Willem Diemer - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

Willem Diemer

Geboren te:
Musselkanaal, 31-03-1922
Gestorven te:
La Nucia (Spanje), 12-03-1994
Volledige naam:
Willem Diemer
Naamsvarianten:
W. Diemer
Pseudoniemen: -

Foto: Willem Diemer, ca. 1990*

zie: - Groninger dichters

Zoon van SDAP-politicus Willem Diemer (1891-1953). Hij was gehuwd met Annechien (Annie) Hangelbroek (ca. 1924-1993). Het echtpaar had zeven kinderen.

Dichter, leraar, uitgever en boekhandelaar. Hij schreef in het Nederlands en in het Gronings.

Vanaf december 1942 was Willem Diemer (jr.) actief in het studentenverzet. Hij verleende hulp aan neergeschoten geallieerde piloten, joden en onderduikers. Hij werkte als koerier Lo/KP (groep Schalken-Horlings) en was plaatsvervangend commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten te Musselkanaal.

Na de oorlog studeerde hij Nederlands te Groningen. In zijn studententijd zong Diemer liedjes in het Gronings voor de toen juist opgerichte Regionale Omroep Noord, waarbij hij door zijn vrouw Ada op de piano begeleid werd. Diemer zong traditionele liedjes zoals 'Pastoor zien Kou' maar ook ander werk zoals 'Scheuveln' en 'Grootvoaders klok'.¹ Daarnaast verzorgde hij ook boekbesprekingen voor de radio.

In 1948 werd hij leraar te Enschede. Hij was betrokken bij de oprichting van de Regionale Omroep Oost en van de Sassische Schrieversbond. In 1954 richtte hij samen met Jan Niehoff en Simon van Wattum het letterkundig tijdschrift 't Swieniegeltje op, een interregionaal tijdschrift gericht op het Nedersaksische taalgebied.

Willem Diemer stond in 1961 aan de wieg van uitgeverij Stabo/All-Round. In eerste instantie verschenen bij deze uitgeverij vooral onderwijsvernieuwende werken. In een later stadium werd het fonds uitgebreid met Nederlands- en Groningstalige literatuur. Bij Stabo verschenen meer dan 160 titels, waaronder tenminste 27 dichtbundels - zie dit overzicht.

Op 1 september 1962 werd hij ook directeur van Bronsema's Drukkerij N.V. te Enschede. Hij bleef als leraar Nederlands werkzaam tot in 1972. Daarna wijdde hij al zijn tijd aan de uitgeverij en z'n schrijfwerk. Vana circa 1972 tot zeker 1979 runde hij Antiquariaat Stabo aan de Oosterweg 68 te groningen.

De uitgeverij ging in 1986 failliet, nadat de schuld bij drukkers was opgelopen tot bijna honderdduizend gulden.

In zijn toenmalige woonplaats Garrelsweer richtte hij vervolgens uitgeverij Servo op, die vanaf 1991 geleid werd door zijn dochter Maud Schuurke. Servo verzorgt de uitgave van boeken in opdracht, de opmaak van diverse magazines en de ontwikkeling van huisstijlen.

De Leeuwarder Courant, bij Willem Diemers overlijden: "Geruchtmakend was de door Diemer uitgegeven Simon Vestdijk-reeks, een reeks korte biografische schetsen. Het idee kwam van Arme Wadman, die de reeks mee redigeerde en zelf enkele deeltjes bijdroeg. Voor diens 'De grote explosie' sleepte Vestdijks weduwe Mieke Vestdijk-van der Hoeven schrijver en uitgever voor de rechter, omdat hierin zonder haar toestemming nog niet eerder gepubliceerde verzen van haar man waren opgenomen. De rechter legde hun ieder een symbolische straf op van honderd gulden."²

Willem Diemer werd onderscheiden met het Verzetsherdenkingskruis.

Hij is in Groningen gecremeerd.

naar boven

Over Willem Diemer

Willem Diemer. Over Willem Diemer. 33 jaar auteur (werk in 't Gronings en in 't Nederlands), 1946-1979. Stabo/All-round, [Groningen], [1979]. 26p. Stabo doet een boekje open nr. 2.

Willem Diemer. Na veertig jaar. Berlijnse brieven 1943. Een kleine bijdrage tot de geschiedenis van het verzet in Groningen. Een ego-document. M.m.v. Annie Diemer-Hangelbroek. Stabo/All-Round, Groningen, 1983. 339p. Populair-wetenschappelijke geschriften nr. 12.

Willem Diemer. Eendracht & twist. Uit het archief van het letterkundig tijdschrift "'t Swieniegeltje" (1954-'59). Bd. 1. Stabo/All-Round, Groningen, [1985]. 535p. Litteraire reeks nr. 17.

Willem Diemer. Mijn herinneringen aan Gerrit Achterberg. Stabo/All-Round, Groningen, [1985]. 54 p. Litteraire reeks nr. 18. Brieven; herinneringen.

Willem Diemer. Vragen aan de geest van S. Vestdijk. Met als bijlagen: mijn brieven aan zijn weduwe. Servo, Garrelsweer, [ca. 1989]. 63, XI p.

naar boven

Dichtbundel:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Ballade der ontzetting, en andere gedichten
Stabo/All-Round, Groningen, [1977]. 72p.
Groningse debuten nr. 6.
Oplage 450 genummerde en gesigneerde ex.

Essayistisch (m.b.t. literatuur)

Dagwerk 1948-1958. Proeve van een Noordoostnederlandse litteraire kritiek. Niemeyer, Groningen, [1958]. 549p.

Dichterlijk dagboek. Een poëtisch-didactisch experiment. Stabo, Groningen, 1961. 137p. Groninger pockets nr. 1. Met losse bladen als bijlage. Op een dezer de titel: Dichterlijk dagboek. Proeve van integraal onderwijs in vier onderdelen van het leervak Nederlands (cultuurtaal, poëzie, poëtiek, literatuurgeschiedenis), en in twee algemenere aspecten van ontwikkeling en beschaving, (andere leervakken, overige facetten van menselijk leven), enz.

Leven met gedichten. Interpretatorische essays. Stabo, Groningen, [1964]. 188p. [Herdruk] bij Stabo, Delden, [ca. 1976]. 190p. Literaire reks / Stabo-All round nr. 2.

Overige genres:

Zie de Willem Diemer-collectie in de koninkloijkre Bibliotheek (Den Haag):
http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=1/TTL=2/REL?PPN=068476914

naar boven

Dichtwerken verschenen bij uitgeverij Stabo/All-Round

1973 | 1976 | 1977 | 1979 | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985

Ruyg van den Assem, Jeanny. Dood-gelukkig. Gedichten. Met een inleiding door Willem Diemer. Stabo/All-Round, Delden [etc.], 1973. 48p. Oplage 450 ex.

1976

Jan Kooistra. Bij nacht. Gedichten. Met 2 etsen van Gerrit Postma. Stabo/All-Round, Groningen, [1976]. [20]p. Groningse debuten [nr. 2]. Opl. van 100 genummerde ex . ISBN: 90-6108-567-5 (verbeterd). 2de druk [1981], 22p. Oplage van 250 genummerde exemplaren. Fotomech. verkleinde herdr. van de 1e uitg.
W.S. Huberts. Een gebit zonder tanden. Gedichten. Met zes tekeningen van Paul van der Lee. Stabo, Groningen, [1976]. 39p. Groningse debuten nr. 3. Oplage van 200 genummerde en door auteur en illustrator gesigneerde exemplaren. fl. 12,60. ISBN: 90-6108-851-8.

1977

P. Vastenhout. Met stomheid geslagen. Gedichten. Met een voorwoord van Hans Bouma. Stabo/All-Round, Groningen, [1977]. 46p. Groningse debuten nr. 4. Opl. van 200 genummerde ex. ISBN: 90-6108-881-X.
P. Vastenhout is Paulus Vastenhout (1949).
Willem Diemer. Ballade der ontzetting en andere gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1977]. 72p. Groningse debuten nr. 6. Opl. van 450 genummerde ex.

naar Stabo-overzicht | naar boven

1979

Hans Elema (1904-1977). Gedichten. Stabo All-Round, Groningen, 1979. 95p. Nedersaksische schriften 7; Publikaties van het Nedersaksisch instituut der Rijksuniversiteit Groningen. Groningstalig. ISBN: 90-6108-360-5.
Zie: http://www.webloug.nl/hans-elema/
Gedichten uit de kring van de Rijksscholengemeenschap 'Winkler Prins', Veendam. [Redactionele leiding Wim Nieuweboer]. Stabo/All-Round, Groningen, [1979]. 119p. Groningse debuten nr. 7. Opl. van 750 ex. ISBN: 90-6108-490-3.
David Hartsema. Het schip van Ternuten. Verskes veur lutje kiener en groten. [Omslag en ill. van Folkert Haanstra]. Stabo/All-Round, Groningen, [1979]. 63p. Groningse herdrukken 14. Oorspr. uitg.: Winschoten, 1961. ISBN: 90-6108-430-X.

1980

Jan Boer. Nunerkes (schulpkes dei zingen). Met tek. van Jan Altink. [Voorwoord door Jan Fabricius]. Stabo/All-Round, Groningen, [1980]. 48p. Groningse herdrukken 21. Fotomechanische herdr. van de uitg. verschenen bij Werkman, Groningen , 1929.
Opl. van 400 exempl., waarvan de 1ste 50 gebonden. ISBN: 90-6108-720-1.
Hans Heyting. Spiegelschrift. Stabo / Sasland, Groningen, [1980]. 44p. 2de druk. 1ste druk in ? Nedersaksische schriften 1. ISBN: 90-6108-821-6.
D.S. Hovinga. Balloaden, mythen, overleverns, gedichten en laiden van 't kustvolk. Stabo/Sasland, Groningen, [1980]. 163p. Nedersaksische schriften 6, 2. I.s.m. Nedersaksisch Instituut, Rijksuniversiteit, Groningen. ISBN: 90-6108-006-1.
Hans Elema (1904-1977). Stad en dorp. Nagelaten gedichten. Stabo. Groningen, [1980]. 63p. Stabo's litteraire reeks 5. ISBN: 90-6108-590-X.

naar Stabo-overzicht | naar boven

1981

Jan Kooistra. Wolfdak en schedel. Gedichten. Met 6 etsen van Ronald Medema. Stabo All-Round, Groningen, [1981]. 31p. ISBN: 90-6108-800-3.
J. Rennings Bekkelaar. Een zilveren rand. [Ill. van F. Rennings. Stabo/All-Round, Groningen, [1981]. 140p. Groningse debuten nr. 10. Opl. van 250 genummerde en gesigneerde ex. ISBN: 90-6108-538-1.
Daan van Vliet. Hailgewoon. 70 neie Grunneger gedichten, verskes en veurdrachten. Stabo/All-Round, Groningen, [1981]. 75p. Nedersaksische schriften nr. 14. Groningstalig. ISBN: 90-6108-536-5.

1982

Ubbo Derk Hakholt. Grensverkeer. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1982]. 64p. Literaire reeks nr. 9. ISBN: 90-6108-546-2.
Jan Kooistra. Samengesteld tot Klaas Vaak. Gedichten. Houtsnedes Ronald Medema. Stabo/All-Round, Groningen, [1982]. [22] bl.. Literaire reeks nr. 10. Opl. van 350 ex., waarvan de eerste 30 genummerd, met een originele houtsnede en handgeschreven gedicht. ISBN: 90-6108-249-8.
D.S. Hovinga. Bloaren aan de levensboom. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1982]. 267p. Nedersaksische schriften nr. 15. Groningstalig. ISBN: 90-6108-545-4.
Jan Veenstra. Altijd dragen bomen bladeren. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1982]. 48p. Groningse debuten no. 11. ISBN: 90-6108-563-2.

naar Stabo-overzicht | naar boven

1983

Ubbo Derk Hakholt. Omwentelend. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1983]. 63p. Literaire reeks nr. 11. ISBN: 90-6108-810-0.
Derk Sibolt Hovinga. Drei dichterlieke vertelsters. Mit 'n veurwoord van Willem Diemer. Stabo/All-Round, Groningen, [1983]. 59p. Nedersaksische schriften nr. 3/4. Groningstalig. ISBN: 90-6108-820-8.

1984

Henk J. Smit. Winkelboekje. Gedichten. Met tek. van Jan Huttinga. Stabo/All-Round, Groningen, [1984]. 60p. Groningse debuten no. 12. Oplage 300 ex. ISBN: 90-6108-046-0. Boek is met subsidie verschenen. Bron: Leeuwarder Courant, 22-02-1985. Online in: De krant van toen.
Ubbo Derk Hakholt. Dag uit dag in. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1984]. 60p. Literaire reeks nr. 13. Oplage 200 ex. ISBN: 90-6108-940-9.
Henk J. Plenter. Billiton, Billiton. Een veertigtal gedichten uit Oost-Groningen. Met tek. van Annet C. Gaaikema. Stabo/All-Round, Groningen, 1984. 76p. Groningse debuten no. 13. Oplage 300 ex. ISBN: 90-6108-076-2.
Egge Wieringa. Pijlen ien 't zachte zaand. Gedichten ien 't dialect van 't Zuudlek Westerketier. Stabo/All-Round, Groningen, [1984]. 52p. Nedersaksische schriften nr. 9. Groningstalig. ISBN: 90-6108-910-7.

naar Stabo-overzicht | naar boven

1985

Ubbo Derk Hakholt. Kontikt konflakt. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1985]. 84p. Literaire reeks nr. 16. ISBN: 90-6108-086-X.
Fokko Zuderveen. Tieds indrôkkens. Gedichten. Stabo/All-Round, Groningen, [1985]. 54p. Nedersaksische schriften 3 [= 4]. ISBN: 90-6108-311-7.

naar Stabo-overzicht | naar boven

Bloemlezingen:

Door Willem Diemer samengestelde bloemlezingen

Calendarium poeticum Groninganum. Dat is 'n Grunneger moandkalender, dichterliek opklanderd, mit 'n inlaaiden tou 70 van de mooiste gedichten over laand en volk 't haile joar rond. Deur Willem Diemer. Stabo, Delden, [1971]. 168p. Gebaseerd op radiouitzendingen, gehouden voor de Rono (Regionale Omroep Noord) o.d.t.: 't Gedicht van de week. Groningstalig.

Poëzie van Willem Diemer is (nog) niet in Nederlandstalige bloemlezingen aangetroffen.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Foto: Fotograaf onbekend, Leeuwarder Courant, 02-11-1990.
H.H.J. van As. Hoe Willem Diemer zijn eigen oorlogsgeschiedenis schreef. Reformatorisch Dagblad, 15-10-1983.
http://www.digibron.nl/search/detail/012e9b1778b7768624aa0fe4/hoe-willem-diemer-zijn-eigen-oorlogsgeschiedenis-schreef
¹ NN. Willem Diemer. Streektaalzang.nl.
http://www.streektaalzang.nl/strk/gron/gronwdin.htm
² NN. Groninger schrijver/uitgever W. Diemer in Spanje overleden. Leeuwarder courant, 19-03-1994.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010623191:mpeg21:a0454
K. ter Laan. Groninger encyclopedie. Deel 1: A-M. Spiering, Groningen, 1954.

NN. Terug naar Enschede Drs. W. Diemer verlaat Groningen. Nieuwsblad van het Noorden, 04-06-1962.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010889767:mpeg21:a0053
Blikvanger. Het ongeluk van de familie Van Panhuys. Nieuwsblad van het Noorden, 16-11-1977.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011018047:mpeg21:a0245
Literair Leven in Groningen. Onder redactie van Rob van Es en Jan Heutink.
GRAM, Groningen / Amsterdam, [1985]. 160p.
Willem Diemer. Familiebericht. Nieuwsblad van het Noorden, 24-12-1993.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011020449:mpeg21:a0456
Nabestaanden Willem Diemer. Familiebericht. Nieuwsblad van het Noorden, 18-03-1994.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011239406:mpeg21:a0139
NN. Verzetskruis voor W. Diemer. Nieuwsblad van het Noorden. 07-12-1982.
NN. Uitgeverij Stabo failliet verklaard. Nieuwsblad van het Noorden. 05-06-1986.
NN. Willem Diemer op de bres voor het nederlands. Leeuwarder Courant, 02-11-1990.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010567410:mpeg21:a0467
NN. Regio-literatoren Diemer en Brouwer overleden. Nieuwsblad van het Noorden. 15-03-1994. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011239403:mpeg21:a0237
NN. Groninger schrijver/uitgever W. Diemer in Spanje overleden. Leeuwarder courant, 19-03-1994.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010623191:mpeg21:a0454
NN. Informatie over uitgeverij Servo. Uitgeverij Servo, 2016.
http://www.uitgeverijservo.nl/algemene-informatie.html
Herman Sandman. Arcadia der Poëten. Het literaire leven in Groningen 1945-2005. Uitgeverij Passage, Groningen, 2008.

naar boven

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Willem Diemer bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag

naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas