J.B. Schepers - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 11-08-2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

J.B. Schepers

Geboren te:
Heerenveen, 15-08-1865
Gestorven te:
Haarlem, 10-07-1937
Volledige naam:
Johannes Bernardus Schepers
Naamsvarianten:
Johan Bernard Schepers
Pseudoniem:
Johan de Vries

Foto: J.B. Schepers, 1903*

zie: - Groninger dichters | Noord-Brabant | Noord-Holland | Friesland

Dichter, historicus, toneelschrijver, jeugdboekenschrijver (onder het pseudoniem Johan de Vries) en vertaler. Hij schreef in het Fries en in het Nederlands.

Hij was gehuwd met Tryntsje Lykles. Uit dit huwelijk ontsproten vijf kinderen.

Johan Schepers groeide op in een doktersgezin. Toen hij vier was verhuisden zijn ouders naar Grouw. Na het voltooien van zijn lagere school volgde hij het gymnasium te Groningen. Daar woonde hij in bij zijn grootmoeder en een van zijn tantes. In 1885 begon hij aan de Groninger universiteit de studie Nederlandse letteren. Hij leerde te Groningen de vijf jaar oudere rechtenstudent Piter Jelles Troelstra kennen, die grote indruk op hem maakte. In nummer 1 van Troelstra's Friestalige tijdschrift For hûs en hiem verschenen in 1888 de eerste Friestalige gedichten van Schepens.

In 1891 promoveerde Schepers op en proefschrift getiteld Groningen als Hanzestad.

Algemeen Handelsblad, in 1937: "Hij vond te Groningen onder de studenten aanvankelijk weinigen, die even als hij sympathiseeren met de 'Nieuwe Gidsbeweging', doch die waardeering groeide allengs. In zijn dissertatie verdedigde hij deze vernieuwing in onze letterkunde."

Na zijn studie werd hij leraar aan de Rijks H.B.S. te Tilburg (1891-1895). In de Brabantse periode schreef hij het eerste deel van zijn Bragi-epos. Deel twee en drie ontstonden in Haarlem, waar hij vanaf 1895 leraar aan het gymnasium was.

In Haarlem werkte hij ook aan Friestalige boeken en vertaalde gedichten van Troelstra naar het Nederlands. Ook richtte hij in de Noord-Hollandse hoofdstad de Friese vereniging 'Gysbert Japicx' op. Hij was een strijdbaar voorstander van de 'Vereenvoudigde Spelling'.

Ook verzorgde hij in 1925 de heruitgave van het toneelstuk Jan Klaasz, of Gewaagde dienstmaagt van Thomas van Asselyn (1620-1701). Deze heruitgave is in de DBNL integraal raadpleegbaar.

J.B. Schepers was medewerker aan De Vlaamse School, De Groene Amsterdammer en Den Gulden Winckel.

Hij is op 13 juli 1937 op begraafplaats Westerveld begraven.

naar boven

Over J.B. Schepers

Boek fen Oantinken. [Eigen beheer]. [Haarlem], 1917. 82p. In houten doosje. Boek in oplage van 1 exemplar, ter gelegenheid van het 25-jarig huwelijk van JohanSchepers en Tryntsje Lykles.
Online op: http://digicollectie.tresoar.nl/object.php?object=252

Jacques van Gent. Een vriendelijk gebaar. Johan Bernard Schepers en het Fries in de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. Kopwit, Leiden, 2002. 48p. Uitg. ter gelegenheid van het vierde lustrum van de Stichting Vrienden van de Provinciale Bibliotheek van Friesland.

naar boven

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Gedichten. Eisma, Ljouwert, 1897. 63p. Friestalig.

Bragi. Eerste boek. S.L. van Looy, Amsterdam, 1900. XI, 107p. Online op Delpher.

Bragi. Tweede boek. S.L. van Looy, Amsterdam, 1901. XI, 119p. Online op Delpher.

Bragi. Derde boek. S.L. van Looy, Amsterdam, 1901. XI, 96p. Online op Delpher.

Pier Panders kinst ta eare. [Met Holl. ynl. en oersettingen]. Brandenburgh en Co, Snits [Sneek], 1925. [23]p. Over de beeldhouwer Pier Pander (1864-1919). Friestalig gedicht; met letterlijke vertaling in het Nederlands. Online op Delpher.

Zonder liefde leefde nooit een lied
Bloemlezing uit het Friese en Nederlandse dichtwerk Samenstelling, inleiding en vertaling Tsjerk Veenstra.
Afûk / Hispel, Leeuwarden / Wiuwert, 2015. 344 p, [8] p. pl.
FA ; nr. 1089; Minsken en boeken ; nr. 26.
Copructie van Afûk en de Fryske Akademy.

naar boven

Overige genres:

Groningen als Hanzestad. J.B. Wolters, Groningen, 1891. 114p. Proefschrift Groningen.

Pro: J.B. Schepers. Contra: T.F. Delmers. Vereenvoudigde spelling. Hollandia-drukkerij, Baarn, 1905. 25p. Pro en contra betreffende vraagstukken van algemeen belang; serie 1, no. 5.

Alwin. Woudspel in 5 bedrijven. Van der Wilk en Groeneveld, Haarlem, [1906]. 82p. Toneel.

Toemâr. In âlde middelieuske klucht. W.M. Taconis Sz., Leiden, 1906. Toneel.

Wat nu verder? Een woord aan ouders van schoolgaande kinderen. La Rivière & Voorhoeve, Zwolle, [ca. 1909]. 16p. Over spelling.

Verkeerde raadgevers. Open brief aan de letterkundigen die een adres tegen de vereenvoudigde spelling tekenden, met naschrift voor iedereen. Mul, Haarlem, 1910. 22p.

Bloemendaal en P.A. de Genestet. Loosjes, Haarlem, 1911. 8°. Rede uitgesproken bij de onthulling van de "de Genestet-bank" te Bloemendaal.

België's onafhankelijkheid voor Nederland een levensbelang. Märckelbach, Bussum, 1915. 12p.

Troelstra als Fries dichter. Verzen en liederen. Vertaald en toegelicht door J.B. Schepers. N.V. Boekhandel en Uitgeversmaatschappij Ontwikkeling, Amsterdam, 1925. 192p. Online op Delpher.

Radbout. Drama in vijf bedrijven. Tjeenk Willink, Haarlem, 1932. 96p. Toneel. Online op Delpher.

naar boven

Bloemlezingen:

Door J.B. Schepers samengestelde bloemlezingen

Schilders-met-de-pen. I. Oudere Dichters. Door J.B. Schepers. S.L. van Looy/W. Versluys, Amsterdam, 1908. 94p.
Ook verschenen bij Kirchner, Amsterdam, [ca. 1910].? o.d.t. Schilders-met-de-pen : Herman Gorter, Jacques Perk, Hélène Swarth, Jacob Winkler Prins, Jacobus van Looy, Willem Kloos en anderen.

Literatuur, gekozen uit het werk van hedendaagsche schrijvers. C.A.J. van Dishoeck, Bussum, 1910. 3 delen. Ook uitgegeven onder de titel Leesboek voor de hoogste klassen van hoogere burgerschool en gymnasium.

Potgieter, E.J. (1808-1875). Bloemlezing uit zijn gedichten en prozawerk. Uitgezocht door en met een inleiding voorzien door J.B. Schepers. I. Historie en romantiek. 1919. Meulenhoff's Bibliotheek van Nederlandsche schrijvers. Meulenhoff, Amsterdam, 1919.
2de druk 1938. Bezorgd door W.H. Staverman.

Bredero, Gerbrand Adriaensz (1585-1618). G. A. Bredero's liefde en lied. Bevattende zoo liederen als klinkdichten. Uitgezocht en ingeleid door J.B. Schepers. Zangwijzen bijeengezocht en genoteerd door D.F. Scheurleer en voor het klavier bewerkt door Julius Roentgen. Uitgegeven door de Vereeniging Joan Blaeu, Amsterdam, 1918 [i.e. 1919]. 168p. Jaartal in colofon: 1917-1919. Hoort bij: G.A. Bredero's liederen. Oplage: 250 exx. op geschept vergé met Zotskap watermerk; 200 exx. niet in de handel.

Potgieter, E.J. (1808-1875). Potgieter. Bloemlezing uit zijn gedichten en prozawerk. Deel II. Lyriek en schildering. [Samenstelling] J.B. Schepers. Meulenhoff's Bibliotheek van Nederlandsche schrijvers nr. 6. Meulenhoff, Amsterdam, 1920. 160p. [4]p. pl. Omslagtitel: Poëzie en proza. 2de druk 1938. Bezorgd door W.H. Staverman.

Bredero, Gerbrand Adriaensz. (1585-1618). Bloemlezing uit zijn gedichten. Uitgezocht door en van een inleiding voorzien van J.B. Schepers. J.M. Meulenhoff, Amsterdam, 1923. Meulenhoff's Bibliotheek van Nederlandsche schrijvers no. 15. Online op Delpher.

naar boven

Poëzie van J.B. Schepers is in deze bloemlezingen aangetroffen:

Zelfkeur. Tweede bundel. Mij. voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam, [1907].
Onze dichters. Meulenhoff & Co., Amsterdam, 1908.
Schilders-met-de-pen. I. Oudere Dichters [als het gedicht ‘Aan Potgieter's Nagedachtenis van Schepers is], S.L. van Looy/W. Versluys, Amsterdam, 1908.
Verzen van Noord- en Zuid-Nederlandsche Dichters. 1875-1908. Tjeenk Willink, Zwolle, 1908 (3de herziene druk).

Nederlandsche Letterkunde. J.B. Wolters, Groningen/Den Haag, 1916 (11de herziene druk).
Verzen van Noord- en Zuid-Nederlandsche Dichters (1875-1918). Tjeenk Willink, Zwolle, 1919 (5e herziene druk).
Nederlandsche schrijvers en schrijfsters. Wolters, Groningen/Den Haag, 1919 (9de herziene druk).
Zelfkeur. Tweede reeks. Derde bundel. Mij. voor goede en goedkoope lectuur, Amsterdam, 1919.

naar boven

Verzenbundel. Groningen/Den Haag, 1920.
Nederlandsche Letterkunde. Wolters, Groningen/Den Haag, 1923 (12de herziene druk).
“Hoog het glas!” R.J. Goddard, Den Haag, [1927].

Spiegel van de Nederlandsche poëzie door alle eeuwen. De Spieghel, Amsterdam, 1939.

Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dl. 1: 1100-1900. Meulenhoff, Amsterdam, 1955 (3e herziene druk).

Spiegel van de Nederlandse poëzie, dl 2. Meulenhoff, Amsterdam, 1965 (5e herziene druk).

naar boven

De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1979.

Poëziebrevier. De Fontein, Baarn, 1981.
Het land der letteren. Meulenhoff, 1982.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1987 (8e herziene druk).

Paardenliefde. Elmar, Rijswijk, 1991.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam/Leuven, 1992. 6e editie.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1996 (10e herziene druk).

Het monster van de oorlog. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 2004. [liedtekst]
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.

naar boven

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

* Foto uit: J.B. Schepers. Boek fen Oantinken. [Eigen beheer]. [Haarlem], 1917.

Brinkman's Catalogi 1882-1940
DBNL: J.B. Schepers
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=sche047
NN. Dr. J.B. Schepers †. Algemeen Handelsblad, 11-07-1937.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010665070:mpeg21:a0162
Nabestaanden J.B. Schepers. Rouwadvertentie. Algemeen Handelsblad, 11-07-1937.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010665070:mpeg21:pdf
[Persbureau] Aneta. Dr. J.B. Schepers †. Soerabaijasch Handelsblad, 12-07-1937.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011110340:mpeg21:a0024
G. Gosses. Levensbericht Johan Bernard Schepens. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1939 (1939).
http://www.dbnl.org/tekst/_jaa003193901_01/_jaa003193901_01_0010.php
Bart FM Droog: 'Groninger dichters: J.B. Schepers'. Poëziemarathon-archief, 2000.
http://www.epibreren.com/poeziemarathon/DICHTERS/schepers.html

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan J.B. Schepers bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Tresoar, Leeuwarden

naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas