|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
versie: 10-12-2014 - redacteuren: Piet J. Bakker & Bart FM Droog
Biografische schets | Werken over Michel van der Plas Productief Tot diens vroege dood in 1971 was de schuchtere Van der Plas bevriend met de flamboyante Godfried Bomans, met wie hij In de kou (1969) schreef, over hun roomse jeugd. Van der Plas was vaak slachtoffer van de beruchte practical jokes van Bomans. Zo gingen ze samen voor Elseviers Weekblad naar een congres van D66. Na afloop stelt Bomans Van der Plas aan Hans van Mierlo voor: 'Dit is mijn chauffeur'. Hij geeft Van der Plas opdracht Van Mierlo naar zijn huis aan de Leidsegracht in Amsterdam te brengen. Daar aangekomen, doet Van der Plas een schietgebedje: 'Oh God, laat hij mij geen fooi geven.' Het gebed wordt verhoord.6 Literatuur, journalistiek, cabaret en liedteksten. In 1963 schrijft A. Mertens in De Nieuwe Linie: 'Van der Plas, in de beide Nederlanden bekend als dichter en voorlezer, bovendien als vertaler van Anglo-Amerikaanse poëzie en van romans van de Duitse verteller Heinrich Böll, is het prototype van een ontvoogd Hollander: tamelijk klein, fors, blond, rose, luid sprekend en snel lachend, precies van taalgebruik en hardnekkig in het belijden zijner preferenties en vooroordelen. Hij beoefent sedert jaren de journalistiek omwille van het dagelijks brood, en de literatuur als belegsel op dat brood, hoewel het (als bij zovele literaire journalisten) ook wel eens andersom zal uitvallen.'9 Jaap van de Merwe: 'Aan beide kanten van de scheidingslijn tussen letterkunde en cabaretschrijverij is men bereid hem te erkennen. Zijn 'officiële' dichtbundels worden serieus genomen, en anderzijds is bijvoorbeeld Wim Sonneveld genoeg op hem gesteld om regelmatig zijn liedjesteksten op het programma te plaatsen.'10 Henk van Gelder: 'Hij blonk uit in elegante, vormvast verwoorde lyriek en treffende taalparodieën. Maar het waren altijd anderen die hem daartoe moesten aanzetten: eerst Sonneveld, die hem als cabaret-auteur ontdekte, daarna Frans Halsema en jarenlang ook de KRO-radio, waar hij de productieve leverancier was van het succesprogramma Cursief.'11 Michel van der Plas: 'Ik heb al die verschillende genres met evenveel plezier, toewijding en, naar ik zelf vind, deskundigheid beoefend.'12 Kritiek en populariteit Van Van der Plas' boeken In de kou en Uit het rijke Roomsche Leven werden er elk zo'n 100.000 exemplaren verkocht. Van zijn ruim 600 pagina's tellende biografie van Gezelle verschenen in vier drukken 25.000 exemplaren [aantal 1998]. Maar ook zijn dichtbundels beleefden meerdere herdrukken, veelal in oplagen van duizend exemplaren per druk.13 Opmerkelijk is dat in 1949 Anton van Duinkerken, Gabriel Smit en Michel van der Plas een gezamenlijke literaire tournee door Vlaanderen maakten, waarbij elk van hen voorlas uit eigen werk en tevens een inleiding verzorgde over het werk van een van de andere dichters. Hiervan wordt verslag gedaan in het boek Onderlinge verstandhouding (1955).17 Het prijzencircus In 1991 kent men hem de AKO literatuurprijs toe voor zijn biografie van Gezelle. Maar die nam men hem ook weer af. Nadat het besluit was gevallen en het juryrapport al was geschreven, dringt een jurylid aan op hernieuwd beraad. De 50.000 gulden (anno 2012 circa € 36.000) ging daarna naar P.F. Thomése voor Zuidland. Eerder kreeg hij wel de Jan Campert-prijs 1949 (fl 500) en de Gouden Harp 1968 voor zijn cabaretteksten. Zijn gehele oeuvre werd bekroond met de Tollens-prijs 1978 (à fl 1000). Z'n oeuvre op cultureel, godsdienstig en literair gebied, alsmede zijn bijdragen aan het Nederlands cabaret en de journalistiek werden bekroond met de Bisschop Zwartkruis-prijs 1991 (à fl 3000).19 Op 3 december 2004 is Van der Plas voor zijn biografieën en zijn religieuze poëzie benoemd tot Commandeur in de (pauselijke) orde van de H. Gregorius de Grote. Daarnaast was hij ridder in de Orde van Oranje Nassau en officier in de Leopoldsorde. Overlijden Noten bij biografische schets Over Michel van der Plas
Televisiedocumentaire
Een hemel op aarde. Gedichten. Stols, 's-Gravenhage, 1955. 48p. Drukker: Boosten en Stols, Maastricht. 2de druk 1956.
Met een bloem in de mond. Het model voor de uitgever-reeks, juni 1959. Corvey Papiergroothandel, Amsterdam [etc.], 1959. 19p.
Toegift in ernst en kortswijl. De collectie van honderd nr. 1. Noorderlicht, Broek, 1995. 61p. Oplage van 500 ex., waarvan 50 ongenummerd en gesigneerd.
[Willem Sonneveld]. Een avond met Wim Sonneveld. Tekstbijdragen Simon Carmiggelt, Michel van der Plas, Annie M.G. Schmidt ... [et al.]. Speciale
Biografieën en biografische / anekdotische werken
Juliette. Holkema & Warendorf [etc.], Bussum [etc.], 1981. 225p. Omslagtitel: Juliette, de liefde van Juliette Drouet en Victor Hugo. Biografisch werk over Juliette Drouet (1806-1883) en Victor Marie Hugo (1802-1885).
Nu moet ik zijn geluk beschrijven. Literaire pelgrimages. Anthos / Lannoo, Baarn / Tielt, 1991. 192p. Eerder verschenen in Elsevier. Levensbeschrijvingen [van ?]. Bloemlezingen:
Ongerijmde rijmen. Een blik in de speelkamer van muzen en poëten | waarin de muzen soms in haar hemd en de poëten op kousevoeten verschijnen | en dientengevolge een sfeer van ongedwongen hartelijkheid en hatelijkheid heerst| welke geest en hart verfrist | en alle plechtigheid verjaagt uit vijf eeuwen Nederlandse poëzie. Samengesteld door Michel van der Plas. Spectrum, Utrecht, 1954. 224p.; 2de [=3de], vermeerderde druk 1960.
De mens leeft niet van bloot alleen. Een lijfboek met 824 vermeldenswaardige uitspraken en meningen. Door Michel van der Plas gedurende 25 jaren aangestreept en overgeschreven; naar thema van a tot z geordend. Ambo, Bilthoven, 1971. 287p. Aforismen. Poëzie van Michel van der Plas is in deze bloemlezingen aangetroffen: Dichters van deze tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1960 (20ste druk). Het Paard. L.J. Veen, Wageningen, 1971. De Fiets. Thomas Rap, Vijverhof / Baarn, 1980. Hier ligt Poot, hij is dood. Veen, Utrecht, 1990. Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn. Averbode, Averbode, 1996. De ballade van Arie Hop en andere lichte verzen. Lannoo, Tielt, 2000.
Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door: partners De Nederlandse Poëzie Encyclopedie heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Aan hen die desondanks menen aanspraak te maken op enig recht, wordt verzocht contact op te nemen met de redactie. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||