Max van Bruggen - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 19-08-2016 - redacteur: Bart FM Droog m.m.v. Jurgen Eissink
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Max van Bruggen

Geboren te:
Haren¹, 24-04-1911
Gestorven te:
Amsterdam, 1997
Volledige naam:
Max Ferdinand Eugen van Bruggen
Naamsvarianten:
Max F.E. van Bruggen;
M.F.E. van Bruggen
Pseudoniemen: -

Foto: Max van Bruggen, 1962²

zie: - Groninger dichters

Germanist, dichter en vertaler. Directeur Goethe Instituut.

Zoon van fabrikant/ingenieur/houthandelaar Jan Evert van Bruggen (1883-1921) en Helena Frieda Ulrich (1887-1963). Na de dood van zijn vader hertrouwde z'n moeder met diens oudere broer Bernard Dirk Johan van Bruggen. Deze overleed in november 1922, op 45-jarige leeftijd.
Hij was gehuwd met Lilly Drexler (Wenen, ? - Amsterdam, 1980). Ze hadden één zoon: Eric.

Max van Bruggen, wiens moeder van Duitse afkomst was, behaalde in 1930 het eindexamen gymnasium-A aan het Stedelijk Gymnasium te Groningen. Hij studeerde theologie en Germaanse taal en letterkunde te Groningen en - deels - in Duitsland. Daar zag hij, in Berlijn, in 1933 hoe antisemitische uitbarstingen zorgvuldig waren georganiseerd door NSDAP-leden en de afschuw inboezemden van het gewone publiek.

Hij was redacteur van Het Venster, een van origine Brabants literair blad, dat in 1935 was overgenomen door een Groninger redactie. Zijn mederedacteuren waren Jan H. Eekhout, Bert Nuver, Dirk Verèl en Hendrik de Vries. Van Bruggen publiceerde gedichten in studenten-bladen.³

In De Gemeenschap (jrg 11, 1935, p. 656) staat een spotdicht op hem en Bert Nuver, getiteld: 'Aan de redacteuren van 'Het Venster', in het bijzonder aan Max F.E. van Bruggen en Bert Nuver' door Ludovicus [onbekend wie dat was].
http://www.dbnl.org/tekst/_gem001193501_01/_gem001193501_01_0095.php

Na zijn afstuderen verhuisde hij naar Amsterdam. Hij werkte aanvankelijk als leraar Duits aan het Nieuwe Lyceum te Hilversum, een school waar destijds ook Garmt Stuiveling als leraar aan verbonden was. In de oorlog, op zijn dagelijkse treinreizen van en naar het lyceum, las hij poëmen van Duitse expressionistische dichters. Het viel hem op hoe die gedichten een heel andere betekenis voor hem hadden dan toen hij ze vóór de oorlog las.

Dat zal een rol hebben gespeeld bij de onderwerpkeuze voor zijn proefschrift: hij promoveerde in juli 1946 aan de Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte van de Gemeente Universiteit van Amsterdam op Im Schatten des Nihilismus, over het Duitse expressionisme als uitdrukking van de Duitse mentaliteit.

Kort na de oorlog gaf hij met een aantal Zwitserse geleerden, in dienst van het Britse Foreign Office, voordrachten over de jongste geschiedenis aan Duitse krijgsgevangenen in kampen te Engeland.

Na de oorlog werd hij hoofd van de talenafdeling van het NOIB op Nijenrode (nu: Universiteit Nijenrode) en later directeur van het Goethe Instituut, terwijl hij les bleef geven in Hilversum. "Ik houd van doceren," zo zei hij in een interview in 1962.

Hij zette zich als directeur van het Goethe Instituur, dat vooral de verspreiding van de Duitse cultuur beoogt, óók in om Nederlanders genuanceerd over Duitsland te laten denken. Van Bruggen: "Ten slotte is de aanwezigheid van de Bondsrepubliek aan onze oostkant niet weg te denken — het is trouwens onze belangrijkste handelspartner."

Max van Bruggen werd in 1969 onderscheiden met het Verdienstkreuz 1. Klasse van de Orde van Verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland.

Hij overleed in 1997.

naar boven

¹ De Gideon, bij Helpman

De Gideon op Topografische kaart, 1905⁴

De Gideon was een buurtschap dat aan het oude Winschoterdiep ten zuidoosten van Groningen-stad lag. Tot 1 januari 1915 behoorde het gebied tot de gemeente Haren, daarna werd het toegedeeld aan de gemeente Groningen.

Advertentie, Nieuwsblad van het Noorden, 1910.

Het was vernoemd naar de zaagmolen Gideon, die daar van 1764 tot circa 1876 stond. De molen werd door brand verwoest. De grootvader van Max Bruggen, Jan Berends van Bruggen, herbouwde het als stoomhoutzagerij.
Het bedrijf werd later N.V. Houthandel v.h. J.B. van Bruggen genoemd.

naar boven

Boeken:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Zover bekend heeft Max van Bruggen geen dichtbundels uitgebracht.

Im Schatten des Nihilismus. Die expressionistische Lyrik im Rahmen und als Ausdruck der geistigen Situation Deutschlands. Paris, Amsterdam, 1946. VIII, 235p. Proefschrift Amsterdam.

Aus Buch und Presse. Übersetzungsbuch f. d. höchsten Klassen d. H. B. S. - B. u. A. Wolters, Groningen / Djakarta, 1953. 208p, 8 p. pl. 3de druk 1958; 4de druk 1960; 5de druk 1962; 7de druk 1965; 8ste druk 1968. schoolboek.

Herman Hesse (1877-1962). Siddhartha . Eine indische Dichtung. Annotaties, commentaar en meerkeuzevragen bij de Nederlandse editie voor inrichtingen van onderwijs. Van M.F.E. van Bruggen. Meulenhoff, Amsterdam, 1973. 148p. Het oorspronkelijke boek van Hesse verscheen in 1922.

naar boven

Bloemlezingen:

Poëzie van Max van Bruggen is in deze bloemlezing aangetroffen:

Groningsche dichters. De Vrije Bladen, 1934.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

² Foto uit: Algemeen Handelsblad, 17-07-1962. Fotograaf onbekend.
³ Vermoedelijk De Clercke Cronike - Algemeen Groningsch Studenten weekblad van der Schole tho Sante Meerten, Orgaan der gezamenlijke studentenverenigingen, Groningen, 1924-1964, daarna verschenen onder de titel DCC.
⁴ Kaart van Gideon uit: Beno's Stad. RTV OOG, 03-06-2010.
http://benohofman.nl/radiotv/de-gideon

M.F.E. van Bruggen. Doctor. 'Hoogleraren en gepromoveerden van 1632 tot heden. Album Academicum. Universiteit van Amsterdam.
http://www.albumacademicum.uva.nl/cgi/b/bib/bib-idx?c=ap;size=1;lang=nl;
type=boolean;date61=1946;date62=1946;searchtype=phd;q1=id*;rgn1=id;cc=ap;
view=reslist;sort=achternaam;fmt=long;page=reslist;start=7
DBNL: M.F.E. van Bruggen
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=brug067
Stadsarchief Rotterdam
Familiebericht. De Telegraaf, 30-08-1985.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011206980:mpeg21:a0145
Familie Prijt-Priet. Prijt-Priet. een Genealogie. 2016.
http://www.prijt-priet.nl/kruize/index.html
Advertentie. Nieuwsblad van het Noorden, 21-01-1910.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010888053:mpeg21:a0042
NN. Eindex. Gymnasia. Algemeen Handelsblad, 14-06-1930.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010661385:mpeg21:a0224
NN. Mededelingen. Nederlandsche staatscourant, 05-07-1944.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000164766:mpeg21:p001
NN. Goethe Instituut helpt Nederlandse zakenman taal van Goethe beter beheersen. Algemeen Handelsblad, 17-07-1962. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000036071:mpeg21:a0017
NN. Kort Stadsnieuws. Nieuwsblad van het Noorden, 08-02-1969. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011015459:mpeg21:a0292
Ab Visser. 't Peerd van Ome Loeks. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1970. 109p.
Index van het boek (samenstelling NPE, 2014)
Max en Eric van Bruggen. Familiebericht. De Telegraaf, 16-07-1980.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011204934:mpeg21:a0186
Herman Sandman. Arcadia der Poëten. Het literaire leven in Groningen 1945-2005. Uitgeverij Passage, Groningen, 2008.
Roosje Keyser. Leer met ons en bij ons 'de anderen' waardeeren!!! [Over] Algemeen Litterair Maandblad Het Venster. Jaarboek Letterkundig Museum 10 (2001).
http://www.dbnl.org/tekst/_jaa006200101_01/_jaa006200101_01_0005.php
Over molen de Gideon: Molendatabase verdwenen molens, 2011.
http://www.molendatabase.org/molendb.php?step= details&tbnummer=04424+h
Over buurtschap Gideon: Beno Hofman. Beno's Stad. RTV OOG, 03-006-2010.
http://benohofman.nl/radiotv/de-gideon

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Max van Bruggen bevinden zich in:

Deutsche Nationalbibliothek, Frankfurt/Leipzig
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag

naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas