Home
dichters
jaarlijsten
bronnen
COLOFON

Behorend tot: jaaroverzicht 1943                                                      versie: 01-04-2017

Titel:
Het jonge hart
[Jury:
Martien Beversluis, J. van Ham,
Adriaan van Hees, Roel Houwink, J.A. van Kersbergen]
Inleiding:
J. van Ham.

Uitgeverij:
De Schouw, Den Haag
Jaar van verschijning: 1943
Omvang: 43 p.
Bijzonderheden:






Google over dit boek


Gerard Groeneveld, in Zwaard van de geest (2009) over deze bloemlezing:

 
"Het DVK [Departement van Volksvoorlichting en Kunsten] trachtte in 1942 jong talent onder de bevolking aan te boren en organiseerde in samenwerking met de Nederlandsche Omroep cursussen voordrachtskunst. Dit resulteerde in de lente van 1943 in een prijsvraag voor de dichtende Nederlandse jeugd. (...)

Zo'n 1.500 inzendingen kwamen bij de omroep binnen. Hieronder bevond zich veel rijmelarij, maar de beste inzenders waren voor twee dagen te gast in Hilversum. Hun gedichten werden bovendien door uitgeverij De Schouw gebundeld en uitgegeven (...) en voorgedragen voor de radio.

Roel Houwink sprak de jonge dichters (de jongste was veertien jaar) toe en zijn rede was te lezen in het meinummer uit 1943 van het maandblad De Schouw."

 

G.H. 's-Gravesande, in Het Vaderland, 03-12-1943:

"Tot de beste inzenders moet zonder twijfel Eb. van de Beld gerekend worden. Deze jonge dichter werd, het is ons toevallig bekend, 30 juni 1919 te Delft geboren en heeft dus een leeftijd bereikt, waarop men een rijp vers mag verwachten. Het zijn niet de eerste verzen die hij gepubliceerd heeft, want een der ook hier [i.e. Het jonge hart] opgenomen gedichten "Studeerkamer" heeft men in Het Vaderland kunnen lezen. Vergelijkt men dit vers met het hieronder overgeschreven gedicht, dan zal het opvallen, dat de vorm vaster is geworden, al kon hij sommige regels nog best verbeteren. De toon van zijn vers - een onmiskenbaar bewijs - is echt met een zweem van melancholie en ironie. Het bedoelde gedicht is:

  BIJ HET GRAF

Hier is je graf, Ik* ben alleen gekomen
om even naar de kleine steen te kijken
waarop je naam vergeten staat te prijken
sedert de dood het leven je heeft ontnomen.

Het is hier stil. Er staan wat hooge boomen.
En ik sta peinzend dit te vergelijken
met hoe het vroeger was en blijf maar kijken
naar je vertrouwde naam onder de bomen.

Je bent gegaan zonder een enkle klacht.
En ik bedenk hoe de herinneringen
aan jou verijld zijn in een vreemde nacht.

Want er is geen verdriet en ik blijf zingen
je naam die mij zoo lief is en zo zacht,
maar om mij heen zweeft in steeds wijder kringen.

 

* 'Ik' als in krant.

Als dit alleen de winst zou zijn uit dezen bundel, als deze schrijver later een onzer dichters van beteekenis zou worden, dan mogen wij tevreden zijn. Maar zou hij zonder dezen oproep [i.e.: de oproep tot deelname aan de wedstrijd] ook niet zoo ver gekomen zijn?"(...)



Bevat poëzie van:

 
Annie Altona
Eb. van de Beld ¹
H. v.d. Berg
Riet Beukman
Jan van der Doef ²
Joh. Eskens
A. Gravekamp
Bram van den Have
Henny Hemmes
Jan Rudolf Hommes ³


Joh. J. Joosen
W.A.H. Kerkhof
Herman Kramer 4
Jan Lens
Jan H. Noppen
Freek van Ommen
Paul Philips
W.F. de Regt 5
G.F.M. Rensman
Jelly van Tilburg

naar boven

Dat deze dichters aan de Jonge hart-wedstrijd deelnamen en wonnen betekent niet automatisch dat ze destijds nationaal-socialisten waren. Van vijf van hen zijn nadere gegevens bekend - de overigen zijn in de mist der jaren verdwenen.

1 Eb. van de Beld (1919-1955). Was later in de oorlog medewerker aan clandestiene tijdschriften. Op 17 april 1944 werd hij gearresteerd en als dwangarbeider naar Duitsland gedeporteerd. Na de oorlog verschenen in enkele bloemlezingen gedichten van hem. Hij overleed aan tuberculose.
2 Jan van der Doef (c. 1920?). Publiceerde ook onder de namen 'A. Groot Antink' en 'Jan Jacob Doeve'.
3 Jan Rudolf Hommes (1918-1991). Was vanaf winter 1941/1942 SS-Kriegsberichter aan het oostfront. Publiceerde in 1943 een het jeugdboek Het sprookje van den veldgrijzen strijder (SS Hauptamt Germanische Leitstelle, [s.l.], 1943, 59p.). Zat van 1945 tot en met 1948 gevangen. Werd daarna gouvernementsambtenaar in Nieuw-Guinea (1950-1963) en vervolgens ambtenaar bij het ministerie van Landbouw en Visserij.
4 Herman Kramer. Pseudoniem van Wybe de Vries. Schreef WA-luisterspelen. in 1942 vervaardigde hij de hoorspelserie 'Pension 't Stekeltje' voor de genazificeerde Nederlandsche Omroep. Een aantal teksten had een antisemitische strekking.
5 W.F. de Regt (1917-1986). Willem Frederik de Regt, beeldhouwer. Meer over hem bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie.
http://www.rkd.nl/rkddb/dispatcher.aspx?action=search&database
=ChoiceArtists&search=priref=66016


NB: Zowel 's-Gravesande als Van Ham sprak over 21 dichters - de NPE-onderzoeker telde er (in 1999) 20. 't Kan zijn dat een van de deelnemers ook onder een pseudoniem is opgenomen.

Bronnen

Piet Calis. Het ondergronds verwachten. Schrijvers en tijdschriften tussen 1941 en 1945. Meulenhoff, Amsterdam 1989. Online op: http://www.dbnl.org/tekst/cali002onde01_01/

Gerard Wijdeveld. Dichtende jeugd. Algemeen Handelsblad, 23-11-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000043098:mpeg21:a0021
G.H. 's-Gravesande. De jeugd in gebonden maat. Het Vaderland, 03-12-1943. Recensie van Het jonge hart.
Gerard Groeneveld. Zwaard van de geest. Het bruine boek in Nederland 1921-1945. Vantilt, Nijmegen, 2009, 2de druk, p. 240-241) over deze bloemlezing:
A.P.A.M. van der Logt. Het theater van de nieuwe orde. Een onderzoek naar het drama van Nederlandse nationaalsocialisten. Faculty of Humanities. Universiteit van Amsterdam, 2008. 576p. Dissertatie.
http://dare.uva.nl/document/116970

Bloemlezing onderzocht door: Bart FM Droog, 1999.


Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2013-2017

Webdesign Revan Barlas