versie: 03-10-2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Joost Zwagerman Geboren te: Alkmaar, 18-11-1963 Overleden te: Haarlem, 08-09-2015 Volledige naam: Johannes Jacobus Zwagerman Naamsvarianten: J. Zwagerman; J.J. Zwagerman Pseudoniem: J. Wagnermaz¹ Site: www.joostzwagerman.nl foto: © Keke Keukelaar, 2012 www.kekekeukelaar.nl

Prozaïst, essayist en dichter. Stadsdichter van Alkmaar (2004-2009). In 2008 ontving hij de Gouden Ganzenveer voor zijn gehele oeuvre.

In 1984 verhuisde Joost Zwagerman van zijn geboorteplaats Alkmaar naar Amsterdam. Hij hield zich daar aanvankelijk veel in kringen van beeldend kunstenaars op. Hij verwerkt zijn ervaringen uit deze periode in zijn romans, zoals in Gimmick (1989).

Van 1988 tot 1990 is hij redacteur van het literaire tijdschrift De Held. De roman De Houdgreep, zijn eerste proza, verschijnt in 1986. Met criticus Michaël Zeeman (1958-2009) had Zwagerman een jaren voortslepende vete.

Van 1998 tot 2000 was Zwagerman vaste gast in het TV-programma Barend & van Dorp. In 2003 en 2004 presenteerde hij VPRO's Zomergasten. Sinds 2011 was hij regelmatig te gast in het populaire tv-programma 'De Wereld Draait Door', waarin hij enthousiasmerend over kunst verhaalde.

Na een periode van depressies maate Joost Zwagerman een eind aan zijn leven. Hij was vader van drie kinderen.

Medewerker aan (o.a.) De Volkskrant, NRC Handelsblad, Vrij Nederland, HP/De Tijd, Maatstaf, Optima, De Gids, Hollands Maandblad, Zanzibar, De Revisor en Tirade.

Na een uitvaartdienst in De Duif te Amsterdam is hij op 16 september 2015 in besloten kring begraven op de Algemene Begraafplaats in Bergen (N.H).

De Maximalen

In 1988 stelde Arthur Lava (pseudoniem van Howard Krol) de bloemlezing Maximaal (In de Knipscheer, Haarlem) samen met gedichten van Pieter Boskma (1956), Bart Brey (1955), Koos Dalstra (1950), René Huigen (1962), Johan Joos (1957), Tom Lanoye (1958), K. Michel (ps. van Michel Kuipers, 1958), F. Starik (1958), René Stoute (1950-2000), Joost Zwagerman (1963) en Lava (1955) zelf.

Het boek werd op 24 mei 1988 gepresenteerd. Het was de enige keer dat alle elf dichters bijeen zijn geweest, waaruit mag blijken dat ze nooit een werkelijk coherente groep hebben gevormd. Hoewel er sprake is van onderlinge vriend- en verwantschappen zijn de verschillen tussen de Maximalen minstens zo groot geweest als de overeenkomsten. Anderhalf jaar na verschijnen concentreren ze zich op individuele inspanningen. Op 29 september 1989 hieven de Maximalen zichzelf op.

Meer informatie hierover is o.a. te lezen op p. 183- 235 van het boek Collega's van God van Joost Zwagerman (Arbeiderspers,1993).

Over Joost Zwagerman

[Red. J.A. Dautzenberg ... et al. ; medew. Arnout Bosboom ... et al.]. Beschouwingen over het werk van Remco Campert, Mensje van Keulen, Tomas Lieske, Doeschka Meijsing, Manon Uphoff, Joost Zwagerman. Met foto's van Klaas Koppe. Boek-delen essays nr. 1. Biblion Uitgeverij, Leidschendam, 2006. Omvang: 86 p.


¹ in: Naar morgen 48. Opwenteling, Eindhoven, 1983. 179p.

naar boven

---

Dichtbundels:

Langs de doofpot De Arbeiderspers, Amsterdam, 1987. 52 p.

Drie liefdesgedichten. [Elferink], Wijhe, 1987. Omvang: [7] p. Opl. 35 ex., waarvan 7 ex. gebonden.

De ziekte van jij Gedichten De Arbeiderspers, Amsterdam, 1988. 39 p. 2de druk 1998.

De mooiste vrouw ter wereld. Gedichten. Exponent, [Bedum], 1993. Omvang: [8] bl.. Opl. van 160 ex., genummerd 1-130 en I-XXX. De nummers 1-30 zijn gebonden en voorzien van een door de auteur met de hand geschreven en gesigneerd gedicht.

naar boven

Plug-ins. Rob Scholte [schilderijen]. Joost Zwagerman [gedichten]. [Fotogr.: Edo Kuipers]. Fries Museum/Waanders, Leeuwarden/Zwolle, 2000. Omvang: [48] p. Uitg. ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Fries Museum (13 februari-24 april 2000).

De nomade [curatoren tekst Joost Zwagerman ... et al.]. Bonk Editions, Bussum, 2000. Omvang: [76] bl. Opl. van 140 ex., waarvan 100 Arabisch genummerd en gesigneerd, 40 Romeins genummerd h.c. - Daarnaast werden van de prenten en teksten 10 ex. gedrukt als épreuve d'artiste. Geb., in doos.

	Bekentenissen van de pseudomaan Gedichten De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, 2001. 73 p.
	Roeshoofd hemelt Gedichten De Arbeiderspers, Amsterdam, 2005. 105 p. Bij de eerste gebonden druk (oplage 800 ex.) was een cd gevoegd waarop Hans Teeuwen een aantal van de gedichten uit Roeshoofd hemelt voorleest. De reguliere, navolgende drukken werden zonder begeleidende cd uitgebracht. 4de druk 2005. Paul Snoek Poëzieprijs 2007.
	naar boven

Opname. [Gedichten] Joost Zwagerman. [Zeefdrukken] Pieter Bijwaard. Elferink, Staphorst, [2005]. Omvang: leporello, [24] p. Opl. van 50 genummerde en gesigneerde ex.

Cahier T. Joost Zwagerman [gedichten], Hans Op de Beeck / [introd.: Roel Arkesteijn].
Stad van letters dl. T. ABC2004, Antwerpen, 2005. Uitgegeven t.g.v. ABC2004, 23 april 2004 - 22 april 2005, een initiatief van Antwerpen Boekenstad en Antwerpen Open.

Tot hier en zelfs verder De vroege gedichten. De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 2005. 137 p.

Ode aan De Hout. [Gedicht: Joost Zwagerman; houtsnedes: Sarai de Haan ... et al.]. Vereniging 400 jaar Alkmaarder Hout/Grafisch Atelier Alkmaar, Alkmaar, 2007. Omvang: [8] bl. Opl. van 117 gesigneerde ex., waarvan 100 ex. genummerd 1-100, 3 ex. h.c. en 14 ex. épreuves d'artist. In portfolio.

naar boven

Beeld verplaatst. [kunstenaars Brecht Swaanswijk ... et al.]. De Arbeiderspers, Amsterdam, 2010.

	De wereld is hier Een keuze uit eigen werk. Muntinga, Amsterdam, 2012. 136p. R ainbow Essentials nr. 75. uitg. i.s.m. De Arbeiderspers.
	Voor alles De Arbeiderspers, Amsterdam, 2014. 80p.
	Wakend over God Gedichten Hollands Diep, Amsterdam, [2016]. 87p. 2de druk feb. 2016.

naar boven

---

Bloemlezingen

Door Joost Zwagerman samengestelde bloemlezing

Altijd weer dit leven. Een keuze uit de gedichten. Pieter Boskma. Samengest. [en van een naw. voorz.] door Joost Zwagerman. Prometheus, Amsterdam, 2006


In de bloemlezingen

Poëzie van Joost Zwagerman is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen. De complete titels, namen van samenstellers etc. zijn op de desbetreffende jaarlijsten te traceren.

1980-1989

De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1987 (8e herziene druk).
Ieder hangt aan zijn gevallen toren. Dedalus/Nijgh & Van Ditmar, 1988.
Maximaal. In de Knipscheer, Haarlem, 1988.
Congressen. Gedichten. Dienstenbond FNV, Woerden, 1989.
Nacht van de poëzie. Muziekcentrum Vredenburg, [Utrecht], 1989. [9de editie].

1990-1999

Dichters van deze tijd. Poëziecentrum, Gent, 1990 (24ste herz. druk).
Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 5e herziene druk, 1992.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam/Leuven, 1992 (6e editie).
Alle Poëten. De Arbeiderspers, Amsterdam-Antwerpen, 1994.
Geen dag zonder liefde. De Bezige Bij/Poëziecentrum, Amsterdam/Gent, 1994.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1996 (10e herziene druk).
Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn. Averbode, Averbode, 1996.
Groot verzenboek. Lannoo, Tielt, 8e herziene druk, 1998.
Een zucht en een zoen. Altiora Averbode, Averbode, 1999.

naar boven

2000-2009

Het liefste gedicht. Podium, Amsterdam, 2001 (2de druk 2007 bij bij Muntinga Pockets).
Niemand om het voor te doen. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2001.
Seks. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2001.
Studenten, leest! Literair Dispuut Flanor, Groningen, 2001.
De 100 beste gedichten van 2001. De Arbeiderspers, Amsterdam / Antwerpen, [2002].
Het is vandaag de datum. Poëziecentrum, Gent, 2002.
In memoriam Prins Claus. Gedichten. Passage, Groningen, 2002.
Nacht van de Poëzie 2002. Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht, 2002.
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Kutgedichten. Passage, Groningen, 2004.
Klotengedichten. Passage, Groningen, 2005.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.
25 Jaar Nederlandstalige poëzie 1980-2005 in 666 en een stuk of wat gedichten. BnM Uitgevers, Nijmegen, 2006
De 100 beste gedichten van 2005. De Arbeiderspers, Amsterdam-Antwerpen, [2006].
Het muzikaalste gedicht. Podium, Amsterdam, 2006.
Verzen van verbondenheid. Kontrast, Oosterbeek, 2008.
Stadsdichters bijeen. Uitgeverij Kontrast, Oosterbeek, 2009.

naar boven

2010-2019

29e Nacht van de Poëzie. Podium/Vredenburg, Amsterdam/Utrecht, 2010.
Dichter aan huis. Stichting Dichter aan huis, Den Haag, 2011.
Met dat hoofd gebeurt nog eens wat. Prometheus, Amsterdam, 2011.
Blauw goud. Nieuw Amsterdam, Amsterdam, 2013.

naar boven

---

bronnen

Mats Beek. www.schrijversinfo.nl: Joost Zwagerman.
Sara Berkeljon. 'Het was meer dan een depressie.' Interview met Joost Zwagerman. De Volkskrant, 2012. Herplaatst op 08-09-2015
http://www.volkskrant.nl/boeken/-het-was-meer-dan-een-depressie~a3347642/
DBNL: Joost Zwagerman
NN. 'Joost Zwagerman maakt einde aan zijn leven.' De Volkskrant, 08-09-2015
http://www.volkskrant.nl/binnenland/joost-zwagerman-overleden-door-zelfmoord~a4138283/
De Arbeiderspers
Rottend Staal: Joost Zwagerman, 2002.
http://www.epibreren.com/rs/zwagerman.html
Frederik Vandromme. 'Joost Zwagerman overleden: herlees zijn laatste Humo-interview'. Humo, 08-09-2015. eerder gepubliceerd november 2013.
http://www.humo.be/humo-archief/264302/joost-zwagerman-overleden-herlees-zijn-laatste-humo-interview

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Joost Zwagerman bevinden zich in:
British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum Gent
Poëziecentrum Nederland

naar boven