Jan Rudolf Hommes - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 01-04-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Jan Rudolf Hommes

Geboren te:
Den Haag, 1918
Gestorven te:
Den Haag?, 1991
Volledige naam:
Jan Rudolf Hommes
Naamsvarianten:
J.R. Hommes
Pseudoniemen: -

Foto: Jan Rudolf Homes, circa 1942

Jurist, oorlogsverslaggever, prozaïst, dichter en fotograaf.

Hij huwde circa 1949. In dit huwelijk werden vier dochters geboren. Uit een buitenechtelijke relatie van zijn vrouw werd een vijfde dochter geboren, die door hem als eigen kind werd opgevoed.

Jan Rudolf Hommes, telg uit een sterk pro-Duits gezin, deed in 1936 eindexamen gymnasium B aan het Nederlandsch Lyceum te Den Haag. Datzelfde jaar bezocht hij met zijn broer Gerard, die al lid van de N.S.B. was, de Olympisch Spelen in Berlijn. Na terugkomst sloot ook Jan Rudolf zich aan bij de N.S.B.

Hij studeerde rechten te Leiden, waar hij in september 1940 slaagde voor zijn doctoraal examen rechten. In zijn studietijd was hij een fervent wedstrijdschaker.

Kort na zijn afstuderen vertrok hij naar Berlijn. Hij trad toe tot de Waffen-SS en was als oorlogsverslaggever gestationeerd aan zowel het Oost- als aan het Westfront. Berichten van hem verschenen, al dan niet anoniem, in vele media in bezet gebied.

Een scene waarin Hommes beschrijft hoe hij en andere SS-ers in een Russisch huis de Sovjetkrant Pravda bestuderen (Limburgsch Dagblad, 14-08-1942):

"De andere illustraties moeten den krantenlezer vertrouwd maken met de belangrijkste figuren op 't gebied van landbouw en industrie en toonen hun markante koppen. Het zijn alle — enkele uitzondelingen daargelaten — markante jodentypes."

Ook was hij in 1943 gestationeerd bij de Kriegsmarine, waarbij hij een drie maanden durende U-Boot patrouille meemaakt. Op het eind van de oorlog wordt hij krijgsgevangen gemaakt.

naar boven


ca. 1942	ca. 1957	1988

Door een Nederlandse rechtbank werd hij na de oorlog tot drie jaar gevangenis veroordeeld. Na zijn detentie werd hij juridisch adviseur van de Nederlandse gouverneur in Nieuw-Guinea. Daarna werkte hij als hooggeplaatst ambtenaar bij het Ministerie van Landbouw en Visserij en bij de Europese Gemeenschap.

Dochter Carella Hommes (ca. 2016): "Hij ging jaarlijks naar reünies. Pas veel later begreep ik dat hij daar zijn oude SS-makkers trof. Mijn moeder heeft dat altijd geaccepteerd, ze was in die dingen passief. Er werd bij ons thuis nooit over de oorlog gesproken, het was geen onderwerp. Mijn vader miste bijvoorbeeld twee teennagels, ‘Heftige winter in Rusland’, zei hij dan."

In 1988 kwam hij in opspraak, nadat hij in een Vrij Nederland-interview verteld had over deze reünies. Hommes omschreef ze als "een leuk dagje uit" en kritiseerde de "opgeblazen" publiciteit rondom deze bijeenkomsten. "We hebben dit de afgelopen 40 jaren in alle rust en ongestoord kunnen doen," verklaarde Hommes. "De bijeenkomst wordt elk jaar door onze vrouwen georganiseerd. Het is zo onschuldig als het maar kan."

Hij betreurde het bij de SS gegaan te zijn, "omdat er allerlei dingen zijn gebeurd, waarvan ik niet had voorzien dat ze zouden gebeuren. We hebben allemaal onze les geleerd. We hebben eenvoudig een vergissing begaan."

Deze uitspraken werden overigens wereldnieuws, omdat de Associated Press er over berichtte.

naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

J.R. Hommes heeft zover bekend geen dichtbundels gepubliceerd.

Proza

Het sprookje van den veldgrijzen strijder. Illustraties [en omslag] van Cor van Deutekom. SS-Hauptamt Germanische Leitstelle, [s.l.], 1943. 59p. Oplage 6000 ex. Niet voor de handel bestemd; gedistribueerd onder Nederlandse vrijwilligers in Duitse dienst. Online in Geheugen van Nederland.

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Jan Rudolf Hommes is in deze bloemlezingen aangetroffen:

Het Jonge Hart. De Schouw, Den Haag, 1943.

Rechts uit de flank! Flanor, Hilversum, 1990.
https://whuberts.home.xs4all.nl/publicaties/rechts.pdf

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

* Foto's: portret ca. 1942: NIOD; portret ca. 1957 Nationaal Archief; portret 1988 Associated Press. Fotografen onbekend.

DBNL: J.R. Hommes
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=homm002

NN. Eindexamens gymnasium. Het Vaderland, 11-06-1936.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010016631:mpeg21:a0067
NN. Schaakspel. De Maasbode, 21-03-1938.
Een van de vele krantenberichten uit 1935-1939 waarin melding wordt gemaakt van deelname van J.R. Hommes aan schaakwedstrijden.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000193242:mpeg21:a0141
NN. Eeuwfeest van het Leidsch Studentencorps. [J.R. Hommes commissaris van de samenstellingscommissie van de feestwijzer]. Het Vaderland, 22-02-1939.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010018299:mpeg21:a0239

naar boven

J.R. Hommes. Het Recht op Arbeid. De Waag, 08-08-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000198874:mpeg21:a0021
J.R. Hommes. Het Recht op Arbeid. [zelfde als artikel uit De Waag]. Agrarisch Nieuwsblad, 14-08-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010892160:mpeg21:a0054
NN. Examens. Rotterdamsch Nieuwsblad, 21-09-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002463:mpeg21:a0212
Mr. J.R. Hommes. Dartele denkdichtsels. [Raadsel Hommes]. De Waag, 17-10-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000198886:mpeg21:a0027
NN. Dartele denkdichtsels. [Oplossing van raadsel Hommes]. De Waag, 31-10-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000198888:mpeg21:a0023
Mr. J.R. Hommes. Vrijheid van denken. De Waag, 03-04-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010325191:mpeg21:a0024
Mr. J.R. Hommes. Geen wereldrecht. [Samenvatting van artikel uit De Waag]. Nieuwe Tilburgsche Courant, 05-04-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010315893:mpeg21:a0002
Mr. J.R. Hommes. Kent uzelven! De Waag, 17-04-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010325193:mpeg21:a0027
Mr. J.R. Hommes. Uit de pers. On-Nederlandsch. [Samenvatting van artikel uit De Waag]. Nieuwsblad van het Noorden, 19-04-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010327890:mpeg21:a0101
NN. Uit de pers. Houdt uw Nederlandsch sterk! [Verwijzing naar artikel in De Waag van J.R. Hommes]. Limburger Koerier, 24-04-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010326820:mpeg21:a0063

naar boven

Mr. J.R. Hommes P.K.-vrijwilliger. Humor aan het Oostfront. Twaalf geboden voor de verlofgangers. Het Nationale Dagblad, 21-03-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011128891:mpeg21:a0139
SS oorlogsberichtgever mr. J.R. Hommes. Zij gaan weer ter kerke. De bolsjewisten maakten van de kerk een wodkafabriek. De Nieuwe Koerier, 30-03-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010693305:mpeg21:a0067
Mr. J.R. Hommes. Van het Oostfront. De waarheid. Limburgsch Dagblad, 14-08-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010414929:mpeg21:a0106
Mr. J.R. Hommes. Ergens aan de Westkust... Een tweede Dieppe. De Courant Het Nieuws van den Dag, 20-10-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010331227:mpeg21:a0037
Mr. J.R. Hommes. De Zuiderzee-dijk in Frnkrijk. Algemeen Handelsblad, 07-11-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000052229:mpeg21:a0012

naar boven

Jan Rudolf Hommes. 'Rshew'. Gedicht. De Schouw, 15-03-1943
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318133:mpeg21:a0006
Mr. J.R. Hommes. Een reis van drie maand [Drie maanden te gast op een duikboot. I]. Het Nationale Dagblad, 03-07-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011129115:mpeg21:a0004
Mr. J.R. Hommes. Storm in de golf van Biskaje. Drie maanden te gast op een duikboot. II. Het Nationale Dagblad, 14-07-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011129124:mpeg21:a0014
Mr. Jan Rudolf Hommes. De beteekenis der Nederlandsche propaganda-kompanieën. De Schouw, 15-07-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318125:mpeg21:a0014
Gerard Wijdeveld. Dichtende jeugd. Algemeen Handelsblad, 23-11-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000043098:mpeg21:a0021

Jan Rudolf Hommes. 'De tijd'. Gedicht. De Schouw, 15-02-1944
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318138:mpeg21:a0011
Met rectificatie in De Schouw 15-03-1944:
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318139:mpeg21:a0027
Jan Rudolf Hommes. 'Wij leven voort'. Gedicht. De Schouw, 15-03-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318139:mpeg21:a0006

naar boven

NN. Oud-SS'ers willen reünie. Nieuwsblad van het Noorden, 18-10-1988.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011001294:mpeg21:a0193
Paul Verschuur. Dutch nazi reunions reopen painful wartime wounds. Associated Press, 19-10-1988.
http://www.apnewsarchive.com/1988/Dutch-Nazi-Reunions-Reopen-Painful-Wartime-Wounds/id-8b981384509a3bd21d465b3ee08bd05e
NN. Oud SS-ers hielden reünie in Drenthe [Met foto J.R. Hommes]. Nieuwsblad van het Noorden, 24-10-1988.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011001299:mpeg21:a0110
Rechts uit de flank! Een bloemlezing uit poëzie van Nederlandse nationaal-socialistische dichters. Bijeengebracht en verzameld door Willem Huberts. Flanor, Hilversum, 1990. Blz. 64-65.
https://whuberts.home.xs4all.nl/publicaties/rechts.pdf
Gerard Groeneveld. Schakel tussen front en vaderland. De Volkskrant, 23-02-1998.
http://www.volkskrant.nl/recensies/schakel-tussen-front-en-vaderland~a454365/
Willem Jan Hagens. Radio-documentaire over de SS-Kriegsberichter. 25-02-1998, Radio 5, van 13.00 tot 14.00 uur.
Gerard Groeneveld. Kriegsberichter. Nederlandse SS-oorlogsverslaggevers, 1941-1945. Vantilt, Nijmegen, 2004. 424p. Met cd-rom. 2de druk 2004.
Gerard Groeneveld. Zwaard van de geest. Het bruine boek in Nederland 1921-1945. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen, 2009 (2de druk - eerste druk 2001).
NN. Een grenzeloos conflict. 1930-1955. Een wereldwijde oorlog. Drie levens. Vijftig beslissende momenten. NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Perspekt en Kiss the Frog. Bij de realisatie zijn verder betrokken: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (film- en geluidsmateriaal), Paul Maas (cartografie), Marie Baarspul (tekstredactie) en Carillon (audiovisuele productie). 24-03-2015.
http://niod.nl/nl/nieuws/reizende-tentoonstelling-een-grenzeloos-conflict-1933-1950
Carella Hommes. Geheim of waarheid. GahetNA. Nationaal Archief, [01-04-2017].
http://www.gahetna.nl/het-verhalenarchief/geheim-of-waarheid
Katherine Goertz Thompson. My father's daughter. The surprising identity of Saskia Hommes. Word Alive prtess, Winnipeg (Canada) 2016. Deels online op Google Books.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan J.R. Hommes bevinden zich in:

Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
NIOD, Amsterdam

naar boven

NB1: De oorlogsverslaggever Mr. J.R. Hommes is niet te verwarren met zijn tijdgenoot dominee J.R. Hommes.
NB2: Jan Rudolf Hommes wordt genoemd in Adriaan Venema's 'Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie' (5 delen, 1988-1992) en in artikelen die verschenen naar aanleiding van Venema's boeken. Gezien de algehele onbetrouwbaarheid van Venema's werk is voor dit lemma geen gebruik gemaakt van 'Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie' of ervan afgeleid materiaal. Zie: Onbetrouwbare bronnen.

naar boven

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas