versie: 13-12 -2016 - redacteur: Bart FM Droog
Biografie | Dichtbundel |Bloemlezingen | Google | Bronnen

---

Johan van der Woude Geboren te: Groningen, 06-01-1906 Gestorven te: Velp, 07-02-1979 Volledige naam: Johan van der Woude Naamsvarianten: J. van der Woude Pseudoniemen: (bij proza) Martijn Cort; J.C. Falke; Jan Kempe

Foto: Johan van der Woude, circa 1950 Bron: Lectuur Repertorium, 1954

Onderdeel van: Groninger dichters

Prozaïst, essayist, historicus, vertaler en dichter.

Enig kind van Derk van der Woude (1880-1959) en Aleida Geezina Maatjes (1879-1959). Huwde op 20 maart 1929 te Bristol met Elise Maria Smulders (1899-1974). Uit dit huwelijk werden twee zoons geboren. Na de scheiding van Smulders huwde hij in 1943 met Françoise Dronkers (1906-1995). Uit dit tweede huwelijk werd één zoon geboren.

De familie van der Woude had een grote firma in verwarmingstechnieken in het Groningse Haren - "Fa. J. van der Woude & Zoon - Technische bureau centrale verwarmingen" (opgericht 1880). Johan van der Woude was voorbestemd om in dit bedrijf te gaan werken, maar zijn hart lag bij de literatuur. Al in 1922 coachte Herman Poort (1886-1933) hem als schrijver. Toch werkte hij, na het volgen van de HBS en een technische opleiding in Aue (D) en na enige baantjes in Kaapstad, Londen en Haarlem, enige tijd in het familiebedrijf. Johan van der Woude was actief in Groninger literaire en artistieke kringen, waar hij Johan Theunisz en Hendrik de Vries leerde kennen en in contact stond met de Groningse kunstenaarskring 'De Ploeg'.

In de jaren twintig hielden leden van De Ploeg zich vaak op in Bodega Dik (ook wel Chez Dicque genaamd) in de Guldenstraat te Groningen. Zij en onder meer N.E.M. Pareau, J.C. Noordstar, Halbo C. Kool en Josef Cohen zaten daar aan de door Herman Poort ingestelde 'genieëntafel', waar ze op ontspannen wijze met elkaar praatten en dronken. Onder het pseudoniem J.C. Falke schreef Van der Woude de roman Bodega Rapsodie (Nijgh & Van Ditmar, [1961]), gebaseerd op het gebeuren in Bodega Dik. Onder zijn eigen naam publiceerde hij de roman Een groene lantaarn (1957), over het kunstleven in Groningen-stad.

Hij debuteerde met de novelle Ondergang, als cahier verschenen bij De Vrije Bladen (1933). [GWH] In datzelfde jaar verscheen ook Straat Magellanes. Roman uit Hollands groooten tijd (De Haan, Utrecht; 2de druk bij Querido, 1936). Hij trad in dienst bij de De Vrije Bladen, waar hij in 1934 redacteur werd. Een van zijn collega's was Victor E. van Vriesland. In die periode leerde hij ook Simon Vestdijk en H. Marsman kennen. Na een conflict met de uitgever trad de voltallige redactie in 1938 af.

In 1939 werd hij redacteur bij L.J. Veen ’s Uitgeversmaatschapij in Amsterdam, waar hij belast was met de Prominenten-reeks. In datzelfde jaar verhuisde hij naar Bergenen was hij co-auteur van het boekenweekgeschenk.

In de oorlog was hij betrokken bij het kunstenaarsverzet. Volgens Theun de Vries bedacht Johan van der Woude in 1942 de leus 'We doen niet mee. we blijven er buiten' - de oproep om zich niet aan te melden voor de Kultuurkamer. Met Walter Brandligt en Clara Eggink organiseerde hij regelmatig clandestiene culterele avonden te Amsterdam.

In 1943 dook hij onder in Arnhem. In 1944 week hij uit naar Haren. Na de oorlog vestigde hij zich met zijn gezin in Arnhem, later in Velp. Daar organiseerde hij regelmatig thuis schrijversbijeenkomsten, met onder meer Jan H. de Groot en C.J. Kelk. Met dichter-filosoof Bernard Verhoeven richtte hij het regionale tonelgezelschap 'Theater' op.

Naast zijn literaire werk was Van der Wouden ook op journalistiek vlak actief - hij was kunstredacteur bij o.a. Vrij Nederland, Het Vrije Volk, De Gelderlander en het Nieuwsblad van het Noorden. In 1953 werd hij daarnaast docent dramaturgie aan de toneelacademie te Maastricht.

Van der Woude werd door Simon Vestdijk als kunstcriticus Kees Huuske opgevoerd in de roman De Schandalen (1953).

Hij is de vader van Berend Boudewijn van der Woude (1936), die bekend werd als de regisseur en quizmaster Berend Boudewijn.

Van der Woude’s oeuvre werd bekroond met de Culturele prijs van de Provincie Groningen (1958) en de Culturele prijs van de gemeente Arnhem (1965).

Johan van der Woude overleed in het ziekenhuis van Velp aan de gevolgen van kanker. Hij werd op 12 februari 1979 onder grote belangstelling ter aarde besteld op Begraafplaats Heiderust aan de Lentsesteeg in Worth-Rheden (graf II-bg-435).

terug naar boven

Over Johan van der Woude

Eerbetoon en vriendschap aan Johan van der Woude. [Door Maurits Mok, Berend Boudewijn e.a.]. Nijgh & Van Ditmar's paperbacks nr. 294. Nijgh en Van Ditmar, 's-Gravenhage, 1980. 73p. Met bio-bibliografie blz. 67-73.

Simon Vestdijk & Johan van der Woude. 'Je bent een onmogelijk man!' De briefwisseling tussen Simon Vestdijk en Johan van der Woude 1939-1969. Bezorgd door Tim Duyff. Met medewerking van T. van Deel. Achter het boek nr. 31. Lubberhuizen [distr.], Amsterdam, 2003. Omvang: 225 p.

terug naar boven

---

Dichtbundel:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

De naamgeving Een verhaal De Beuk, Amsterdam, [1978]. 80p. Episch gedicht dat zich afspeelt op Vlieland.

Een bespreking door Ab. Visser verscheen in de Leeuwarder Courant, 05-08-1978.
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010620892%3Ampeg21%3Ap020%3Aa0304

terug naar boven

---

Bloemlezingen:

Door Johan van der Woude samengestelde bloemlezing

In memoriam Herman Poort. [Door] Johan van der Woude, Hendrik de Vries, H.J. Scheltema, J.C. Noordstar, Halbo C. Kool, Jan Wiegers, Bert Nuver, Jan Altink, A.W. Kort, W. Valk en een gedicht van Herman Poort. De Haan, Utrecht, [1934]. Omvang: 54 p. Opl. van 300 ex. Proza, poëzie en reproducties.
Menno ter Braak, 'In Memoriam Herman Poort'. Het Vaderland, 22 juli 1934: "Daar de auteurs hun bijdragen echter niet ondertekend hebben (waarom niet? eischte dit de piëteit?), moet men raden naar de herkomst".
http://www.mennoterbraak.nl//tekst/braa002vade03_01/braa002vade03_01_0107.php

Poëzie van Johan van der Woude is in deze bloemlezing aangetroffen:

Dichters Omnibus. Zevende bloemlezing. ESSO Nederland,'s-Gravenhage, 1961 [=1960].

terug naar boven

---

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Johan van der Woude
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=woud007
K. ter Laan. 'Johan van der Woude'. Groninger Encyclopedie. Deel II. Drukkerij-uitgeverij Spiering, Groningen, 1955.
Ab Visser. 't Peerd van Ome Loeks. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1970. 109p.
Index van het boek (samenstelling NPE, 2014)
G.W. Huygens. Johan van der Woude. In: De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. G.J. van Bork & P.J. Verkruijsse (red.) De Haan, Weesp 1985.
http://www.dbnl.org/tekst/bork001nede01_01/bork001nede01_01_1476.php
Hans Heesen, Harry Jansen en Ed Schilders. Waar ligt Poot? Over de dood en de laatste rustplaats van Nederlandse en Vlaamse schrijvers. De Prom, Baarn, 1997. Blz. 269.
Pieter van Wissing. 'Johan van der Wouden'. Biografisch Woordenboek Gelderland. 2007.
http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/6_Johan_van_der_Woude
Herman Sandman. Arcadia der Poëten. Het literaire leven in Groningen 1945-2005. Passage, Groningen, 2008. 359p.

Lectuur-Repertorium. Deel 3. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1954.
Lectuur Repertorium 1952-1966.Deel 3. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1970.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 3. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981.
Nieuwe Groninger Encyclopedie. Hoofdredactie P. Brood, A.H. Huussen jr. en J. van der Kooi. Bureauredactie M. Hillenga en G.E. de Vries. REGIO-PRoject uitgevers, Groningen, 1999.

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Johan van der Woude bevinden zich in:

British Library, Londen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum Gent

terug naar boven

---

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

met dank aan: Berend B. van der Woude.

partners

De Nederlandse Poëzie Encyclopedie heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Aan hen die desondanks menen aanspraak te maken op enig recht, wordt verzocht contact op te nemen met de redactie.

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2013