David Moolenaar - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 04-03-2017 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Boek |Bloemlezingen | Google | Bronnen

David Moolenaar

Geboren te:
Groningen, 07-10-1884
Gestorven te:
Groningen, 19-12-1975
Volledige naam:
David Moolenaar
Naamsvarianten:
D. Moolenaar
Pseudoniemen:
T. Vandenysel

(Vermoedelijk) David Moolenaar, ca. 1930

Zie ook: Groninger dichters

Essayist, dichter, liedtekstschrijver en beeldend kunstenaar.

Een van de vier kinderen van adjunct-directeur gemeentewerken/ bouwmeester Laurens Marius Moolenaar (naam ook gespeld als Lourens Marius Moolenaar, ca. 1849-1934) en Maaike Haanstra (1850-1931). David Moolenaar trouwde op 26 augustus 1915 'met de handschoen' met zanglerares Elisabeth Cornelia van Ebbenhorst Tengbergen (Utrecht, 19-1-1893 - Groningen 13-2-1933). Ze kregen twee kinderen: Paul Tamalone Moolenaar (Tandjong-Morawa, (Ned. Ind) 18-6-1916) en Hans Moolenaar (5-11-1918, Tandjong-Morawa (Ned. Ind) - 22-05-1945 te Rothenburg (D). David hertrouwde op 7 maart 1936 met Anna Jacoba Bijl (Assen 9-11-1909). Zij was logopediste, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.

David Moolenaar groeide op in Groningen. Op de Kweekschool leerde hij Herman Poort kennen. Samen richtten ze in 1906 het tijdschrift Poëzie op. Ze organiseerden literaire avonden, waarbij Poort lezingen hield en Moolenaar teksten declameerde.

Vanwege gezondheidsredenen emigreerde hij naar Nederlands Indië. Daar werd hij administrateur van de Senembah Maatschappij te Deli (Noord-Sumatra). Van 1926-1930 was hij bedrijfsleider van de rubberonderneming Melatti op Deli. Hij keerde daarna terug naar Groningen. Zowel in Indië als in Groningen maakte hij amateurfilms.* In september 1940 was hij betrokken bij de heroprichting van de Rederijkerskamer 'Groningen'.

naar boven

Hans Moolenaar

Davids en Elisabeths zoon Hans Moolenaar, van beroep elektrotechnisch ingenieur / radiohandelaar, was actief in het verzet. Hij werd gearresteerd en naar Duitsland gedeporteerd. Hij bezweek op 22 mei 1945 te Rothenburg (Duitsland). Hij is herbegraven op Nationaal Ereveld Loenen.

Frieso Moolenaar

David schreef ook liedteksten die door zijn broer Frieso (1881-1965) op muziek werden gezet. In augustus 1914, kort voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog schreven David en Frieso gezamenlijk 'Houdt Nederland Vrij!', een lied aan het vaderland, waarbij zij de opbrengst van de uitgave en de auteursrechten bestemden ten bate van het Nederlandse Rode Kruis. Een aantal teksten van David Moolenaar maakt onderdeel uit van de werken van Frieso Moolenaar, die zich bevinden in de collectie van wijlen Willem Noske, ondergebracht in de Stichting 'Musica Neerlandica', bewaard in het Ge-meentemuseum te Den Haag.

naar boven

S.W. Moolenaar

Davids broer Samuel Wijbrandus (ook gespeld: Wybrandus) Moolenaar (1889-1982) was jarenlang commissaris van politie, in Groningen en Rotterdam, en tenslotte hoofdcommissaris te Groningen. Bij de Duitse inval, 10 mei 1940, liet hij NSB-ers arresteren. waardoor hij als represaille naar Rotterdam werd overgeplaatst. Daar werd hij in 1942 gearresteerd wegens militaire spionage. Hij werd gedeporteerd naar Duitsland, waar hij op 7 mei 1945 in het kamp Kosnick bij Dessau (D) bevrijd werd door de Russen. Na de oorlog keerde hij naar Groningen terug. Na z'n pensionering verhuisden hij en z'n vrouw naar Limburg.

In 1939/1940 was hij de contactpersoon van de Nederlandse Centrale Inlichtingendienst te Groningen, en directe chef van de toenmalige geheim agent Willem Nagel, die als schrijver bekend zou worden als J.B. Charles.

naar boven

Femke Moolenaar

De drie broers Moolenaar hadden één zus, Femke (1882-1973). Over haar is weinig bekend;toen ze huwde werkte ze als tefoniste. Met haar man F. Rumpf is ze naar Zuid-Afrika geëmigreerd, waar ze op hoge leeftijd overleed.

De laatste jaren

David Moolenaar en zijn tweede vrouw Anna woonden na hun huwelijk tot aan zijn dood op 91-jarige leeftijd aan het Taco Mesdagplein 13 te Groningen.
Er zijn geen boeken of geschriften van hem uit zijn laatste levensperiode bekend. David is in stilte gecremeerd.

naar boven

Boek
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

David Moolenaar en Herman Poort. Nederlandsche verskunst. Kritische studiën. Boogaerdt, Zeist, 1909. 219p. Deel 1. Bevat: Over verskunst en hare kritiek; De dichter P.C. Boutens; Herman Gorter's Mei; Ellen, een lied van de smart; Karel van de Woestijne.

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van David Moolenaar is in deze bloemlezing aangetroffen:

Sint Maarten op de Montparnasse. F.G. Kroonder, Bussum, 1946.

Inkt van dizze stad. Gemeente Groningen, Groningen, 1990.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: David Mooolenaar
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=mool004
Paul Moolenaar, e-mail, 2001.
* David Moolenaar. Veemarkt en familieopnamen David Moolenaar, 1930-1935.
http://www.amateurfilmplatform.nl/films/veemarkt-en-familieopnamen-david-moolenaar
David Moolenaar. Amateurfilm Platform.
http://www.amateurfilmplatform.nl/movies/search/creator/David%20Moolenaar
Systeemkaarten van verzetsbetrokkenen. Moolenaar, Samuel Wijbrandus. OVCG, Groningen.
http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=5&miaet=
1&micode=2183&minr=1154621&miview=inv2&milang=nl
Oorlogsgravenstichting. Hans Moolenaar, 1918-1945
https://oorlogsgravenstichting.nl/persoon/105987/hans-moolenaar
Theo Janssen. Femke Moolenaar. 02-01-2015.
http://theojanssen.ca/JanssenVerheul_WebPagesX/HTMLFiles/HTMLFiles_04/P961.html
Bart FM Droog. Groninger dichters: David Molenaar. Poëziemarathon-archief, 2001.
http://www.epibreren.com/poeziemarathon/DICHTERS/moolenaar.html
Ab Visser. 't Peerd van Ome Loeks. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1970. 109p.
Index van het boek (samenstelling NPE, 2014)
Herman Sandman. Arcadia der Poëten. Het literaire leven in Groningen 1945-2005. Uitgeverij Passage, Groningen, 2008.

Jozef Cohen Hzn. Poëzie, maandschrift voor jongeren. De Telegraaf, 06-10-1906.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110559687:mpeg21:a0255
NN. Nieuwere poëzie. Bataviaasch Nieuwsblad, 03-12-1906.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011034272:mpeg21:a0073
NN. Lectuur voor de militairen. Algemeen Handelsblad, 01-09-1914.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010656262:mpeg21:a0033
NN. Eene Bouwmeester-anecdote. [Verteld door David Moolenaar]. Nieuwsblad van het Noorden, 27-06-1925.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010668547:mpeg21:a0159
NN. Onder de rotor. Nieuwsblad van het Noorden, 19-12-1938.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010676483:mpeg21:a0123
NN. Rederijkerskamer 'Groningen' weer opgericht. Het Volk, 10-09-1940.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011117630:mpeg21:a0111
NN. Familiebericht. Nieuwsblad van het Noorden, 22-12-1975.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011017428:mpeg21:a0137

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan David Moolenaar bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterkundig Museum, Den Haag