versie: 19-10-2017 - biografische schets: Diana Ozon redactie: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels | Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Ton Lebbink Geboren te: Amsterdam, 11-10-1943 Gestorven te: Amsterdam, 14-10-2017 Volledige naam: Ton Lebbink Naamsvarianten: T. Lebbink Pseudoniemen: - Foto: Ton Lebbink, 1981 © Kees Tabak, www.keestabak.nl

Dichter.

Ton Lebbink groeide op in Amsterdam-Noord, waar hij het ULO-diploma behaalde. Daarna werkte hij enige tijd op aandrang van zijn vader bij de Amsterdamsche Bank. Zijn militaire diensttijd bracht hij in 1963 door als telegrafist, waarbij hij 24 uur paraat moest zijn en daarna twee dagen vrij had. Lebbink, in 1983: "De vrije jongens van het leger. Geen vaste verblijfplaats, overal inzetbaar, beetje lang haar. (...) Het voornaamste was dat ik eindelijk het huis uit was. Mijn vader was ongelooflijk streng."

Na zijn diensttijd had Lebbink verschillende baantjes als uitzendkracht. Hij werkte onder meer bij de Fokker vliegtuigfabriek en als barkeeper. Ook was hij korte tijd in het vervalste schilderijencircuit actief. Lebbink, in 1983: ''Een paar slimme jongens hadden een markt voor valse schilderijen opgebouwd onder officieren van het in Duitsland gestationeerde Amerikaanse leger. Ze hielpen „parties" met Tupperware en Avon. Die officieren woonden met hun gezin in barakken met enorme lappen muur die wij probeerden vol te hangen met nep- Breitners. Ik begon met honderd piek per dag als chauffeur, maar vlak nadat ik compagnon werd kon ik het niet meer opbrengen. Onze klanten waren zulke aardige, gastvrije mensen. Ik kreeg medelijden met ze. Slecht voor de handel."¹

naar boven

Portier, drummer, geen punker

Later werkte hij als portier. Eerst bij de Melkweg in Amsterdam, vervolgens bij poptempel Paradiso. Bij jamsessies begon hij mee te drummen. Lebbink, in 2012: "De muziek was dood in die tijd. Die eindeloze drum- en gitaarsolo's, de drugs en de glitter. Rock-'n-roll was decadent geworden," zucht hij. "En toen traden in 1977 The Sex Pistols op in Paradiso. Er waren honderd mensen, fantastisch was het! Toen begon de punk." Toch noemt hij zichzelf geen oud-punker. "Ik hoor niet graag bij een groep. Ik had ook niet zo veel met die politieke kant. Bovendien, ik was al vierendertig toen het losbrak, de anderen waren zeventien of achttien."²

Ton Lebbink werd drummer van Lulu Zulu & the White Guys. Ze repeteerden in de voorkelder van Sarphatistraat 64. In 1978 werd daar punkclub DDT666 geopend en de oefeningen veranderden in concerten. Als portier van Paradiso, toen nog benut als jongerencentrum, liet hij soms punks binnen zonder kaartje. Beveiliging van bands was destijds een van de portiersklusjes en zo stond hij op woelige avonden op het podium als bouncher. Zijn vrouw Christine en haar zus werkten achter de bar. En ze waren de achtergrondzangeressen van Lulu Zulu & the White Guys.

Zijn volgende band werd de in 1977 door Dirk Polak opgerichte band Mecano. Na de sluiting van DDT repeteeerde de groep in de kelder van Paradiso.

naar boven

Dubdichter

Ton verdiepte zich in de ritmebox -een nieuw instrument- en ging solo met zijn eigen gedichten op deze elektronische klanken. Eerst als opvulling in de programmering van Paradiso maar spoedig boekbaar voor andere poppodia, café’s, zalen en festivals.

Lebbink werd ook wel dubdichter genoemd. De benaming die rond 1980 aan dichters werd gegeven die op muziek, soms met echo, voordroegen.

Hij bracht inmiddels zijn poëzie als een performance, een show met wit tegenlicht, een rookmachine, stroboscoop, backingtapes en strak ritme, Achter de microfoon op de maat meestappend en gebarend in zwarte lange leren portiersjas en pilotenbril, en in een zwart pak.

Ton nam René Poestkoke, de oprichter van Blessure Records, tot manager en trok door het land. Hij kwam in de hitparade, in popprogramma’s op radio en tv, en werd nog meer geboekt. Middelbare scholieren leerden hem kennen via het Bulkboek De Popdichters en op de gelijknamige videoband, die ook veel bekeken werd in jongerencentra. Poëzie werd stoer. Een generatie groeide met Ton Lebbink op.

Na een paar jaar was hij het zat als schnabbelende ster altijd onderweg te zijn. 'Ik heb de markt afgeroomd,' zei hij en begon een sportschool - fitness was hip halverwege de jaren tachtig van de 20ste eeuw. Op de weg was hij sindsdien te vinden in sporttenue trimmend of op de racefiets. Hij was gestopt met zijn portierswerk en in de uitgaanswereld kwam hij vrijwel uitsluitend nog in de buurtkroeg Café Helmers, waar men een liefde voor dichters had. Vanaf 2000 wist Lisan Lauvenbach hem over te halen ieder seizoen een keertje voor te dragen bij 'Dichters in en uit Helmers'.

naar boven

Hoewel hij verder niet meer optrad schreef hij wel door. Na de komst van internet mailde hij zijn korte gedichten naar de vrienden in zijn adresboek. In 2010 haalde Nanne Nauta hem over een bij Uitgeverij Cru een bundeling uit te laten komen van deze gedichten getiteld Ik hou mijn hart vast. De presentatie in de kleine zaal van Paradiso deed hem goed en even leek het een comeback, maar daar had Ton geen zin in. De rookmachine en de ritmebox bleven weg. Incidenteel droeg hij weer voor in dichterscafés en 2012 werd hij door stadsdichter Menno Wigman uitgenodigd voor een avond in De Balie met 'vergeten dichters'.

Het Vlaardings Jenevergezelschap onder leiding van Peter Joore herontdekte hem en zorgde voor een gestage update via FaceBook en in de Vlaardinger. Af en toe werd Ton nog door andere media genoemd of geraadpleegd: altijd over punk en Paradiso. Zelden over zijn muziek en gedichten.

Ton Lebbink heeft geen onderscheidingen of prijzen voor zijn baanbrekende werk ontvangen: poëzie van stoffige zolders naar doorzweette jeugdpodia brengen en zo het pad te effenen voor optredende dichters. Zoals hij in 1982 al zei: 'Geschiedvervalsing is alleen geschiedvervalsing als ze het merken'. Niemand had door dat Lebbink zich in een paar jaar tijd volledig had uitgewrongen voor de poëzie.

Hij is aan prostaatkanker overleden in het VU Medisch Centrum te Amsterdam.

Ton Lebbink wordt wordt op dinsdag 24 oktober 2017 om tien uur 's ochtends begraven, op begraafplaats Vredenhof, Haarlemmerweg 367 te Amsterdam.

¹ In interview met Jip Golsteijn, Telegraaf, 26-03-1983 .
² In interview met Tjitske Mussche, VPRO Boeken, 21-02- 2012.

naar boven

---

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Luchtkastelen. Bauer, Amsterdam, 1981. [22]p. Sylabe-reeks nr. 3.

Lekker lezen. Eigen beheer, Amsterdam, 2001. 48p.

Ik hou mijn hart vast. Cru, [Utrecht], 2010. 56p.

naar boven

Audio (poëzie)

Voetbalknieën. Ariola. Vinylsingle, 1981. B-kant: Donker is de Kalverstraat. https://www.youtube.com/watch?v=4bhSTtHoEy4

Luchtkastelen. Ariola. Vinyllangspeelplaat, 1981. Fragment op: https://www.youtube.com/watch?v=T0hNGryFT_E

Hongerwinter. Ariola. Vinyllangspeelplaat, 1981.

Lidwoorden. Ariola. Vinylsingle, 1982.

Wat een Klasse. Blessure Records, 1983. Vinylsingle met voetbalpoëzie.

Donker is de Kalverstraat. Geluidsopname, bevindt zich in British Library.

naar boven

Andere genres

Ton Lebbink, Jacques Oosterwaal. Ouders praten ook mee! Bouwstenen voor echte medezeggenschap op school. [Cartoons: Bert Witte]. Malmberg, Den Bosch, [1982] . 269p. Praxis-reeks deel 28. Over onderwijs.

naar boven

---

Bloemlezingen:

Poëzie van Ton Lebbink is in deze bloemlezingen aangetroffen.

Lettergreep, Bauer, Amsterdam, 1982..
De Popdichters. Knippenberg, Utrecht, 1982.
Kastanjegedichten. Passage, Groningen, 2006.
Dichters uit de bundel. Marmer, Baarn, 2016.

naar boven

---

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

Angelo Perez Lebbink. 'Het gevecht is over (...). Facebook, 14-10-2017.
https://www.facebook.com/angeloperezlebbink
Tjitske Mussche. Portier, drummer, popdichter, etc. VPRO Boeken, 21-02-2012.
https://www.vpro.nl/boeken/artikelen/vpro-gids/2012/februari/ton-lebbink.html
Diana Ozon. Ton Lebbink 1943-2017. www.diana-ozon.nl, 15-10-2017.
http://www.diana-ozon.nl/?e=1092
Bert Schoonhoven, Facebook Messenger, 15-10-2017.
Peter Joore. Ton Lebbink, 1943-2017. De Vlaardinger, 16-10-2017.
http://www.devlaardinger.nl/Voorpagina/Nieuws/tabid/3329/ArticleID/
12645/mod/5245/Ton-Lebbink-1943-2017.aspx

NN. Kleine uitgevers. NRC Handelsblad, 14-12-1979.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000027227:mpeg21:a0075
NN. Dichterspodium. [Optredens van o.a. Greetje Ozon [Diana Ozon], Bart Chabot, Ton Lebbink, Edgar Cairo, Remco Campert en Hans Plomp. Het Vrije Volk, 03-09-1980.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960647:mpeg21:a0305
NN Dub-dichter in Walhalla. Nieuwsblad van het Noorden, 22-04-1981.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008221:mpeg21:a0022
Peter Koops. Grens tussen poëzie en popmuziek vervaagt op One World Poetry. [Recensie optredens van Jom Carroll, Bart Chabot, John Cooper Clarke, Linton Kwesi Johnson, Ton Lebbink]. NRC Handelsblad, 10-10-1981.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028835:mpeg21:a0054
NN. Ton Lebbink. Nieuwsblad van het Noorden, 24-11-1981.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008418:mpeg21:a0261
NN. Tweede dubdichtersgala. De Waarheid, 06-01-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010985036:mpeg21:a0042
Frank van Dijl. Nacht van de poëzie: dichters, clowns, messenwerpers en... Ton Lebbink, dichter met muziek. [Interview]. Het Vrije Volk, 22-02-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960264:mpeg21:a0200
Frank van Dijl en Henk Blanken. Poëzie is populair. [Over Nacht van de Poëzie, met o.a. Bart Chabot, Ton Lebbink en Johnny van Doorn. Het vrije Volk, 01-03-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960270:mpeg21:p011
Barber van de Pol. Amusement en agressie in nacht met veertig dichters. NRC Handelsblad, 29-03-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028422:mpeg21:a0081
M.W. Reggae-dichter Oku Onuora Een stem uit het getto. De Waarheid, 20-04-1982. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010377828:mpeg21:a0061
J.G. [Jip Golsteijn]. Nieuw luistervoer medio '82. De Waarheid, 28-04-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010377835:mpeg21:a0092
NN. Dichtersprimeur in Dordt. Het Vrije Volk, 09-06-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010961092:mpeg21:a0355
Alfred Bos. Veel hanekammen bij muzikale punkorgie door Dead Kennedy's. NRC Handelsblad, 07-12-1982.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000027965:mpeg21:a0065
Jip Golsteijn. 'In het dagelijks leven ben ik een stayer en in mijn werk 'n sprinter'. [Interview] De Telegraaf, 26-03-1983.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011205609:mpeg21:p070
Anneloek Sollart. Punkdichteres Diana Ozon droomde ooit dat ze Heidi was. [Interview met Diana Ozon; o.a. over hoe Ton Lebbink haar introduceerde bij haar eerste uitgever]. Het Vrije Volk, 23-06-1988.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010962677:mpeg21:a0128


Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Ton Lebbink bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

naar boven

---

  Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:



Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2017