Wim T. Schippers - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 08-01-2014 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Wim T. Schippers

Geboren te:
Groningen, 01-07-1942
Volledige naam:
Willem Theodoor Schippers
Naamsvarianten:
W.T. Schippers
Pseudoniemen:
Wilhelmina Kutje; Jacques Plafond

Boekingen:
SSS

Wim T. Schippers in Vera Groningen, 2003
© Mark Scheffer

zie: - Groninger dichters

Biografische schets | Boeken/sites over Wim T. Schippers

Multimedia-kunstenaar, televisie- en radiomaker, toneelschrijver, dichter, liedtekstschrijver, stripscenarist.

Wim T. Schippers groeide op in Bussum. Na een onvoltooide middelbare schoolopleiding studeerde hij voor grafisch ontwerper aan de Kunst-nijverheidsschool (later de Rietveldacademie geheten) te Amsterdam.

Hij baarde opzien met de manifestatie Aan Het Strand Te Petten (1963), waar hij - geobserveerd door de internationale pers - een flesje limonade in zee leeg goot.

Wim T. Schippers geldt met programmamaker Willem de Ridder, filmer Wim van den Linden en auteur Hans Verhagen als exponenten van Fluxus - een kunststroming uit de jaren zestig en zeventig, die in veel opzichten aan het situationisme doet denken. Schippers, in 1973: "Als iemand het eens wat anders doet gaan de mensen zich opnieuw afvragen hoe het moet, wat er kan en mag."¹

In 1963 mocht Schippers zijn eerste tentoonstelling inrichten. Het hele pand van het hoofdstedelijke Museum Fodor mocht hij daarvoor gebruiken. Hij richtte daar een zaal vol glasscherven in. Een andere zaal vulde hij met zand en ook bestreek hij de vloer van weer een ander zaal met pindakaas. Schippers, in 2011: "Ik had Zalen der Waarachtige Oninteressantie ingericht. Dat was in een tijd dat expressieve kunst de toon bepaalde. Ik had oog voor saaie dingen, voor het onaanzienlijke. Pindakaas! Kijk nou eens naar pindakaas. Alleen omdat ik het op een vloer smeerde, kreeg ik er ineens aandacht voor. Dat is toch geweldig?"²

Van 1967-1990 maakte hij /werkte hij mee aan spraakmakende televisieprogramma's als Hoepla, De Barend Servet Show, De Fred Haché-show, Van Oekels Discohoek, Waldolala, Op zoek naar Yolanda, De Lachende Scheerkwast en We zijn weer thuis. Geregisseerde chaos en ontregeling met opmerkelijk taalgebruik vormen belangrijke ingrediënten in deze tijdloze programma's.

Wim T. Schippers, in 2011: "'Kunst is dingen doen waarvan je niet weet hoe ze uitpakken. Met de televisieprogramma's die ik heb gemaakt, zou je bij de netmanagers nu echt niet meer kunnen aankomen. Die managers willen alles kunnen becijferen. Wat ik maak, is te onzeker."²

Zijn partner, Ellen Jens, werkte als producer en regisseur aan veel van zijn programma's mee.

Hij publiceerde onder het pseudoniem Wilhelmina Kuttje sr. (1901-1967) gedichten, die in zijn radioshow Ronflonflon met Jacques Plafond (330 uitzendingen, VPRO Radio, Hilversum 3, 1984-1991) door Wilhelmina Kuttje Jr. werden voorgedragen.

Met tekenaar Theo van den Boogaard maakte Wim T. Schippers de Sjef van Oekel-stripreeks. Het duo stopte met de succesvolle stripreeks, nadat de acteur Dolf Brouwers (1921-1997), de vertolker van het Sjef van Oekel-personage in de televisieshows, via een rechter had afgedwongen dat de stripheld niet langer in 'obscene of pornografische scènes' mocht worden afgebeeld.

Tot zijn spraakmakende projecten behoort ook het toneelstuk Going to the dogs (met enkel honden als acteurs, 1986).

Vanaf 1976 leent hij zijn stem aan de karakters Ernie en Kermit uit het kindertelevisieprogramma Sesamstraat.

Van 1995-2002 presenteerde hij de Wetenschapsquiz (VPRO). In 1997 was hij presentator het het tv-programma Zomergasten.

Wim T. Schippers' oeuvre werd bekroond met de LIRA-prijs 1993 (à fl. 25.000,-) en met de Jacobus van Looy-prijs 2005 (à € 2.200,-).

naar boven

Over Wim T. Schippers en/of zijn werk

De gekke wereld van Hoepla. Opkomst en ondergang van een televisieprogramma.
Samengesteld en van zinsneden voorzien door Hans Verhagen. [Medewerkers Wim T. Schippers et al.].
De Bezige Bij, Amsterdam, 1968. 320p.
Ondertitel op omslag: "(Beeld)verslag van 'ntvpisode".

Scan: Silverenberg Galleries, Eindhoven - www.silverenberg.nl

Wim T. Schippers, Gied Jaspers... [et al.]. Het Barend Servet effect. Teksten van en reflecties op vijf shows van de VPRO. Contact, Amsterdam, 1974. 240p. Tijdsdocumenten. integraal op:
http://www.dbnl.org/tekst/schi032bare01_01/index.php

Fanzine v.h. Ronflonfon. Het Wim T. Schippers Genootschap. 1990-1998. ISSN 1387-3156. Zie:
http://weblogs.vpro.nl/ronflonflon/het-wim-t-schippers-genootschap/

Harry Ruhé. Het beste van Wim T. Schippers = The best of Wim T. Schippers. [Vertaling Gosse van der Leij]. Centraal Museum Utrecht, 1997. 239p. Agnieten-reeks nr. 3. Uitgave ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Centraal Museum Utrecht in het voorjaar van 1997. Tekst in het Engels en Nederlands. Teksten en bijschriften gedrukt in rood en groen. De eerste 1000 exemplaren van de uitgave zijn genummerd.

Ingmar Heytze & Vrouwkje Tuinman. Verdomd interessant, maar gaat u verder... De taal van Wim T. Schippers. Sdu Uitgevers / Standaard, Den Haag / Antwerpen, 2000. 143p.; 2de druk 2000; 3de druk 2000.

A.IJ. van den Berg. 'Sjef van Oekel in de bocht - Theo van den Boogaard & Wim T. Schippers'. Boeklog.info, oktober 2008.
http://boeklog.info/2008/10/12/sjef-van-oekel-in-de-bocht/

Ronflonflon avec Jaques Plafond. VPRO-site over het radioprogramma.
http://weblogs.vpro.nl/ronflonflon/

naar boven

Dichtbundel:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Kuttje compleet. Een selectie gedichten van Wilhelmina Kuttje Jr uit het werk van haar grootmoeder Wilhelmina Kuttje Sr (1901-1967). Met een inleiding van Remco Campert. En illustraties van K. Zelden. [Samengesteld en geredigeerd door Rogier Proper. Geschreven door Wim T. Schippers]. De Bezige Bij, Amsterdam, 1989. 142p. Ronflonflonreeks deel 3.

naar boven

Andere genres (o.a.)

Boeken van en over televisie, film, radio, en theater(-producties).

Tulips. [Speciaal voor deze uitgave vervaardigde tekst van Wim T. Schippers]. [Thomas Rap], [Amsterdam], [1966]. 48p. Serie 'nieuwe boeken' nr. 1. Boek naar de gelijknamige film van W. van der Linden. Foto's en begeleidende teksten tegenover elkaar. Aaan de keerzijde van het titelblad staat abusievelijk afgedrukt: cop. MCMXLVI. Oplage 500 ex.

Wim T. Schippers, Gied Jaspers... [et al.]. Het Barend Servet effect. Teksten van en reflecties op vijf shows van de VPRO. Contact, Amsterdam, 1974. 240p. Tijdsdocumenten.

Het drama van Wim T. Schippers. De Bezige Bij, Amsterdam, 1979. 461p. BBLiterair. Bevat: Stemmen; Martha; De ondergang van de Onan; Crioss now [Engelstalig]; Het is weer zo laat.

Grote genade. De Bezige Bij, Amsterdam, [1980]. 35p. Toneel/tv-tekst.

Kutzwagers. International Theatre Bookshop / Toneelgroep Centrum, Amsterdam, 1984. 117p. Centrum-reeks 84/85-5.

Gevoelige plekjes. Hoe Wilhelmina Kuttje Jr. haar voordrachten op de radio tracht te slijten. Jacques Plafond, Jan Vos, Wilhelmina Kuttje Jr., Jacqueline van Benthem, A.J. Brekema, Jaap Knasterhuis e.v.a. Samengesteld door Rogier Proper. Keuze uit de teksten van Wim T. Schippers. De bezige Bij, Amsterdam, 1989. 138p. Ronflonflonreeks deel 1. Titel op voorplat: Gevoelige plekjes van Wilhelmina Kuttje. Dialogen met Jacques Plafond. Teksten uit het radioprogramma.

De grote hoop. Pogingen van Jan Vos om de wereld op te zadelen met zijn nuttige tips en praktische wenken. In gesprek met Jacques Plafond, Wilhelmina Kuttje Jr., Anneke Rol, Jacqueline van Benthem, A.J. Broekema en enkele anderen, ondervangen door diverse liedteksten. [Samengesteld en geredigeerd door Rogier Proper. Geschreven door Wim T. Schippers]. De Bezige Bij, Amsterdam, 1989. 143p. Ronflonflonreeks deel 4. Teksten uit het radioprogramma.

Sans rancune. [Redactie Richard Fokker... et al]. International Theatre & Film Books, Amsterdam, 1993. 81p. Het Nederlands Scenario-special. Uitgave in samenwerking met Stichting LIRA. Toneeltekst.

Zonder titel. Toneelstuk in vijf bedrijven. International Theatre & Film Books / Toneelgroep Amsterdam, Amsterdam, 2000. 150p. Toneelgroep Amsterdam-reeks nr. 38.

naar boven

Strips

Sjef van Oekel in de bocht. Tekst Wim T. Schippers. Tekeningen Theo van den Bogaard. Rijperman, Den Haag, 1980. [38]p.; 2de druk 1981; 3de druk 1982; 5de druk c. 1985, oplage 400 genummerde ex;
Verscheen in 1980 ook in Franse vertaling, als Léon van Oukel s'en tire toujours (vertaling d'Yvan Delporte) bij Magic-strip, Brussels (herdruk in 1987, 94p); en in het Duits als Julius Patzenhofer haut auf die Pauke bij Volksverlag, Linden.
Nieuwe uitgave van deze titel verscheen in 1986 bij Oberon, [Haarlem], 48p. Bevat interview met de auteurs. Herdruk bij Big Balloon, [Heemstede], 1993.
Verscheen in 1990 in het Deens als: Dræbernullermændene går amok. Vertaling Per Vadmand. Interpresse, Bagsværd, 1990. 94p.

Sjef van Oekel draaft door. Tekst Wim T. Schippers. Tekeningen Theo van den Bogaard. [Met medewerking van Dolf Brouwers ... et al.]. Oberon, Haarlem, 1982. 45p. Oplage van 500 genummerde en gesigneerde ex., uitg. ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van uitgeverij Oberon B.V., Haarlem. Oorspronkelijk verschenen in Nieuwe Revu.

Herdruk 1987 bij Big Balloon Productions, [Haarlem], 125p. Strip pocket nr. 4.
Verscheen in het Deens als: Værre end fanden selv. Vertaling: Jussi Olsen. Runepress, Bagsværd, 1982. 45p. Van Oekel's oplevelser [Van Oekels ervaringen] reeks nr. 1
Verscheen in het Frans als: Léon-la-Terreur. [Vertaling Yvan Delporte]. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1983. 45p. Herdruk 1987 bij J'ai lu, Paris, 125p.
Verscheen in het Duits als: Leo, der Terrorist. [Vertaling Gerd Benz]. Alpha-Comic Verlag, Nürnberg, 1988. 46p. U-Comix, Bd. 11.

Sjef van Oekel zoekt het hogerop. Wim T. Schippers tekst. Theo van den Boogaard tekeningen. [Met medewerking van Paul Schindeler, Eric van Rootselaar technische detail- en perspektiefschetsen, Sjef van Oekel... et al]. Oberon, Haarlem, 1983. 46p. [Sjef van Oekel]-reeks nr. 2. Oorspronkelijk verschenen in Nieuwe Revu. Herdruk 1992 bij Big Balloon, [Heemstede].
Verscheen in het Frans als: Léon-la-Terreur atteint des sommets. [Vertaling Henri-Paulin Rose]. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1984. 50p. 2de druk in 1989 bij J'ai lu, Paris, 122p.

Sjef van Oekel raakt op drift. Wim T. Schippers tekst. Theo van den Boogaard tekeningen. [Met medewerking van Michel Custers... et al]. Oberon, Haarlem, 1985. 46p. [Sjef van Oekel]-reeks nr. 3. 2de druk 1986.
Verscheen in het Frans als: Léon-la-Terreur s'en balance . [Vertaling Willem]. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1986. 50p. Herdruk in 1993 bij J'ai lu, Paris, 123p.

Sjef van Oekel bijt van zich af. Wim T. Schippers tekst. Theo van den Boogaard tekeningen. [Met medewerking van Michel Custers... et al]. Oberon, Haarlem, 1987. 46p. [Sjef van Oekel]-reeks nr. 4. Herdruk bij Biig Balloon, Heemstede, 1992.
Verscheen in het Frans als: Léon-la-Terreur faits des vagues. [Vertaling Willem]. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1988. 47p.

Sjef van Oekel breekt door. Wim T. Schippers tekst. Theo van den Boogaard tekeningen. [Met medewerking van Michel Custers... et al]. Big Balloon, Heemstede, 1990. 49p. [Sjef van Oekel]-reeks nr. 5.
Verscheen in het Frans als: Léon-la-Terreur casse la baraque. [Vertaling Michel Vassallucci... et al. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1990. 55p. [Léon-la-Terreur] nr. 5.

Sjef van Oekel slaat terug. Wim T. Schippers [tekst] & Theo van den Boogaard [tekeningen]. Big Balloon, Heemstede, 1994. 47p. . [Sjef van Oekel]-reeks nr. 6.

Le meilleur de Léon-la-Terreur. Theo van den Boogaard [dessins] & Wim T. Schippers [textes; mise en couleurs: France Ferrari; trad. du néerlandais: Michel Vassallucci]. L'Echo des Savanes / Albin Michel, Paris, 1996. 154p. Vertaling van een aantal Sjef van Oekelstrips.

Ik word niet goeoeoeoeoeoed. Een Sjef van Oekel omnibus. Wim T. Schippers [tekst] en Theo van den Boogaard [tekeningen en inkleuring]. Medewerkers France ferrari... et al. De Vliegende Hollander, Amsterdam, 2010. 166p. p Bevat: Sjef van Oekel in de bocht (1980); Sjef van Oekel draait door (1982); Sjef van Oekel zoekt het hogerop (1983); Sjef van Oekel onderweg naar zorgen.

naar boven

Audio (o.a.)

Schippers in Plafondvaart
De Jongste Dag / Hummelinck Stuurman Theaterbureau. Munich Records. 1992. CDJD 15 WTS
CD met door Wim T. Schippers geschreven liedteksten uit zijn programma's.

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Wim T. Schippers is in deze bloemlezingen aangetroffen:

Congressen. Gedichten. Dienstenbond FNV, Woerden, 1989.
Lof der Zotheid 2001 in gedichten, Poetry International / Querido, Rotterdam / Amsterdam, 2001.
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Wim T. Schippers
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=schi032
¹ Frans Haks. 'Over Fluxus en Wim T. Schippers'. In: Wim T. Schippers, Gied Jaspars, Ruud van Hemert en Wim van der Linden. Het Barend Servet effect. Teksten van en reflecties op vĳf shows van de VPRO. Contact, Amsterdam 1974.
http://www.dbnl.org/tekst/schi032bare01_01/schi032bare01_01_0010.php
NN. 'Een ongekend brutaal werk'. De Volkskrant, 14-01-2011. Over de aankoop van de 'Pindakaasvloer doot het Utrechtse Centraal Museum.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/1824305/2011/01/14/Een-ongekend-brutaal-werk.dhtml
² Sara Berkeljon. 'Wim T. Schippers: Zou iemand wakker kunnen worden van zijn eigen windje?' De Volkskrant, 28-12-2011.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/3096420/2011/12/28/Wim-T-Schippers-Zou-iemand-wakker-kunnen-worden-van-zijn-eigen-windje.dhtml

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Wim T. Schippers bevinden zich in:
British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterkundig Museum, Den Haag

naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas