In 1967 werd haar roman Adieu, Filippi... verfilmd, onder regie van Rik Kuypers. Er heeft enige tijd een naar haar vernoemde literaire prijs bestaan, die na ophef vanuit Nederland over haar collaboratie werd afgeschaft.

Ze was medewerker aan Dietsche Warande & Belfort (1937), De Gemeenschap (1937), het genazificeerde Groot Nederland (1944) en onder het pseudoniem B. Lanka aan Vlam (1957-1959).

naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Door roode vuur. Steenlandt, Kortrijk, 1936. 43p. Oplage 200 genummerde ex. 2de druk 1937, oplage 300 genummerde ex.

De eeuwige Eva. De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen, 1938. 24p. Oplage 500 genummerde ex.

Heimwee, asch der branden. [René] Verbeeck, Mechelen, 1941. 13p. De bladen voor de poëzie. Jaargang 5 nr. 1.

Zangen voor mijn land. Steenlandt, Brussel, 1942. 33p. Bevat uitgesproken nationaal-socialistische gedichten.

Verzamelde gedichten
De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen, 1943. 72p.
Online in DBNL.

In memoriam. Steenlandt, Brussel, 1944. 56p. 2de druk bij Gulden Schaduw, Brasschaat, 1944, 51p.

Balladen achter de staven. Privé druk, Antwerpen, 1950. 56p. 2de druk bij Vink, Antwerpen, [s.a.]. 55p.

Zie den Mens. Balladen. Privé-druk, [s.l.], 1950. 67p. Luxe editie in een oplage van 50 genummerde ex.; I-XV; XVI-L.

De engel werft. Verzen. Eigen beheer, [s.l.], 1952. 36p. Oplage 100 ex.? 2de druk 1954.

Orgelpunten. Gedichten. [Gyselen], [Bouwel], 1953. 67p. Buiten de gewone opl. werden 100 luxe-ex. getrokken op lompenpapier La Hulpe, genummerd van 1 tot 100 en gesigneerd door de dichteres. Driejaarlijkse prijs van de Provincie Antwerpen 1955.

Van rode vuur tot orgelpunten. Eigen beheer, [s.l.], 1956. 124p. Bloemlezing uit eigen werk? Oplage: tenminste 75 luxe exemplaren.

Circus. Verzen. Ill. Jo de Meester. Die Poorte, Antwerpen, 1958. 45p.

Lied voor morgen. [S.n], [s.l], 1959. 26p. Opl. van 500 genummerde ex.

naar boven

Andere genres

Van zwartsnoetje. Putman, Wenduine, 1934. 30p. Toneel.

In het tuintje van Nazareth. Evangelisch legendespel voor kinderen, 1 bedrijf. Dirix, Antwerpen, 1932. 30p. 2de druk bij Putman, Brugge, 1935.

Hoe Lieveken bruiloft vierde. Putman, Wenduyne, 1932. 59p. Toneel.

Van Witje Wilde en Winde. Tooneelfonds "Ons Leekenspel", Antwerpen, 1937. 71p. Leekenspelen vol. 6: 10.

"En zij vonden het kind". Kerstoverwegingen en legenden. Ill. Kallist Fimmers. Davidsfonds, Leuven, 1941. 157p. Davidsfonds vol. 302. Verhalend proza.

De wereldreis van Flip en Flop. Ill. Leo de Budt. Volk en Staat, 1941. Herdruk bij Buth en Brabant Strip, Londerzeel, 2008. 64p. Strip?.

Het Wijnachtskind. Steenlandt, Brussel, 1943. 44p. Proza van nationaal-socialistisch karakter.

Adieu, Filippi... Vink, Antwerpen, 1955. 187p., XXVIp. Roman over een clowne, gevolgd door een bloemlezing uit het dichtwerk van de zelfde auteur. In 1967 verfilmd.

De helse plantage. Heideland p.v.b.a., Hasselt, 1960. 157p. Verhalend proza, jeugdboek.

Het huis dat God bemint. Heideland, Hasselt, 1960. 156p.

Een orchidee voor Inez. Heideland, Hasselt, 1960. 162p.

Overige genres

Zie de -collectie, Koninklijke Biblotheek (Den Haag).

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Blanka Gyselen is (nog) niet in bloemlezingen aangetroffen.

De Vlaamsche poëzie tussen 1918 en 1941. Kunstuitgeverij Pro Arte P.V.B.A., Diest, 1941.
Het lied der Geuzen. Lannoo, Tielt, 1942.
Gelaat der dichters. De Amsterdamsche Keurkamer, Amsterdam, 1944.

Balladen en refereinen. Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, 1953.
Facetten der Nederlandse poëzie. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage, [1954].
Poëtisch akkoord. A.W. Bruna & Zoon, Utrecht, 1956.
Vandaag 6. Bruna, Utrecht, 1959.

Het groot jaargetijdenboek. Uitgeverij Orbis en Orion, Beveren, 1971.
De vrouw over de vrouw. Kok, Kampen, 1974.
Groot Gezinsverzenboek. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1976.
Brevarium der Vlaamse lyriek. Manteau, Brussel / Amsterdam, 1979 (5de herz. druk).
Nieuw declamatorium. Standaard, Antwerpen/Amsterdam, 1979.

Ik ben genoemd meisje en vrouw. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1980.

Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 5e herziene druk, 1992.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Letterenhuis Antwerpen: Blanka Gyselen.
Jan Venderickx. Blanka Gyselen. Schrijversgewwijs.be, 2017.
http://schrijversgewijs.be/schrijvers/gyselen-blanka/
DBNL: Blanka Gyselen
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=gyse001

Lectuur-Repertorium. Deel 1. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1952.
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 1. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1968.

A.F. Mirande. Boeken op de weegschaal. Het Nationale Dagblad, 22-08-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011132656:mpeg21:a0096
Blanka Gyselen. 'Land van mijn hart...' Groot Nederland, 15-04-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010326180:mpeg21:a0002
Blanka Gyselen. 'Voor de mannen der Vlaamsche Waffen-SS' Groot Nederland, 15-04-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010326180:mpeg21:a0005
Gerard Wijdeveld. Nieuwe verzenbundels uit Noord en Zuid. Algemeen Handelsblad, 10-06-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000047351:mpeg21:a0029
NN. Johan Kaart als clown in circusfilm. De Waarheid, 06-10-1967.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010373966:mpeg21:a0164
NN. Dertiende filmrol van Johan Kaart. Nieuwsblad van het Noorden, 13-10-1967.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010869744:mpeg21:a0281
L. de Vos, Y. T'Sjoen en L. Stynen (red). Verbrande schrijvers. 'Culturele' collaboratie in Vlaanderen (1933-1953). Academia Pers, Gent, 2009. 2007 p. Online op Google Books.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Blanka Gyselen bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Literatuurmuseum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas