Poëzievoordracht, 1929. Nederlandse Poëzie Encyclopedie

Locatie:
Harmonie, Groningen
Datum:
22-01-1929, 's avonds
Publiek:
'Talrijk'

Voordrachtskunstenaar Jacq. G. de Haas bracht "proza en poëzie uit jongeren en ouderen tijd. (...) Zijn dictie is welverzorgd en verraadt den tooneelspeler, die zijn stemmiddelen volkomen in bedwang heeft. Zijn voordracht is vol kleur, wat vooral tot uiting kwam bij De Clocke Roeland van Coopman, waar hij met zijn muzikaal geluid het beieren der klokken imiteerde."

Hij declameerde verzen van onder meer Vondel en Bredero, alsmede 'moderne poëzie' van Elisabeth Reitsma en C.S. Adama van Scheltema.

Google over poëzievoordracht

Bronen:

Voordrachtavond door Jacq. G. de Haas. Het Nieuwsblad van het Noorden, 19-01-1929.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010668616:mpeg21:a0128
Voordrachtavond Jacq. G. de Haas. Het Nieuwsblad van het Noorden, 23-01-1929.
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010668619%3Ampeg21%3Ap012%3Aa0191

J.G. de Haas

Jacques G. de Haas was van 1924 tot en met 1974 vast kunstmedewerker van het Nieuwsblad van het Noorden. Hij vulde daar onder meer de rubrieken 'Ter Verpoozing' en 'Kunst en Letteren'.

Links de journalist en acteur Jacq. G. de Haas in 1929; rechts de acteur en latere NSB-er Jacques de Haas, in 1925.

Hij is niet te verwarren met zijn naamgenoot, de acteur Jacq. de Haas / Jacques de Haas (1898-1970). Jacques G. de Haas (ca. 1903-1981), in 1927:

"Reeds eerder kwam het herhaalde malen voor, dat men mij verwarde met mijn naamgenoot Jacq. de Haas, sedert enkele jaren acteur bij "Het Schouwtooneel". Ik nam dat nooit zoo erg zwaar, want— Jacq. de Haas is een aardige vent en lang geen kwaad acteur. Echter, dezer dagen vernam ik van hem, dat speciaal den laatsten tijd dergelijke verwarringen in de Noordelijke provincies nogal vaak voorkomen. (...) Daarom wilde ik even vastleggen, dat er een Jacq. de Haas, een acteur, en een Jacq. G. de Haas, een schrijver is. 't Zit 'm bij mij in de G., van Gerard, begrijpt u!

Die schrijver bezondigt zich ook wel eens aan declameeren enz., maar in het Noorden deed hij dit tot nu toe nooit. Misschien is het intusschen beter — na bijna 200 kronieken kennen de lezers m'n voornaam waarschijnlijk wel, dat ik om logische, verwarringen te voorkomen, voortaan hier en elders teeken als

J. G. DE HAAS.

Nieuwsblad van het Noorden, 05-08-1927
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010669564%3Ampeg21%3Ap014%3Aa0151

naar boven

Om de verwarring nog groter te maken: soms berichtte het Nieuwsblad van het Noorden over hun kunstmedewerker 'Jacques de Haas', bijvoorbeeld in 1934, toen hij in de Grand Theatre-bioscoop te Groningen een vertoning van 'Bleeke Bet' had bijgewoond.

"Bleeke Bet". Nieuwsblad van het Noorden, 15-09-1934.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010674286:mpeg21:a0285

In 1975 werd duidelijk dat de journalist óók acteur was - maar in die hoedanigheid onder de naam Rob Gerraerds opereerde:

"Een halve eeuw lang, van 1924 af om precies te zijn, hebben in het Nieuwsblad van het Noorden de literaire bijdragen van J. G. de Haas gestaan. Maar slechts weinig mensen zullen geweten hebben dat al die jaren J. G. de Haas en de acteur Rob Geraerds één en dezelfde persoon waren. De laatste naam is een pseudoniem, hoewel je zo langzamerhand moeilijk meer uit elkaar kunt houden wie wié is. Het paspoort van Rob Geraerds vermeldt dan ook twee namen, met daaronder twee verschillende -handtekeningen. Rob Geraerds: „De naam Geraerds is wettig gelegaliseerd in de tweede wereldoorlog. Dat kon toen nog. Er waren namelijk ook enkele Hazen die volkomen fout waren. Er was aan het toneel ook een Jacques de Haas, een militante NSB'er en die overeenkomst met mijn naam heeft me nogal wat last bezorgd. Maar omdat ik voor het Nieuwsblad altijd al onder m'n eigen naam geschreven had, wilden ze het liever zo houden. Vandaar."

De laatste vier jaar van z'n leven woonde hij in België, waar hij nog toneelkritieken schreef voor De Gazet van Antwerpen. Jacques G. de Haas overleed op 78-jarige leeftijd in september 1981. Bij het oversteken van het spoor werd zijn auto door een trein gegrepen.

Hij was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en Ridder in de kroonorde van België.

In het Nieuwsblad van het Noorden werd hij in het jaaroverzicht opgevoerd als "Rob Geraerds, acteur, schrijver en verhaler."

NN. De kaleidoscopische carrières van Rob Geraerds en J.G. de Haas. Nieuwsblad van het Noorden, 31-05-1975.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011017246:mpeg21:a0429
NN. Acteur/schrijver Rob Geraerds omgekomen. Nieuwsblad van het Noorden, 07-09-1981.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008341:mpeg21:a0120
NN. Bekende personen, die dit jaar overleden. Nieuwsblad van het Noorden, 31-12-1981.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008448:mpeg21:a0348

Met dank aan Gerhild van Rooij.

naar boven

Jacques de Haas, acteur en NSB-er

Acteur Jacques de Haas (1898-1970) was verbonden aan het Haarlemse toneelgezelschap 'Het Schouwtoneel' (1921-1932).Daarna maakte hij deel uit van toneelgroepen 'Het Masker' (?-1935), 'De Jonge Spelers' (1935-1937). In 1937 verbond hij zich aan de N.V. Amsterdamsche Toneelvereniging, van Albert van Dalsum en A Defresne. In 1940 speelt hij, met onder anderen Max Croiset, in het Residentie Tooneel. In september 1941 vertrekt hij daar. Hij treedt in het huwelijk met Jeanne Verstraete, die eerder met Max Croiset gehuwd was.

Beiden zijn lid van de NSB. Van september 1941 tot juli 1942 behoren ze tot de vaste kern van acteursn die meewerken aan 'luisterspelen' van de genazificeerde Nederlandsche Omroep. Deze hoorspelen zijn een mix van entertainment en propaganda.

Hij werd wegens collaboratie in augustus 1945 door de 'Eereraad voor het toneel' voor tien jaar uitgesloten. In hoger beroep, in 1948, werd dit terug gebracht tot een uitsluiting van vier jaar. Diverse kranten berichten over toneelrollen en tournees van hem in de jaren vijftig.

naar boven

Uitvaart van J.C. Bloem

Bij de uitvaart van de poëet J.C. Bloem, 15 augustus 1966 te Paaslo, brachten, zo berichtte De Tijd een dag later, 'vele bekende figuren uit de letterkundige wereld (...) de dichter de laatste eer. Onder andere waren aanwezig Simon Carmiggelt, Pier le Dubois [sic], Max Dendermonde, Adriaan van der Veen en Jacques de Haas'.

De NPE heeft sterk het vermoeden dat deze 'Jacques de Haas' de J.G. de Haas van het Nieuwsblad was, en niet de acteur, die vooral vóór en in de oorlog enige bekendheid genoot.

De Koninklijke Bibliotheek bezit één boek waaraan de naam van J.G. de Haas verbonden is:

A.H. Kober. Succesnummers uit het leven van circus- en variété-artisten. Geautoriseerde Hollandsche bewerking [uit het Duits] van J.G. de Haas. Leopold, 's-Gravenhage, 1928. VII, 138 p.

Als Rob Geraerds heeft hij uitgebracht/meegewerkt aan:

De spelleiding heeft ... Kommer Kleyn. Een kwart eeuw hoorspel in Nederland. Gehoord en gezien door Rob. Geraerds. "West-Friesland", Hoorn, [1954]. 169 p.

De kleine nar. Een toneelstuk voor kinderen in drie bedrijven naar Molières "Burger-Edelman". Nederlandse Vereniging voor Amateurtheater NCA, Krommenie. [2000]. 38p. NVA nr. 3210.

Jules Verne. Michael Strogoff. De Koerier van de Tsaar. Een hoorspel met Coen Flink ... [et al. ; restauratie: Gerard Leeuw ; bew.: Rob Geraerds ; regie Harry Bronk ; muz. Michail Glinka ... et al.]. Rubinstein, Amsterdam, 2013. 5 audio-cd's (ca. 6 uur, 30 min.). Omslag vermeldt tevens: Wonderreizen. Geprod. i.s.m. het Nederlandse Instituut voor Beeld en Geluid. - Oorspr. uitgezonden door de TROS van 10 januari tot en met 21 maart 1973.

Zijn duizenden krantenartikelen zijn - zover de NPE bekend - ongebundeld gebleven.

naar boven

Bronnen over de acteur en NSB-er Jacques de Haas

Over de acteur Jacques de Haas.
http://wiki.theaterencyclopedie.nl/wiki/Jacques_de_Haas
Over het Schouwtoneel
http://wiki.theaterencyclopedie.nl/wiki/N.V._Het_Schouwtooneel
Foto Jacques de Haas uit: N.V. Het Schouwtooneel speelt in de Koninklijke Schouwburg "Rijk... en geen geld". Vereenigde Fotobureaux, ca. 1925.
Haagse Beeldbank.nl
Jacques de Haan. [Overstap van het masker naar de jonge Spelers]. Nieuwsblad van het Noorden, 25-04-1935
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010673628:mpeg21:a0135
De Jonge Spelers. Nieuwsblad van het Noorden, 10-02-1937
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010673415:mpeg21:a0034
Jacques de Haan bij Amsterdamsche Toneelvereeniging. Nieuwsblad van het Noorden, 21-06-1937.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010673472:mpeg21:a0201
Nummer Zes. Nieuwsblad van het Noorden, 26-03-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010326254:mpeg21:a0218
Residentie Tooneel. [Vertrek Jacques de Haas]. Nieuwsblad van het Noorden, 04-09-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010327979:mpeg21:a0064
A.P.A.M. van der Logt. De luisterspelafdeling. Hoorspelen.eu.
http://www.hoorspelen.eu/Hoorspelen/Geschiedenis/Luisterspelen4.htm
"Het kan verkeeren". De radio-tooneelspelers in den Groninger Schouwburg. Nieuwsblad van het Noorden, 05-05-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010328157:mpeg21:a0025
Jeugd droeg voor [Voordraagwedstrijd Nederlandsche Omroep, met in de jury o.a. Jacques de Haas en Jaap van Keersbergen]. Nieuwsblad van het Noorden, 05-06-1943.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010414120:mpeg21:a0037
De Waarheid, 20-08-1945:
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010851112%3Ampeg21%3Ap001%3Aa0001
De Tijd, 23-08-1945
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010381095%3Ampeg21%3Ap003%3Aa0051
De Tijd, 15-10-1948
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A011200928%3Ampeg21%3Ap003%3Aa0066
De Tijd, 16-08-1966.
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A011237651%3Ampeg21%3Ap005%3Aa0108

naar boven

Pagina aangemaakt: 22-08-2013.

Deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas