- Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 17-02-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Jan Kal

Geboren te:
Haarlem, 18-12-1946
Volledige naam:
Johannes Pieter Kal
Naamsvarianten:
J.P. Kal
Pseudoniemen: -
Boekingen: SSS

Foto: Jan Kal, 2013*

Dichter.

Oudste van de drie zonen van Hubertus Jacobus Cornelis Kal (1918-2010) en Bartha Ruifrok (1922-2001).

Jan Kal groeide op in Haarlem. Kal: "In de cursus 1964/1965 had ik op woensdagmiddag facultatief Hebreeuws van dr. Jaap Meijer, de vader van Ischa. Meijer was leraar geschiedenis en Nederlands op het Coornhertlyceum te Haarlem. De weinige leerlingen Hebreeuws kwamen ook van andere Haarlemse middelbare scholen. Met weer andere Haarlemse scholieren deed ik ook Russisch bij Marius Broekmeijer (1927-2007) in een lokaal van het Lourens Coster Lyceum. Ook Spaans behoorde tot de extra mogelijkheden."¹

Hij verhuisde naar Amsterdam, waar hij enige jaren geneeskunde studeerde. Door liefdesperikelen geplaagd brak hij zijn studie af. Kal ontpopte zich tot een van de productiefste sonnettenproducenten van zijn generatie. Zijn sonnetten hebben een hoog autobiografisch gehalte.

Zijn sonnetten zijn op muziek gezet en uitgevoerd door onder meer Margriet eshuis, Willeke Alberti, Boudewijn de Groot en Maggie McNeal.

Van 1 september 1986 tot 1 december 2005 was Jan Kal in deeltijd werkzaam bij de Universiteitsbibliotheek van de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Hij was medewerker aan onder meer Maatstaf en De Tweede Ronde, NRC Handelsblad en Vrij Nederland.

¹ Jan Kal, op Facebookpagina Bart FM Droog, 16-02-2017.
https://www.facebook.com/bart.f.droog

naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Fietsen op de Mont Ventoux. 74 sonnetten. Peter Loeb, Amsterdam, 1974. [IV], 81p.Gedrukt in een oplage van 700 ex., daarnaast 40 genummerde luxe-ex. bevattend een sonnet in het handschrift van de dichter en een gesigneerde houtsnede op Japans papier van Irene Wolfferts, getiteld "Kop van Kal". De KB signaleert een 3de druk, oplage 40 genummerde en gesigneerde ex., met houtsnede, [s.a.].
4de gewijzigde en uitgebreide druk met als ondertitel 222 sonnetten, 1979. Zie vermelding bij 1979.

Jan Kal & Nico Scheepmaker: Vinger in de hoed. Heinz Polzer, & Aart van Zoest: Wie d'r mee doet. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1976. 32p. Oplage van ca. 250 genummerde en gesigneerde exemplaren, waarvan de eerste 20 - genummerd I-XX - zijn voorzien van een handgeschreven gedicht van Jan Kal en Nico Scheepmaker.
2de [zeer uitgebreide] druk, met andere auteursnamenvolgorde, in 1991. Zie aldaar.

Praktijk hervat. 111 sonnetten. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1978. 120p. 2de gewijzigde druk met ondertitel 88 sonnetten bij Aarts, Amsterdam, 1988 [=1989]. 96p.

Fietsen op de Mont Ventoux. 222 sonnetten. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1979. 236p. 4de gewijzigde en uitgebreide druk. 1ste druk 1974, met als ondertitel 74 sonnetten, [IV], 81p.

December. Het Spectrum, Utrecht [etc.]., 1979. 48p. Floroskoop deel 12. Beschrijving van zijn geboortemaand in sonnetten.

Waarom ik geen Neerlandistiek studeer. Schrijverssonnetten. Aarts, Amsterdam, 1980. 32p. Amsterdamse cahiers nr. 57. 2de uitgebreide druk 1984, 48p.

Assepoester
39 sonnetten
Met tekeningen van Irene Wolfferts.
De Arbeiderspers, Amsterdam, 1981. 62p.
Oplage: 2500 ex.

Jan Kal over de oplagegrootte van dit boek, 2017: "Veel en veel te hoog. Het was aanvankelijk de bedoeling dat er ruim reclame voor gemaakt zou worden, met boekhandeltournees en dergelijke. Maar de uitgever gooide bij nader inzien alles op Anna Molino van Mensje van Keulen en Peter Vos. Iedere verhuizing sleep ik hele pakken mee en krijg ze maar niet uitgedeeld."

Chinese sonnetten. Aarts, Amsterdam, 1984. 48p. 'Vertalingen'.

Amsterdam, Halfweg. Aarts, Amsterdam, 1987 [= 1989]. 48p. Poëziepocket nr. 4. Eerder verschenen in de bundels: Fietsen op de Mont Ventoux (4e dr., 1979) en Praktijk hervat (1978) en in de tijdschriften Maatstaf, Propria Cures, De Tweede Ronde en in NRC Handelsblad.

Mijn manier. 144 Sinatra-sonnetten. Gerard Timmer Prods, Amsterdam, 1990. 168p. Franse titel: Gerard Timmer Prods presenteert met trots. Met index van de oorspronkelijke titels van de songs van Sinatra. Bevat tevens: Jan Kal en Frank Sinatra. Interview door Frits Abrahams uit de Sinatra-bijlage van Vrij Nederland, 19 oktober 1985.

Nico Scheepmaker & Jan Kal. Vinger in de hoed / Heinz Polzer & Aart van Zoest. wie d'r mee doet. Gerard Timmer Prods, Amsterdam, 1990 [i.e. 1991]. 91p. 2de [zeer uitgebreide] druk. Eerste druk, met andere auteursnamenvolgorde, verscheen in 1976, 32p.

100 doortimmerde sonnetten uit 25 jaren, 1966-1990. Gerard Timmer Prods, Amsterdam, 1991. 112p. Franse titel: 100 doortimmerde sonnetten 1966-1990.

Oprechte Haarlemse sonnetten en tekeningen. [Tekeningen] Hans van der Horst. Gerard Timmer Prods, Amsterdam, 1992. 96 p.

Het schrijvershuis. 50 sonnetten. De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 1995. 60p.

1000 sonnetten, 1966-1996. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 1997. 1246p.

Hun zeggen. 60 sonnetten. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 2007. 71p.

Een dichter in mijn voorgeslacht
71 sonnetten
Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 2015. 116p.

naar boven

Andere genres

Rob van Scheers. Elvis in Nederland. [portretten en reportagefoto's: Friso Keuris ... et al.; ill. Henk Tas ... et al.; gedichten Jan Kal]. De Prom, Baarn. 1997. Herdruk bij Meulenhoff, Amsterdam, 2010. 240 p. Met cd.

naar boven

Bloemlezingen:

Door Jan Kal samengestelde poëziebloemlezing

Catullus. Laat ons leven en minnen. De mooiste liefdesgedichten. Samengesteld en vertaald [uit het Latijn] door Jan Kal. Bakker, Amsterdam, 2000. 71 p. Tekst in het Latijn en Nederlands. Gedichten van de Romeinse dichter Caius Valerius Catullus (87-ca54 v.Chr.)

Poëzie van Jan Kal is in deze bloemlezingen aangetroffen.

Bericht aan de reizigers. CPNB, [s.l.], 1975.
Lees nog eens een gedicht. Querido, Amsterdam, 1977.
Poëzie is een daad van bevestiging. Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1978.
33 sonnetten. Black and White Literair, Tilburg, 1979. 44p.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1979.
De Vogel. Thomas Rap, Baarn, 1979.

Aarts' letterkundige almanak voor het P.C. Hooftjaar 1981. Aarts, Amsterdam, [1980].
De Fiets. Erven Thomas Rap, Baarn, 1980.
Wie zegt dat ik na veertien regels zwijg. Aarts, Amsterdam, 1980.
Jazz in poëzie: instant composers gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Brussel, 1981.
Gedichten 1981. Davidsfonds, Leuven, 1982.
Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1982.
Uit de school geklapt, Koninklijke PBNA, Arnhem, 1983.
Ik wou dat ik twee hondjes was. Bert Bakker, Amsterdam, 1983 (6de vermeerderde druk).
Poëzie is een daad van bevestiging. Manteau, Amsterdam, 1984 (2e, herziene druk).
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Meulenhoff, Amsterdam, 1984. 5e editie.
Droggen zijn bedroom. Sijthoff, Amsterdam, 1984.
200 Sonnetten. Sijthoff, Amsterdam, 1985.
Aarts' letterkundige almanak voor het J. Slauerhoffjaar 1986. Aarts, Amsterdam, 1985.
Liefde is het enige. Novella Uitgeverij, Amersfoort, 1985.
Gelezen worden ze ontelbare malen. Sijthoff, Amsterdam, 1986.
Dichters over dichters. Sijthoff, Amsterdam, 1986.
Klasseboek. Wolters-Noordhoff, Groningen, 1986.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1987 (8e herziene druk).
Ons poëtisch Nederland. Vroom & Dreesmann, [Amsterdam], 1987.
Congressen. Gedichten. Dienstenbond FNV, Woerden, 1989.

Woorden in vrijheid. Meulenhoff, Amsterdam, 1990.
Poezen in de poëzie. Elmar, Rijswijk, 1990.
Amsterdam dus. Thomas Rap, Amsterdam, 1991.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam/Leuven, 1992. 6e editie.
Een engel zingend achter een pilaar. Sdu, Den Haag, 1992.
Ik heb de liefde lief. Prometheus, Amsterdam, 1993.
De heren van Den Haag zijn onderweg. Sdu, 's-Gravenhage, 1993.
En verder is hier alles prachtig. Kwadraat, Utrecht, 1993.
O, reisgenoten op dit narrenschip. Bert Bakker, Amsterdam, 1993.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1993.
De 100 beste gedichten van deze eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1994.
Dag in, dicht uit. Inmerc, Wormerveer, 1994.
Domweg gelukkig in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1994 (3de verbeterde druk).
Een zucht als vluchtig eerbetoon. Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1995.
Hand in hand in hand. Lannoo, Tielt, 1995.
Wie niet lacht, krijgt een 8. Stichting Dichter aan huis, Den Haag, 1995.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1996 (10e herziene druk).
Dat schitterende water. BZZTÔH, 's-Gravenhage, 1996.
Dieren. Prometheus, Amsterdam, 1996.
Hi-Ha-Hondelul en andere sportpoëzie. Thomas Rap, Amsterdam, 1996.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1997.
Ik wou dat ik twee hondjes was. Ooievaar. Amsterdam (18e druk, 1997).
Lachen mag van God. Bert Bakker, Amsterdam, 1997.
Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1998 (18e druk).
In Liefde Bloeyende. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
Ik ging naar Bommel om de brug te zien. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
Nacht van de poëzie. 18de editie. Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht, 1998.
De selectie van de eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 1999.
Het evangelie volgens dichters. Lannoo/Atlas, Tielt/Amsterdam, 1999.
Geluk dat kan wel jaren duren. Prometheus, Amsterdam, 1999.

Het beste uit Hard gras. Pandora, [Amsterdam], 2000.
Niemand om het voor te doen. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2001.
Rock 'n' roll. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2002.
Het is vandaag de datum. Poëziecentrum, Gent, 2002.
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
De Wadden in gedichten. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.

Alleen in mijn gedichten kan ik wonen. Prometheus, Amsterdam, 2012 [=2011].

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

* Still uit: Theo Bee in de Kennemer Boekhandel - Dichter Jan Kal. 19-10-2013
https://www.youtube.com/watch?v=1UII7zl56tU

Jan Kal. Stamboom Jan Kal. Geneanet.org, 2009-2017.
DBNL: Jan Kal.
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=kal_001
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 2. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981.

Thea Detiger. Twaalf schrijvers en hun bloemen. De Telegraaf, 12-05-1979.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011200414:mpeg21:a1089
Henk van Gelder. Jan Kal vangt Sinatra in sonnetten; 'Op mijn manier'. NRC Handelsblad, 30-04-1991.
https://www.nrc.nl/nieuws/1991/04/30/jan-kal-vangt-sinatra-in-sonnetten-op-mijn-manier-6965488-a905288
Onno Blom. 'Alles laat zich vangen in een sonnet'Brengt een sonnetten bakkend rijmelaar ooit de bestaande orde in gevaar?' Trouw, 23-12-1997.
https://www.trouw.nl/cultuur/-alles-laat-zich-vangen-in-een-sonnet-brengt-een-sonnetten-bakkend-rijmelaar-ooit-de-bestaande-orde-in-gevaar-~ab281afc/
NN. Dichter Jan Kal 'ziet het licht weer'. Volkskrant, 29-05-1998.
http://www.volkskrant.nl/recensies/dichter-jan-kal-ziet-het-licht-weer~a475048/
Peter de Boer. Hou nou eens op over Marina! Trouw, 19-05-2007.
https://www.trouw.nl/home/hou-nou-eens-op-over-marina-~ad0d2413/
Anne-Mariken Raukema. Het Amsterdam van Jan Kal. Ons Amsterdam. Nummer 9, september 2008.
http://www.onsamsterdam.nl/tijdschrift/jaargang-2008/231-nummer-9-september-2008.html?start=6
Singel Uitgeverijen: Jan Kal. [2015]
http://www.singeluitgeverijen.nl/auteur/jan-kal/

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Jan Kal bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Literatuurmuseum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas