versie: 21-12-2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Jo Ypma Geboren te: Haastrecht, 23-02-1908 Gestorven te: Feerwerd, 19-02-1986 Volledige naam: Johanna Margaretha Wela Ypma Naamsvarianten: J. van Dorp-Ypma; J.M.W. Ypma; Pseudoniemen: Han Hulst
	Jo Ypma c. 1940, fotograaf onbekend bron: Lectuur Repertorium, 1954

Zie ook: Groninger dichters

Prozaïst, jeugdboekenschrijver, bloemlezer en dichter. Ze publiceerde voornamelijk bij christelijke uitgeverijen.

Biografische schets

(dit is een ingekorte versie van Peter Bak. Dorp-Ypma, Jo van. Protestant.nl, 08-08-2011).

Jo Ypma groeide als enig kind op in de Zuid-Hollandse Krimpenerwaard, in het dorp Haastrecht waar haar vader hoofdonderwijzer van de school met de bijbel was, ouderling in de gereformeerde kerk en voorzitter van de antirevolutionaire kiesvereniging was. Toch kreeg ze voor haar tijd en milieu een redelijk vrije opvoeding. Na de lagere school ging Jo naar de kweekschool in Zetten.

Daarna werkte ze als professioneel schrijver. Haar eerste verhaal werd in 1935 in De Rotterdammer werd gepubliceerd, onder de schuilnaam Han Hulst. Het leverde Ypma haar eerste honorarium op, gevolgd door het verzoek van premier Colijn zijn spreekbeurten in 'volkse' zin te redigeren. Ze ging ook wel met Colijn mee, het land in. Ze vond de antirevolutionaire 'sterke man' sympathiek, in tegenstelling tot zijn vrouw. 'Ze behandelde mij alsof ik de werkster was', vertelde ze naderhand.

Op de dood van haar moeder, in 1937, volgde een – tijdelijk – afscheid van de Krimpenerwaard. Met haar vader verhuisde Jo naar Zeist waar ze Roel Houwink, eindredacteur van het protestantse literaire blad Opwaartsche Wegen, leerde kennen. Ze ging secretariaatswerk voor Houwink doen en kreeg kennis aan de om het blad verenigde kring van jong-protestantse auteurs, onder wie Heeroma, Van Randwijk en Achterberg.

Ypma's eerste roman, Boven de polder de hemel, die in 1938 verscheen, vestigde haar naam in deze kring definitief.

In de kring van de orthodox-protestantse literatoren leerde Ypma haar echtgenoot kennen, de dichter Karel van Dorp. Ze trouwden eind 1940. Ze vestigden zich in Jo's geboortedorp, Haastrecht, waar ze bij het verzet betrokken raakten. Het echtpaar bood onderduikers onderdak en bracht het verzetsblad Trouw rond. Karel werd in het voorjaar van 1943 opgepakt en verdween voor tien maanden in het concentratiekamp, eerst in Amersfoort, daarna in Vught.

Jo, inmiddels moeder van twee kinderen, werd in augustus 1943 gearresteerd, maar kwam na verhoor weer vrij. In hetzelfde jaar trad ze tot de Nederlandsche Kultuurkamer toe, vermoedelijk omdat ze haar gezin van haar royalty''s moest onderhouden. Het lidmaatschap maakte de weg vrij voor de publicatie van haar vierde roman, Het water was veel te diep, en voor een herdruk van Boven de polder de hemel. Als straf voor haar lidmaatschap kreeg ze na de bevrijding een publicatieverbod van één jaar.

Vanwege het werk van haar man, die als reclasseringsambtenaar voortdurend werd overgeplaatst, leidde het gezin Van Dorp na de oorlog een zwervend bestaan: van Pieterburen via Veenhuizen naar Rotterdam, vervolgens naar Vught en Den Bosch, ten slotte naar Groningen waar Karel, kampend met een longaandoening en gebukt gaand onder een kampsyndroom, in 1961 overleed. Jo streek daarna in Feerwerd neer, waar ze haar intrek nam in een voormalige bakkerij. 'Wir danken den Führer', plachtte ze steevast te zeggen wanneer ze de uitkering van de Stichting ’40-’45, die ze aan haar man had te danken, weer had ontvangen.

In 1981 kwam Jo van Dorp in het nieuws toen Douwe Slofstra, een kantoorklerk uit het Drentse Ruinerwold, zijn debuutroman De vrouw uit het Staphorsterveld publiceerde. Het boek was een kopie van Van Dorps in 1951 verschenen roman Miet van Dijk. 'Een rotstreek', zei ze lachend. 'Altijd wel geweten dat Miet van Dijk een goed boek is!'

Hartklachten overschaduwden Jo van Dorp-Ypma’s laatste levensjaren.

Medewerker aan Opwaartsche Wegen en Proloog (1946).

Over Jo Ypma

Hans Werkman. Schrijven en geloven. Gesprekken rondom: romans en gedichten, kerk en geloof, leven en dood met: Jo van Dorp-Ypma, Jan H. de Groot, Roel Houwink ... Kok, Kampen, 1985. Omvang: 144 p.

Hans Werkman. Boven de polder de hemel. Jo van Dorp-Ypma, schrijfster, een biografische schets. [Red.: Jean Brüll ... et al.]. Nog niet-reeks nr. 6. Vereniging 'Herman de Man', Oudewater, 2003. Omvang: 36 p. Lezing, gehouden op 14 oktober 2000 te Haastrecht.

terug naar boven

Dichtbundels:

Zover bekend heeft ze geen solobundel uitgebracht.

terug naar boven

bloemlezingen:

Door Jo Ypma (mede-)samengestelde bloemlezingen

De Wijzen uit het westen. Kerstverhalen en gedichten. Samengest. onder red. van Jo van Dorp-Ypma, Dieuwke Winsemius en J. Zijlstra. Bijdragen van W. Bergman... [et al.]. Boekencentrum, 's-Gravenhage, 1973. Omvang: 176 p

Op vrije voeten. Verhalen en gedichten voor de vrije tijd. 15 verhalen en 16 gedichten. Samengesteld onder redactie van Jo van Dorp-Ypma, Anton Ent [en] Dieuwke Winsemius, en uitgegeven in samenwerking met het Schrijverskontakt. Boekencentrum [etc.], 's-Gravenhage [etc.], [1974].

Spoorzoeken in het donker. Samengesteld onder redactie van Jo van Dorp-Ypma, H. van der Ent, Dieuwke Winsemius; uitgegeven in samenwerking met het Schrijverskontakt; medew.: Frank Daen ...[et al.]. Kok, Kampen, [1974?]. (Eerste van drie jaarboeken (titel varieert), overige twee nog niet opgenomen.)

Poëzie van Jo Ypma is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen. De complete titels, namen van samenstellers etc. zullen t.z.t. op de desbetreffende jaarlijsten te traceren zijn.

Christelijke dichters van dezen tijd deel II, 1938.
Credo. Het Nederlands Jongelings-Verbond, Amsterdam, [1941].
Moderne Nederlandsche religieuze lyriek. De Tijdstroom, Lochem, [1942], 2de herziene druk.
Opwaartse wegen. Kok, Kampen, 1986.
Dichters door dichters. BZZTÔH, 's-Gravenhage, 1986.

bronnen

Peter Bak. Dorp-Ypma, Jo van. Protestant.nl, 08-08-2011
Lectuur-Repertorium. Deel 3. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1954
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 3. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1970.
Hans Werkman. Jo van Dorp-Ypma. Nederlands Dagblad, 26-03-1981.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010627421:mpeg21:a0169


[zie de bronnen-pagina voor de link naar de site van onderstaande bron]
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag

naar boven

 

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2012-2016