Ab Visser - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

versie: 15-12-2016 - redacteur: Bart FM Droog m.m.v. Karel ten Haaf en Wim van Til
Biografie | Dichtbundels |Bloemlezingen | Google | Bronnen

Ab Visser

Geboren te:
Groningen, 14-02-1913
Gestorven te:
Amsterdam, 09-05-1982
Volledige naam:
Albert Visser
Naamsvarianten:
A. Visser
Pseudoniemen:
Carl. J. Bicker
A. Ferwerda.

Foto: Ab Visser, ca. 1937.
Uit: Christelijke dichters (II), 1938.

Zie ook: Groninger dichters

Dichter, prozaïst, jeugdboekenschrijver, vertaler, recensent en journalist.

Zoon van Klaas Jochums Visser (ca. 1873-1959) en Akke Ferwerda (ca. 1874-1952). Ab Visser huwde op 1 november 1945 met fotografe Edith Jeannette Bongers. Dit huwelijk eindigde in een scheiding. In 1980 trouwde hij met 25 jaar jongere vertaler Margreet Hirs, met wie hij al een jarenlange relatie had.

Ab Vissers stamt uit een van origine Fries hervormd arbeidersgezin. Z'n vader werkte als brugwachter in Groningen-stad. Ab Visser groeide op in de volksbuurt aan de Westerhaven, die het Eiland genoemd werd. Hij volgde op de ambachtsschool de opleiding tot meubelmaker. Daarna bezocht hij de hervormde kweekschool, maar die studie brak hij wegens tegenvallende studieresultaten af. Vanaf zijn tweeëntwintigste werkte hij fulltime als schrijver en journalist. Aanvankelijk was hij vooral in het protestants-chtistelijke literaire circuit actief.

Hij schreef veel over het literaire klimaat in het Groningen van circa 1930 tot vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen hij naar Amsterdam verhuisde. Met het boek 't Peerd van Ome Loeks (1970) werd hij de chroniqueur van het tijdperk, waarin vele dichters in Groningen floreerden.

Hij raakte in 1938 bevriend met Ferdinand Langen en in dezelfde tijd leerde hij ook de latere Arbeiderspersuitgever Reinold Kuipers kennen. Langen en hij bleven levenslang bevriend, met Kuipers raakte hij op latere leeftijd gebrouilleerd toen deze een manuscript van Visser niet wilde uitgeven.

In datzelfde jaar verbleef hij enige tijd in Frankrijk, waar hij een bloemlezing uit het werk van jonge Franse dichters samenstelde - een werk dat in december 1938 verscheen en waarover jaren later gezegd werd - geheel ten onrechte - dat Visser de gedichten zelf geschreven zou hebben - zie Mystificatie?).

Met Langen richtte Ab Visser de Groningse kunstenaarskring 'Het Drieluik' (1939-1940) op. Ze organiseerden literaire voorleesavonden en feestjes in een klein pakhuis aan de Raamstraat, een zijstraat van de Herestraat, zuidelijk van het zuiderdiep. Tot de bezoekers behoorden door onder meer Kuipers, Max Dendermonde, Eddy Evenhuis, A. Marja, Albert Redeker, Koos Schuur, Harry Brander, Paul Lenda, Menno de Munck en Hendrik de Vries. Visser bestempelde hen, met de dichters in De Vries' bloemlezing Groningsche dichters (1934) later licht-ironisch als 'De Groningse School'. En dat vooral omdat ze in dezelfde tijd in dezelfde stad in hetzelfde vakgebied actief waren.

Begin 1940 werd het gezelschap wegens achterstallige huur door de eigenaar uit het pand gezet. Spoedig vond men nieuw onderdak in het café-restaurant Chez Antoine van Anton van der Hoef.

H. Jongsma¹: "Na de bevrijding verhuisde Visser naar Amsterdam, waar hij in huurkamers woonde, vaak in grote armoede." Hij was inmiddels getrouwd met Edith Bongers, een fotografe die in de jaren vijftig veel auteurs zou portretteren.

Van 1948 en 1953 verbleef hij langdurig op 'De Pauwhof' te Wassenaar, een buitenplaats die door de eigenaresse in 1940 was opengesteld voor kunstenaars en wetenschappers die behoefde hadden aan rust en ruimte. In 1974 publiceerde hij over zijn periode op de Pauwhof het boek Het klooster van Sint Jurriaan.

I. Sitniakowsky, in De Telegraaf, over dit werk: "Een verstandig 'lezer' van Vissers manuscript had hem (...) er op kunnen wijzen dat hij in dit boek ook als persoon afschuwelijk afgaat. Hij drinkt, haalt practical jokes uit, hij schrijft slecht, en hij gaat er prat op dat hij bietst!"

In Het klooster van Sint Jurriaan heeft Visser het over zijn ervaringen met en roddels over Annie Salomons, Clara Eggink, J.C. Bloem, Gerrit Achterberg, Havank, A. Roland Holst, C.C.S. Crone, Jan Greshoff en N.A. Donkersloot en vele anderen. Visser: "Ik ben er mij van bewust dat de geschreven anecdote langer blijft hangen dan de vertelde en dus een dieper onbehagen schept. Des te verleidelijker is het er hier mee door te gaan."

H. Jongsma: "Ab Visser, met zijn wat rauwe humor, nam geen blad voor de mond en spaarde geen reputaties. Dat betekende soms weer het einde van een vriendschap. Bekend én berucht was hij ook om zijn feesten. Vaak onder het mom van een literaire avond liet hij zich ergens uitnodigen en viel dan met de hele 'Ab Visser-bende' binnen. Het doel was zich te voorzien van veel drank, veel vrouwen en - zoals hij zelf zei - om te zien hoe verschillende mensen op elkaar reageerden."

Kees Thomassen²: "Hij (...) maakte herhaaldelijk grote reizen onder andere naar Marokko, Zuid-Frankrijk en Italië. Dit onder meer om in de zuidelijke zon enige verlichting te vinden tegen de voortdurende pijn die hij ondervond door de ziekte van Bechterew. Een ziekte aan de wervelkolom die hem in de loop der jaren een hoe langer hoe krommer voorkomen gaf, maar waarmee hij - getuige een aantal anekdotes - met een soms cynisch soort humor leerde leven."

Tom Rooduijn³: "In 1959 ontmoette hij de bijna dertig jaar jongere Margreet Hirs. Hij onderhield sindsdien regelmatig contact met zijn echtgenote aan de Amstel, maar werkte en sliep bij zijn vriendin op een huurkamer aan de Reguliersgracht."

Leon Blok⁴: "Van 1956 tot 1958 schreef hij een column voor Het Vrije Volk. Nadat hieraan op enigszins onduidelijke wijze een einde was gekomen, werd hij om den brode poëzierecensent bij De Telegraaf. Zijn vriend Hans van Straten haalde hem echter toch weer binnen bij Het Vrije Volk en onder het goed bewaarde pseudoniem Carel J. Bicker vulde hij in deze krant van 1960 tot 1968 een detectiverubriek, waarin hij zonder schroom ook eigen boeken besprak."

Omdat De Telegraaf zijn stukken te onregelmatig plaatste nam hij bij die krant ontslag. Oud-Groninger Eddy Evenhuis haalde hem vervolgens bij de Leeuwarder Courant binnen. Tot vlak voor zijn overlijden bleef hij recensies voor die krant schrijven.

Jongsma: "Naast de vele bijdragen in kranten en tijdschriften schreef Ab Visser meer dan zeventig boeken: gedichten, romans, novellen, kinder- en jeugdboeken, essays. Dit werk is van een sterk wisselende kwaliteit. Er moest immers geschreven worden om aan de kost te komen. Daarnaast toonde hij ook weinig zelfkritiek. Lage verkoopcijfers en de weigeringen zijn geschriften te publiceren, weet hij vooral aan het publiek en aan de uitgevers. Zijn beste werk is wel de objectivering van zijn eigen leven in de vijfdelige Jo Rutgers-cyclus. Scherp wordt de eigen ontwikkeling van kind - De buurt uit 1953 - tot kunstenaar-broodschrijver - God in Frankrijk uit 1958 - weergegeven, in een tamelijk zakelijke, wat afstandelijke stijl, die nog niet wordt ontsierd door de opgeschroefde schooljongenstaal van later. In de in 1978 verschenen novellenbundel Sheffield Staal evenaarde hij deze kwaliteit."

Blok: "Op persoonlijk vlak koos hij op 67-jarige leeftijd, op 14 maart 1980, voor een scheiding van Edith Visser. Niet veel later, op 28 april 1980, trouwde hij met Margaretha Johanna Hirs, vertaalster. Noch uit het eerste huwelijk, noch uit het tweede werden kinderen geboren. Over hun verhouding schreef zijn tweede vrouw na zijn dood een (semi-)autobiografische roman over hun verhouding, getiteld De Troosteres."

Rooduijn: "Op mijn vraag naar de dierbaarste herinnering aan haar man, antwoordde Hirs onomwonden: 'In bed.'"

Ab Visser werd op 13 mei 1982 begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats te Amsterdam.

Zijn gehele oeuvre werd bekroond met de Hendrik de Vries-prijs 1958, à fl. 500,-.

Noten

De URL's bij deze noten en meer bronmateriaal zijn te vinden onder bronnen.

¹ H. Jongsma., 'Visser, Albert (1913-1982)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. 1984 / [laatst bijgewerkt: 12-11-2013]
² Kees Thomassen. De Ab Visser Sociëteit. Nieuw Letterkundig Magazijn. Jaargang 7, 1989.
³ Radio Doc. Een literaire ambachtsman; het uitbundige leven van de schrijver Ab Visser. Radiodocumentaire van Tom Rooduijn, VPRO, 22-02-2015.
⁴ Leon Blok, Dodenakker.nl, 15 juli 2009.

Over Ab Visser

Ab Visser
't Peerd van Ome Loeks
De Arbeiderspers, Amsterdam, 1970. 109p.
Memoires aan het Groningen van circa 1917-1946.
Index van het boek (samenstelling NPE, 2014).

	Ab Visser Het klooster van Sint-Jurriaan Pauwhofherinneringen Bruna, Utrecht, 1974. 120p.

	Ab Visser Wat moet ik ermee Elsevier Manteau, [Brussel etc.], 1979. 112p. Manteau marginaal nr. 22. Herinneringen. Met naamregister. Over zijn ervaringen met uitgevers.

Hans van Straten. De laatste Casanova. Herinneringen aan Ab Visser. [Foto van Edith Visser]. Sjaalman pers, [Bunnik], 1982. 28p. Oplage 200 ex.

M. Vasalis. Een pijn, waarvoor geen naam bestaat. Rapport opgesteld en uitgesproken ter gelegenheid van de uitreiking van de Hendrik de Vries-prijs aan Ab Visser te Groningen op 18 december 1958. Gevolgd door vijf gedichten van Ab Visser. Sjaalmanpers, Bunnik, 1983. 17 bl. Uitgave van de Sjaalman Pers nr. 4. Opl. van 270 genummerde ex., 1-240 in de handel; I-XXX niet in de handel.

Ab Visser. Het literaire café. Open brief aan Nico Rost. Sjaalmanpers, Utrecht-Bunnik, 1986. 14p. Sjaalmancahiers dl. 16. Oplage van 115 exemplaren, genummerd 1-100 en I-XV. Eerder verschenen in: Vandaag I, april 1955.

Ab Visser cahiers. Stichting Ab Visser Sociëteit, 's-Gravenhage, 1988-1993. [Nr.] 1 (okt. 1988) - [nr.] 9 (nov. 1993). Verscheen ca. 3 à 4× per jaar. Tijdschrift over Ab Visser.

[Kees Thomassen]. Catalogus van de Ab Visser-tentoonstelling in het Letterkundig Museum t.g.v. de oprichting van de Ab Visser Sociëteit, 23 september tot en met 4 december 1988. Ab Visser Sociëteit, 's-Gravenhage, 1988. 9p.

[Interview met] Ab Visser [gehouden en getransscribeerd door Hans van Straten]. De kunstkroeg van Anton. De Uitvreter, Leiden, 1990. [11]p. Uitgave ter gelegenheid van de jaarwisseling 1990-1991. - Opl. van 125 ex., waarvan nr. 1-100 bestemd voor de donateurs van de Stichting Ab Visser Sociëteit. Over Anton van der Hoef.

Ab Visser en Bert Bakker. De briefwisseling tussen Ab Visser en Bert Bakker (1939-1963). Bezorgd door Sjoerd van Faassen en Kees Thomassen. Ab Visser Sociëteit, 's-Gravenhage, 1991. 55p. Ab Visser Cahiers 6/7.

10 jaar Ab Visser Revival. [Samenstelling en red. Marcus van der Heide]. Gooibergpers, Bussum, 1992. 32p. Van de opl. zijn 100 ex. bestemd voor de leden van de Stichting Ab Visser Sociëteit.

Marcus van der Heide. Ab Visser en Groningen. Openbare Bibliotheek Groningen, Groningen, 1992. 23p. Uitg. ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in de Openbare Bibliotheek Groningen.

Michiel van Diggelen
Ab Visser biografie
Passage, Groningen, 2013. 466p + 16p. ill.

Radio Doc. Een literaire ambachtsman; het uitbundige leven van de schrijver Ab Visser. Radiodocumentaire van Tom Rooduijn, VPRO, 22-02-2015.
http://www.nporadio1.nl/radio-doc/onderwerpen/266806-een-literaire-ambachtsman-het-uitbundige-leven-van-de-schrijver-ab-visser

Dichtbundels:
[alleen werken van 6 of meer pagina's zijn opgenomen]

Facetten. Vos en Weber, Groningen, 1936. 32p. [Eigen beheer].

Dubbelster. W.J. Beks, Groningen, 1937. 32p. [Eigen beheer].

	*Rondelen* D.A. Daamen, 's-Gravenhage, 1942. 37p. Opl: 300 expl., waarvan 25 genummerd I tot en met XXV, getekend door de dichter en 275 expl. genummerd van 26 tot en met 300. Algemeen Handelsblad, 12-04-1942: binnenkort [te verschijnen].

	*Arcadia. De Tijdstroom, Lochem, 1939 [=1942]. 37p. KB: "Clandestiene uitgave". Aan dit boek wordt gerefereerd in een artikel over Ab Visser in Het Vaderland, 26-09-1942, als zijnde verschenen in 1942. In de Brinkman's* staat het als 'normale' uitgave anno 1942 vermeld. Niet bij De Jong. Online in Geheugen van Nederland.

	Bezet gebied [Jac. P. Romijn], [Utrecht], [1943]. 32p. [Schildpad-reeks nr. 3]. Oplage ongeveer 150 gesigneerde ex. Online in Geheugen van Nederland. Clandestien. De Jong nr. 879.

	*Bos-idylle. Naar een 18e eeuwse gravure. [Naam auteur niet vermeld]. [Met frontispice van C.A.B. Bantzinger]. In agris occupatis [A.Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek], [Groningen], 1944. 16p. Oplage 310 ex. , 200 ex. waren bestemd voor de Bezige Bij, waarvan 68 exemplaren gedistribueerd zijn; de rest is vernietigd na de inbeslagneming van J.B. Charles' woning. Clandestien. De Jong nr. 99. Online in Geheugen van Nederland*.

	*Alter ego. Gedichten* [Met vignet van Ad. Pieters.] Sub Rosa [Ferd. Langen en Ab Visser], [Amsterdam], 1945. 28p. Oplage 300 ex. Clandestien. De Jong nr. 878. Online in Geheugen van Nederland.

Na de reis. Gedichten. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1946. 111p.

Millennium. Gedichten. Millennium. De Bezige Bij, Amsterdam, 1946. 69p. Periscoop deel 2. Oplage 500 ex. 2e uitgebreide druk bij de De Arbeiderspers, Amsterdam, 1951. 95p. Bevat de gedichten uit de jaren 1942-1949 en sluit aan bij de bundel Na de reis (1946).

Seven poems. Translated [from the Dutch] by leonard Wolf. Pauwhof-Press, HHolland, 1952. 13p. Engelstalig.

Recitatief. De Zondagsdrukkers, Amsterdam, 1955. 17p. Oplage 40 ex. (niet in de handel).

Recitatief
Gedichten
De Arbeiderspers, Amsterdam, 1956. 29p.
De boekvink [nr. 43].
Gedeeltelijk eerder verschenen bij de Zondagsdrukkers, Amsterdam, 1955.

Zeven gedichten. Met de Engelse vertaling van Leonard Wolf. Rosmarijn Pers, Bussum, 1978. 21p. Oplage van 70 genummerde en gsigneerde ex.

Portretten in focus. Zonder retouche. De Uitvreter, Leiden, 1992. 16p. Opl. van 130 ex., waarvan 100 bestemd voor de leden van de Stichting Ab Visser. 1e uitg.: Ab Visser, Cagnes sur Mer, 1951.

Gedichten. De Uitvreter, Leiden, 1993. 24p. Opl. van 135 ex., waarvan 100 bestemd voor de donateurs van de Stichting Ab Visser Sociëteit.

Andere genres (selectie)

Zie ook: de Ab Visser-collectie in de Koninklijke Bibliotheek.

Meubelmaken III. Vertellingen uit de ambachtsschool. Neerbosch'Boekhandel en uitg., Neerbosch, 1937. 90p.

Lenore. Van Gorcum en Comp. N.V., Assen, 1937. Van Gorcum's Toneelfonds nr 46. Bewerking van 'de ballade' van de Duitse auteur Gottfried August Bürger (1747-1794).

Zeven Engelse balladen. Born, Assen, [1942]. 27p. Oplage 40 genummerde ex. Online in Geheugen van Nederland. Vertalingen, gemaakt in 1937.

Rudolf de Mepse
Het monsterproces van Faan
Nijgh & Van Ditmar, Rotterdam, 1945. 227p. Nimmer dralend reeks. Roman.
2de herziene druk bij Kroonder, Bussum, [1959], 197p. Corona boeken 45.

Omslagen 1ste en 2de druk.

Guido Gezelle, mens en dichter. Born, Assen, 1949. 95p. Studie.

De buurt. Kroniek van jeugdherinneringen. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1953.
2de druk 1956. Roman, gesitueerd in de Groningse volksbuurt Het eiland, jaren twintig. Herdruk bij Lebowski, Amsterdam, 2015, in Lebowski Bookclub Reeks. 2015.
Dit boek vormt met God in Frankrijk, De Vlag Halfstok, De Valstrik en De hel met de negen deuren de Jo Rutgers-cyclus; romans met een sterke autobiografisch karakter.

De vlag halfstok. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1955. 272p.
Dit werk maakt een (losstaand) deel uit van de 'Jo Rutgers-Cyclus'

God in Frankrijk. Kroniek van een reis. Stols, 's-Gravenhage, [1958]. 228p.
Dit werk maakt een (losstaand) deel uit van de 'Jo Rutgers-Cyclus'

De valstrik. Stols, 's-Gravenhage, [1958]. 143p.
Dit werk maakt een (losstaand) deel uit van de 'Jo Rutgers-Cyclus', waarvan de andere delen zijn: De buurt, De vlag halfstok en God in Frankrijk. Geschreven in opdracht van de Minister van O. K. en W.

De hel met negen deuren. Stols [etc.], 's-Gravenhage, [1962]. 182p.

Leven van de pen. Met ill. van Hugh Jans. Kruseman, Den Haag, 1965. 120p. Keur van korte prozastukken eerder gepubl. in dag- en weekbladen. Online bij DBNL.

Onder de gordel. Erotiek en geweld in de misdaadroman. A.W. Bruna & Zoon, 1968.

Ab Visser. 't Peerd van Ome Loeks. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1970. 109p.
Memoires aan het Groningen van circa 1917-1946
Index van het boek (samenstelling NPE, 2014)

Sheffield staal. Drie verhalen. Manteau, Brussel, [1978]. 132p. Grote Marnixpocket 161.

Tegendraads. Literair kritische analyses. Manteau, Amsterdam, 1985. 208p. Artikelen eerder verschenen in de Leeuwarder Courant, 1972-1982.

Bloemlezingen - poëzie van Ab Visser in bloemlezingen

Mystificatie?

25 jonge Franse dichters
[Vertaald en ingeleid door Ab Visser]
[= grotendeels eigen werk]
Daamen, 's-Gravenhage, 1938. [32]p.
Kleine sleutelreeks nr. 3.

De namen der 25 dichters | recencies 1938

Over dit boek werd al in 1949 geïnsinueerd dat de gedichten niet door Ab Visser verzameld en vertaald waren, maar dat hij ze zelf geschreven zou hebben. Vissers biograaf Michiel van Diggelen: "In 1949 vroeg iemand hem op de man af of de gedichten van hemzelf waren. Met een blik van 'overtuigende eerlijkheid’ had Ab Visser hem verzekerd dat hij de verzen 'heus' in allerlei blaadjes met deze dichtersnamen er onder was tegengekomen."

In Ab Visser Cahier #2 stelt Hans van Straten dat de gedichten door Ab Visser geschreven zijn. De namen van de Franse dichters zouden gefingeerd zijn; Visser zou daarvoor willekeurige namen uit Franse kranten gebruikt hebben.

naar mystificatie? | naar boven

De mystificatie gedemystificeerd

Michiel van Diggelen maakt in zijn Ab Visser- biografie aannemelijk dat het verhaal van Hans van Straten hoogst onwaarschijnlijk is. Naast Vissers eigen verdediging uit 1949 vond hij een brief van Ab Visser, uit juni 1938, waarin hij aan zijn vriendin Betsy Bouwman schreef dat hij in Parijs een bundeltje gedichten van jonge Franse dichters had gekocht. Van Diggelen: "Hij was daar erg blij mee en vond het belangrijk genoeg om aan Betsy te melden. Misschien heeft hij deze gedichten gebruikt als basis voor zijn vertalingen."

Er zijn dus duidelijke aanwijzingen dat Visser in Parijs geïnteresseerd was in Franse poëzie en dat hij daar toegang had tot werk van bestaande jonge Franse poëten.

Ook schrijft de biograaf: "Voor vertalingen pleit ook dat de gedichten helemaal niet lijken op de onder zijn eigen naam geschreven gedichten uit deze tijd. Hij moet dan zijn eigen persoonlijkheid buiten spel hebben gezet en het is de vraag of hij dat kon. Hij was als dichter vooral serieus, met mystificaties hield hij zich nog niet op. Bovendien pleit voor vertalingen, dat Ab in Frankrijk – evenals in Engeland en Schotland een jaar eerder de ballades – de tijd gebruikt heeft om hem aansprekende gedichten te vertalen."

naar mystificatie? | naar boven

Het gerucht over de mystificatie lijkt hiermee van tafel. Maar dan stelt de biograaf: "De namen van de dichters zijn fictief, dat kan te maken hebben met de auteursrechten, die daardoor niet betaald hoefden te worden."

Onderzoek in de catalogus van de Bibliothèque nationale de France naar de namen van de gebloemleesden wijst echter uit dat acht van de vijfentwintig Franse poëten toen óf al dichtbundels of andere boeken gepubliceerd hadden óf dat later zouden doen. De kans dat Visser door het willekeurig namen te plukken uit een krant bij toeval acht namen koos die bij bestaande dichters horen is zo goed als uitgesloten. Ergo: Visser heeft voor deze bloemlezing gedichten van bestaande Franse dichters verzameld en vertaald, en ze met hun eigen namen gepresenteerd.

Visser schreef in de inleiding van de bloemlezing: "Ik weet wel, dat van de jonge Franse dichters, welke ik hier bijeen bracht in vertaling, niet alle de eindstreep zullen bereiken. (...) De leeftijd van de dichters varieert tussen de twintig en dertig. Van niet ter zake doende en toch meestal onbeduidende biographieën heb ik mij onthouden."

naar mystificatie? | naar boven

Wie soortgelijke poëziebloemlezingen uit het werk van Nederlandstalige jonge, vaak nog niet met eigen bundels gedebuteerde dichters bestudeerd, ziet dat daarin ook poëten voorkomen die 'de eindstreep' (een of meerdere eigen dichtbundels) niet zullen bereiken. De bloemlezingen Dichters van morgen (1958), Op het oog (2005) en Hemelse gedichten (2012) vormen goede voorbeelden van dit verschijnsel (klik op de omslagen voor meer informatie).

naar mystificatie? | naar boven

Besprekingen van 25 jonge Franse dichters in 1938:

NN. Herdenkingsavond van den Wapenstilstandsdag. Nieuwsblad van het Noorden, 12-11-1938.
"De heer WOUTER VAN RIESEN declameerde vervolgens enkele gedichten, o.a. een door den Groninger dichter Ab Visser bewerkt Fransch gedicht "Het regiment van Marie Louise", een korte oorlogsepisode, waarin jongeren optrekken om de plaats van gevallen ouderen in te nemen."(...)
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010676452:mpeg21:a0271
NN. Gedichten-Bloemlezing in vertaling. De Telegraaf, 12-02-1939.
"In deze vertalingen van 25 merendeels in Nederland onbekende jonge Fransche dichters van behoudenden aard heeft de schrijver zich niet onbekwaam de pen geslepen. De Fransche teksten ontbreken ons, maar de vertalingen lijken te veel op elkaar om er opgetogen over te zijn."
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110579161:mpeg21:a0284
Jan. N. Jonge Fransche dichters. De Maasbode, 09-03-1939.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000192806:mpeg21:a0075
NN. Nieuwe uitgaven. "Jonge Fransche dichters", vertaald door Ab. Visser. De Gooi- en Eemlander, 28-03-1939.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011154727:mpeg21:a0261
NN. Kunst en letteren. Haagsche Courant, 17-04-1939.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000150197:mpeg21:a0083
J.G. de Haas. Kunst en Letteren. Nieuwsblad van het Noorden, 28-07-1939.
Noemt namen van aantal dichters.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010676822:mpeg21:a0253

naar mystificatie? | naar boven

De namen van de 25 jonge Franse dichter

De NPE-redactie heeft in 2016 alle namen van de 25 gebloemleesden nagetrokken in de catalogus van de Bibliothèque nationale de France en op Google, met onderstaande resultaat.

fl. + jaartal = publiceerde in dat jaar.

René Alix (1907-1966), componist en liedtekstschrijver.
M. d'Autigny (?-?) - ?
Franc Bartholi-Sabad (?-?), schrijver, fl. 1930-1938.
Claude Bohème (?-?) - ?
Jean Brethous (?-?), dichter, fl. 1952
Charles Castres (?-?) - ?
Gérard Duband (?-?) - ?
Fernand Favetto (?-?) - ?
Marthe Fleury (1911-1991) = Marthe-Claire Fleury. Meerdere dichtbundels, vanaf 1938.
A. Gauthier (?-?) Dichter, liedtekstschrijver. O.a.: Mon coeur, je t''ecoute... Soliloques. Impr. regionale, Grenoble, 1931.
Georges Larmignat-Lamy (?-?). Bracht in 1942 een bloemlezing uit met verhalen en liederen uit onder de naam Georges Lamy. Voorwoord gedateerd 1940, ondertekend met Georges Larmignat-Lamy.
G. Lengellé (?-?) - ?
M.C. Marcillat (?-?) Een M. Marcillat werkte in 1957 aan dit boek mee: Première étape. L'école maternelle.
Diran Mardikian (?-?) - ?
C. Martin (?-?) In BNF komen vele auteurs met de naam C. Martin voor. Onbekend of een van hen dezelfde is als de C. Martin in Vissers bloemlezing.
Raymond Moreau (?-?) Twee auteurs; één actief in 1905, één na 1950.
Léon Obin (?-?) Er heeft wel een gelijknamige filosofiehistoricus bestaan, 1866-1947.
Constant Pettex (1915-2009). Publiceerde onder het pseudoniem Dominique Arly politieromans, en onder het pseudoniem Dominique Egleton andere werken.
R. Ponsot (?-?) - ?
Louis Porte (?-?) BNF kent twee gelijknamige auteurs (fl. 1972, fl. 1980). Onbekend of een van hen dezelfde is als de dichter.
Pierre-José Sanclaud (?-?) - ?
Rémy Tessonneau (1910-2008). Auteur.
Joseph Triboulet (?-?)
Louis Tricot (?-?) BNF kent drie auteurs met deze naam. Eén was actief in 1934-1936.
Leo Verhardt (?-?)

Bibliothèque nationale de France, Parijs.

naar mystificatie? | naar boven

Poëzie van Ab Visser is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen:

Groningsche dichters. De Vrije Bladen, 1934.
Spectrum. Kok, Kampen, 1936.
Christelijke dichters van dezen tijd [II]. Kok, Kampen, [1938].

Groningsche poëzie. Balkema, Amsterdam, 1941.
Moderne Nederlandsche religieuze lyriek. De Tijdstroom, Lochem, [1942], 2de herziene druk.
Het Draaiorgelboek. d'Uylenspieghelpers, Santpoort, 1945.
Levende dichters. U.-M. "West-Friesland", Hoorn, 1946.
Sint Maarten op de Montparnasse. Kroonder, Bussum, 1946.

Balladen en refereinen. Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, 1953.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dl. 3: 1940-1955. Meulenhoff, Amsterdam, 1954.
Vandaag II. Bruna, Utrecht, 1954.
De lichte muze. Bruna, Utrecht, 1956.
Dichters omnibus. Vierde bloemlezing. ESSO Nederland N.V., 's-Gravenhage, 1958 [=1957].
Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen. Dl. 3: 1940-1957. Meulenhoff, Amsterdam, 1957 (herziene 2e herziene druk).
1 PK. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1958.
Beeldende poëzie. Het kind. L. Stafleu, Leiden, [1959].

Dichters Omnibus, Zesde Bloemlezing. ESSO Nederland-Stols, 's-Gravenhage, 1960.
Dichters Omnibus. Zevende Bloemlezing. ESSO Nederland N.V., 's-Gravenhage, 1961 [=1960].
Het gevleugelde hobbelpaard. Het Spectrum, Utrecht-Antwerpen, 1961.
Dichters Omnibus. Achtste bloemlezing. ESSO Nederland, 's-Gravenhage, 1962 [=1961].
Spiegel van de Nederlands poëzie 4. De hedendaagse dichters. Meulenhoff, Amsterdam, 1968.

Het berijmd beroepen boekje. De Fontein, Baarn, 1982.
Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1982.
Het berijmd beroepen boekje. De Fontein, Baarn, 1982.
Het land der letteren. Meulenhoff, Amsterdam, 1982.
Dichters bij De Bezige Bij 1944-1984. De Bezige Bij, Amsterdam, 1984.
Opwaartse wegen. Kok, Kampen, 1986.

Met mijn valies vol dromen. Vroom & Dreesmann, [Amsterdam], 1991.
Geen dag zonder liefde. De Bezige Bij/Poëziecentrum, Amsterdam/Gent, 1994.
Een zucht als vluchtig eerbetoon. Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1995.
Literair landschap. Dichters en schrijvers over Nederland. Samengesteld door Peter van Zonneveld. Atrium, Alphen a/d Rijn, 1998.

Bronnen

Afkortingen: KBr en KBDH - Koninklijke Bibliotheek Brussel resp. Den Haag; LR - Lectuur Repertorium; PCG en PCNL - Poëziecentrum Gent resp. Nederland; s.n. / s.l. / s.a. - sine nomine / loco / anno = zonder naam [van uitgeverij] / plaatsnaam / jaartal.

DBNL: Ab Visser
http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=viss012
Mats Beek. Ab Visser. Schrijversinfo.nl, 2016
http://www.schrijversinfo.nl/visserab.html
H. Jongsma., 'Visser, Albert (1913-1982)', in Biografisch Woordenboek van Nederland. 1984 / [laatst bijgewerkt: 12-11-2013]
http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn4/vissera
Kees Thomassen. De Ab Visser Sociëteit. Nieuw Letterkundig Magazijn. Jaargang 7, 1989.
http://www.dbnl.org/tekst/_nie012198901_01/_nie012198901_01_0011.php
Leon Blok, Dodenakker.nl, 15 juli 2009.
http://www.dodenakkers.nl/beroemd/letteren/105-visser.html

NN. Vertaalde boeken. Het Vaderland, 21-11-1936. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010016913:mpeg21:a0273
NN. Echo's. Algemeen Handelsblad, 02-07-1941.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000052379:mpeg21:a0058
NN. Echo's. Algemeen Handelsblad, 12-04-1942.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000054656:mpeg21:a0046
NN. [G.H. 's-Gravesande?]. 'Ab Visser' [biografische schets bij Vissers' gedicht 'Agnes'']. Het Vaderland, 26-09-1942.'
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010020415:mpeg21:a0114
Ab Visser. Marja: eeuwig kind in onze letteren. Ab Visser haalt herinneringen op aan. De Telegraaf, 31-01-1962.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110589270:mpeg21:a0160
Johan van der Woude. Dichters en schrijvers rondom Herman Poort in de twintiger en dertiger jaren. Nieuwsblad van het Noorden, 02-05-1964.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010676135:mpeg21:a0348
Adriaan van der Veen. CS Journaal. NRC Handelsblad, 19-02-1971.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000031514:mpeg21:a0253

I. Sitniakowsky. Ab Visser zet zich zelf te kijk in 'Pauwhof'-herinneringen. De Telegraaf, 27-07-1974.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110592367:mpeg21:a0542
Harry Huizing. Een lekker roddelboek over schrijvers. Nieuwsblad van het Noorden, 29-07-1974.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011016997:mpeg21:a0141
NN. Schrijver-criticus Ab Visser 65: Ziekte is prikkel om je niet klein te krijgen. Leeuwarder Courant, 14-02-1978.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010620749:mpeg21:a0281
Frank van Dijl. Wat moet 'n mens met Ab Visser? Het Vrije Volk, 02-11-1979.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010960416:mpeg21:a0413
Rudi Boltendal. Ab Visser over uitgevers en over zichzelf. Leeuwarder Courant, 29-12-1979.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010621290:mpeg21:a0316
Henk J. Meier. Ab Visser (69): Een natuurlijke dood. Nieuwsblad van het Noorden, 10-09-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011010378:mpeg21:a0192
NN. Ab Visser (69) overleden. Leeuwarder Courant, 10-05-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010622004:mpeg21:a0097

Hans van Straten. Ab Visser: veelzijdig fantast met fabuleuze werkkracht. Leeuwarder Courant, 10-05-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010622004:mpeg21:a0225
Ben Maandag. Schrijver Ab Visser overleden. Het Vrije Volk, 10-05-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010961068:mpeg21:a0203
I. Sitniakowsky. Ab Visser overleden. Tevergeefs gewacht op erkenning als schrijver. De Telegraaf, 11-05-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110608361:mpeg21:a0374
Kunstredactie. Schrijver Ab Visser droeg levenslang het lot van de pechvogel. NRC Handelsblad, 11-05-1982.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000028327:mpeg21:a0064
Gerlof Leistra. Ab Visser: literaire duizendpoot is nu herontdekt. Nieuwsblad van het Noorden, 17-09-1988.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011001268:mpeg21:p037
Lejo Siepe. Ab Visser was een kleurrijk bohémien. Leeuwarder Courant, 30-9-1988.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010566769:mpeg21:a0391
Herman Sandman. Arcadia der Poëten. Het literaire leven in Groningen 1945-2005. Uitgeverij Passage, Groningen, 2008. 359p.
Joep van Ruiten. Hard gewerkt, bijna niks opgeschoten. Dagblad van het Noorden, 09-02-2013. Online in De Krant van Toen.
Pieter de Groot. Ab Visser heeft zich de kolere geschreven. Leeuwarder Courant, 15-03-2013. Online in De Krant van Toen.

Joep van Ruiten. Postuum plezier met 'n pareltje van Ab Viser [met quotes van Margreet Hirs]. Dagblad van het Noorden, 06-03-2015. Online in De Krant van Toen.
Kees 't Hart. Schrijver zijn en blijven. De Groene Amsterdammer, 2013.
http://www.keesthart.com/categorie/index.php?cat=archief&id=
in_memoriam&id2=ab_visser
Tom Rooduijn. Radio Doc. Een literaire ambachtsman; het uitbundige leven van de schrijver Ab Visser. Radiodocumentaire. VPRO, 22-02-2015.
http://www.nporadio1.nl/radio-doc/onderwerpen/266806-een-literaire-ambachtsman-het-uitbundige-leven-van-de-schrijver-ab-visser

Boeken, brieven en/of materiaal van, over en/of aan Ab Visser bevinden zich in:

British Library, Londen
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Antwerpen
Groninger Archieven, Groningen
Koninklijke Bibliotheek, Brussel
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Letterenhuis Antwerpen
Letterkundig Museum, Den Haag
Poëziecentrum, Gent
Poëziecentrum Nederland, Nijmegen

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

© De Nederlandse Poëzie Encyclopedie, 2013-2016

Webdesign Revan Barlas