M. Vasalis - Nederlandse Poëzie Encyclopedie

M. Vasalis

Pseudoniem van:
Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans
Geboren te:
Den Haag, 13-02-1909
Gestorven te:
Roden, 16-10-1998
Volledige naam:
Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans
Naamsvarianten:
M. Leenmans; M. Droogleever Fortuyn-Leenmans; Kiek Droogleever Fortuyn-Leenmans; Kiekie.
Pseudoniemen:
-

Zie: - Groninger dichters

Margaretha Leenmans, roepnaam Kiek, groeit op in Scheveningen en bezoekt na de lagere school het Nederlandsch Lyceum te Den Haag. Haar vader was leraar geschiedenis in die stad, maar aan een andere school: het Haagse Stedelijk Gymnasium. Onder zijn leerlingen bevonden zich onder anderen M. Nijhoff en Victor E. van Vriesland. Aan haar vader ontleent ze haar latere pseudoniem Vasalis. Als student had hij onder het pseudoniem Vasal, het Latijnse woord voor 'leenman', gedichten gepubliceerd. Vasalis is de vervoeging van 'vasal' en betekent 'van de leenman'.

Op het Nederlands Lyceum volgt Kiek Leenmans na de onderbouw het gymnasium. Tijdens een lang gesprek adviseert de rector haar op grond van haar beste resultaten in talen de alfarichting te volgen.

Ze studeert medicijnen te Leiden, daarna antropologie en specialiseert zich in psychiatrie en neurologie. Tijdens haar studietijd raakt ze bevriend met prinses Juliana, de latere koningin.

naar boven

In 1935 stuurt ze gedichten naar Simon Vestdijk, redacteur van het literaire tijdschrift Groot Nederland. De eerste zending wordt niet geplaatst (Vestdijk houdt alles nog een beetje in het midden in een brief van 13 december 1935), maar de tweede zending, van 13 mei 1936, stemt hem milder:

"Ik zou wel graag iets voor Groot Nederland willen opnemen, als ik mijn collega's daartoe bewegen kan. Bijvoorbeeld 'Drank, de onberekenbare'. 'Ik droomde, dat ik langzaam....', De idioot en Pension. Daarbij dan dat gedichtje over de dood, waaraan niets veranderd zou hoeven te worden. Want ik mag u niet verhelen, dat mijn advies slechts gegrond zou zijn, indien ik in dit viertal enige veranderingen, hoofdzakelijk technische, en bekortingen zou mogen aanbrengen. Dit is helemaal niet zo erg; nog niet lang geleden paste Nijhoff dergelijke operaties toe op verzen die ik voor de Gids had ingestuurd. Ik wil natuurlijk eerst wel even van u weten of u er geen bezwaar tegen heeft, voor ik daar mee begin." (Vasalis. Een biografie, blz. 165)

Vasalis ('De idioot in bad')

Bij ieder kledingstuk, dat van hem afgaat
wordt hij geruster, en de witte stoom
die dun van 't warme water slaat
bevangt hem in een oude, zeer vertrouwde droom

Vestdijk:

De damp, die van het warme water slaat
Maakt hem geruster: mooie, witte stoom!
En bij elk kledingstuk dat van hem afgaat
Bevangt hem meer en meer een oud vertrouwde droom.

Waarop Vasalis de tweede regelweer ombouwt: 'maakt hem geruster: witte stoom...' Aan de tekst wordt nog wat gesleuteld, waarna ze in 1936 debuteert in het periodiek.

naar boven

In 1936-1937 verblijft ze negen maanden in Zuid-Afrika. Menno ter Braak krijgt haar gedichten onder ogen en is in één klap verkocht. In dagblad Het Vaderland schrijft hij (op 19-12-1937):

'De laatste jaren werden wij in Nederland niet blootgesteld aan ernstige schokken. De laatste poëzieschok, dien ik onderging, ontstond door de lectuur van gedichten van een zekeren (mij eveneens onbekenden) M. Vasalis. in een toevallige aflevering van het tijdschrift Groot Nederland. Ik had er een hand voor in het vuur willen steken, dat deze poëzie iets definitief anders was dan het gemurmel der ontelbare epigonistische boekjes, die van de toppen der groote gletschers zachtkens naar beneden sukkelen; maar ik heb nooit meer iets van M. Vasalis vernomen, en dus zal ik mij wel in mijn verwachtingen bedrogen moeten voelen. En toch: de schok was er; het was de laatste, tot op den dag van heden.'

Na haar terugkomst werkt ze korte tijd in de psychiatrische inrichting te Santpoort en daarna als psychiater in Amsterdam.

In 1939 trouwt ze met Jan Droogleever Fortuyn, die hoogleraar psychiatrie in Groningen werd. Ze verhuizen naar Roden, in Noord-Drenthe, waar ze uiteindelijk, in 1964, het landhuis De Zulthe betrekken (Maatlanden 2, 9301 TZ). Anno 2012 is daar een bread & breakfast-accomodatie in gevestigd: www.vasalis.nl.

naar boven

Vasalis gaat als (kinder)psychiater werken in Assen en later in Groningen. Het echtpaar krijgt vier kinderen. Lousje (1940), Dicky (1942-1943), Hal (1944) en Maria (1947).

In de hongerwinter, waarvan ze de dramatische gevolgen te Amsterdam meemaakt, wordt Victor E. van Vriesland verliefd op haar. Zij wijst hem vriendelijk doch beleefd af.

Er zijn twee interviews met haar bekend. Het bekendste is die uit 1947, door P.H. Ritter Jr. (1882-1962). Die bij haar wist binnen te komen door zich als patiënt aan te melden. Dat interview werd afgedrukt in het boekenweekgeschenk Ontmoetingen met schrijvers (1956). Een tot op heden ongepubliceerd anderhalf uur durend interview gaf de dichteres c. 1988 aan de student en latere auteur Ronald Ohlsen.

Als psychiater behandelde ze ondermeer de dichters Jan Arends, Gerard Reve en (als suïcidale puber) Rob Schouten.

Met dichter Bertus Aafjes had ze een heel warme, oprecht vriendschappelijke band. Kort voor Aafjes dood hebben ze elkaar nog ontmoet. Aafjes' dochter Diana (in in de biografie opgenomen notities): 'Op de laatste avond van zijn leven riep mijn vader mij en citeerde Vondel en Vasalis. (...) Vasalis bleef tot het einde in zijn hart bij hem. Zij was echt zijn hartsvriendin en zielsverwant.'

In Braak nummer 2, juni 1950, valt Rudy Kousbroek 'de Hoeksta's, Hoorniks en Bouhuisen van het klein (on)geluk' aan en hij schrijft: 'Dat er niet meer vaag in parken en woestijnen wordt gelopen.' De dichtkunst moet weer eens anders, en hij roemt Lucebert en Kouwenaar als lichtende voorbeelden.

naar boven

In Libertinage jaargang 5 nr. 2 (maart/april) 1952 neemt Vasalis in 'Naar aanleiding van Atonaal' de handschoen op. Ze schrijft: 'Meer dan een opstand gelijkt deze poëzie vaak op een opstanding, waarbij de zielen haastig, verrast door de bazuinen van het laatste oordeel hun lichamen bij elkaar rapen en wonderlijk bekleed met gras en stenen, alle organen op de verkeerde plaats en gelardeerd met flarden herinnering, flarden liefde en haat aangetreden komen voor een troon, waar Niemand zetelt. Zuigelingen met baarden aan hun buik, grijsaards huppelend op rode oren, cijfers met twaalf armen.'

Meer en meer wordt ze in beslag genomen door haar werk als psychiater en haar gezin. Na de bundel Vergezichten en gezichten (1954) verschijnt haar eerstvolgende nieuwe bundel De oude Kustlijn pas na haar dood, in 2002.

Vasalis was goed bevriend met F. Harmsen van Beek, die een dertigtal kilometers noordelijk van haar woonde, in het Groningse Garnwerd.

	Vasalis is ter aarde besteld op begraafplaats Zorgvlied aan de Amsteldijk te Amsterdam (graf C-I-320). Een half jaar na haar dood overleed ook haar man. Hij is bij haar bijgezet.
© Roeland Koning, 2012

Ze was medewerker aan (o.a.) Groot Nederland (1936), Werk (1939), Criterium (1940), Libertinage en Tirade.

Culturele prijs van de provincie Groningen 1962. Constantijn Huygensprijs 1974. P.C. Hooftprijs 1983 (uitgereikt in 1984).

TV-Documentaires

Sporen van Vasalis. Door Willem van der Linde en Lejo Siepe, Stichting Beeldlijn, 2010.
Vasalis. Profiel. Door Marijke Vreeburg, 2011.

naar boven

Boeken

naar boven

Dichtbundels:

Parken en woestijnen. Gedichten. Helikon jrg. 10 (1940), nr. 10 (december). A.A.M. Stols, Rijswijk (Z.-H.), 1940. Omvang 27 p. Oplage van 300 exemplaren. Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1941 (1000 gulden).
2de druk 1941. Oplage 500 ex. Omvang 28 p. 5de druk 1941 (met nieuwe omslag, getekend door H. Salden). 9de druk 1941. 12de druk 1948. Herdruk bij Van Oorschot, Amsterdam, [1967]. Omvang 29 p. Herdruk 1974. [Herdruk] 1980. 25ste druk 1982. [27ste druk] 1983. 28ste druk 1984. 29ste druk 1985. 30ste druk 1987. 31ste druk [1988]. 33ste druk 1991. Herdruk in de Grote Lijsters-reeks bij Wolters Noordhoff, Groningen, 1993. 36ste druk 2001. 46ste druk 2009.

De vogel Phœnix. Gedichten. Stols, 's-Gravenhage, 1947. Omvang: 30 p. Opl. van 1000 genummerde ex.
4de druk 1947. 5de druk 1948. [6de druk] bij Van Oorschot, Amsterdam, 1961. Omvang 32 p. Herdruk 1965. [14de druk] 1984. 15de druk 1985. 16de druk 1987. 17de druk [1988]. 18de druk 1988. 20ste druk 1995. 21ste druk 1999.

Vergezichten en gezichten. Van Oorschot, Amsterdam, 1954. Omvang: 73 p. Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam 1955 (1000 gulden).
[2de druk] 1966. [Herdruk] [1971]. [ 8ste druk] 1975. Omvang 73 p. [10de druk] 1979. [14de druk] 1984. 15de druk 1985. 16de druk 1986. 17de druk 1987. 18de druk [1988]. 19de druk 1988. 20ste druk 1991. 32ste druk 2009.

Twee gedichten. Carlinapers, Haarlem, 1981. Omvang: [10] p. Opl. van 12 genummerde ex

Phoenix. [Tek. van Siegfried Woldhek]. Binderij Phoenix, Phoenix Editions, Amsterdam, 1983. Omvang: [8] p. Opl. van 125 ex.; genummerd I-VII op Barcham Green, gebonden en gesigneerd, 1-118 op Zerkall. Jaarwisselingsgeschenk.

Gedichten. Een keuze uit eigen werk. Door Elisabeth Eybers, F. Harmsen van Beek, Hanny Michaelis, Judith Herzberg, Annie M.G Schmidt, M. Vasalis. Van Oorschot, Amsterdam, 1985. Uitg. t.g.v. het veertigjarig bestaan in 1985 van de uitgeverij. 2de, 3de, 4de druk 1985. 5de druk 1986.
Hoewel dit werk - volgens de criteria van de NPE - strikt genomen als een bloemlezing geldt, wordt het vanwege het uitzonderlijke karakter (door de dichters zelf uit eigen werk samengesteld) als afzonderlijk werk bij alle betrokken dichters vermeld.

Vier gedichten. Regulierenpers, Amsterdam, 1985. Omvang: 14 p. Opl. 35 genummerde ex., gedrukt voor Henk Ensing, Bert Welling en hun vrienden.

Is het vandaag of gistren, vraagt mijn moeder. [Prent van Menno Wielinga]. Exponent, Bedum, 1989. Omvang: [8] p. Opl. 125 ex., genummerd 1-100 en I-XXV

Parken en woestijnen. De vogel Phoenix. Vergezichten en gezichten. Gedichten. Van Oorschot, Amsterdam, 1997. Omvang: 137 p. Gebundelde herdruk van Parken en woestijnen (1940). De vogel Phoenix (1947). Vergezichten en gezichten (1954).
4de druk 2002. 5de druk 2002.

Vasalis. Fifteen of her poems. With transl. [from the Dutch] by James Brockway. Avalon Press, Woubrugge, 1999. Opl. van 85 genummerde ex. Omslagtitel: Fifteen poems. Tekst in het Engels en Nederlands. Keuze uit de herdrukbundel uit 1997.

De oude kustlijn. Nagelaten gedichten. [Keuze en uitgave verzorgd door Lous, Hal en Maria Droogleever Fortuyn]. Van Oorschot, Amsterdam, 2002. Omvang: 68 p.
2de, 3de en 4de druk 2002. 8ste druk 2007.

Verzamelde gedichten. Van Oorschot, Amsterdam, 2006. Omvang: 196 p. 3de druk 2009; 8ste druk 2015, 191p. 9de druk 2016, 191p.

M. Vasalis. Op een vlot van helderheid. Gekozen en ingel. door Hagar Peeters. Van Oorschot, Amsterdam, 2009. Omvang: 58 p.

Is 't vandage of gister? Gedichten van M. Vasalis in 't Drèents. [Samenst. en inl. Martin Koster; vert. in het Drents door Abel Darwinkel ... et al.]. Het Drentse Boek, Beilen, 2009. Omvang: 45 p. Gedichten eerder verschenen in de bundel De oude kustlijn.

terug naar boven

Brieven

M. Vasalis, Geert van Oorschot. Briefwisseling 1951-1987. [Bezorgd door Nop Maas en Maaike Meijer]. Van Oorschot, Amsterdam, 2009. Omvang: 296 p. 2de druk 2010.

terug naar boven

Over M. Vasalis

Rudolf Van de Perre. M. Vasalis. Grote ontmoetingen. Literaire monografieën nr. 55. Gottmer/Orion, Nijmegen/Brugge, 1980. Omvang: 109 p., [8] p. pl.

Ik heb mezelf nog van geen ding bevrijd. Een bundel opstellen over de poëzie van M. Vasalis. Samengest. door Dirk Kroon. BZZTôH, 's-Gravenhage, 1983. Omvang: 263 p. Uitg. ter gelegenheid van de uitreiking van de P.C. Hooftprijs 1982.

Maaike Meijer. De lust tot lezen. Nederlandse dichteressen en het literaire systeem. Sara/Van Gennep, Amsterdam, 1988. Omvang: 464 p. Tevens proefschrift Utrecht. Met lit. opg., reg. en een samenvatting in het Engels. Over Neeltje Maria Min, Judith Herzberg, Elly de Waard en M. Vasalis.

Léon Hanssen. Een misverstand om in te geloven. De poëzie van M. Vasalis. Athenaeum-Polak & van Gennep, Amsterdam, 2006. Omvang: 374 p.

Maaike Meijer. M. Vasalis. Een biografie. Van Oorschot, Amsterdam, 2011. Omvang: 966 p., [40] p. pl. 2de en 3de druk 2011. 7de druk 2012.

terug naar boven

Proza

Drie novellen. De getuige. Deez' kleine hand. Onweer. Egbert Eewijck. Jan Campert. M. Vasalis. Red. Emmy van Lokhorst en Victor E. van Vriesland. Vereeniging ter bevordering van de belangen des boekhandels, Amsterdam, 1940. Omvang: 139 p. Bevat: De getuige van Egbert Eewijck. Deez' kleine hand van Jan Campert. Onweer van M. Vasalis. Boekenweekgeschenk 1940.
Menno ter Braak schreef over dit boek (in Het Vaderland, 01-03-1940): 'De verrassing is het prozadebuut van M. Vasalis, tot dusverre alleen bekend als dichteres van een aantal zeer curieuze verzen, die zich door haar verhaal 'Onweer' ontpopt als een onzer besten prozaïsten tout court.'

De amanuensis. [Bezorgd door Maaike Meijer]. Van Oorschot, Amsterdam, 2009. Omvang: 23 p. Opl. van 200 genummerde ex. Uitg. ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van M. Vasalis op 13 februari 2009. Novelle.

terug naar boven

Essays en redes

Over den dichter A. Roland Holst. Door Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, M. Nijhoff, Jan Engelman, Jo de Wit, Victor E. van Vriesland, M. Vasalis. En voorzien van een bibliografie. De Bezige Bij, Amsterdam, [1948]. Omvang: 83 p., [1] bl. pl.

Kunstenaar en verzet. De Spieghel, Amsterdam, 1958. Omvang: 21 p. Rede, uitgesproken ter gelegenheid van de uitreiking van twee jaarlijkse prijzen door de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945 in het Stedelijk Museum te Amsterdam op 8 februari 1958.

Een pijn, waarvoor geen naam bestaat. Rapport opgesteld en uitgesproken ter gelegenheid van de uitreiking van de Hendrik de Vries-prijs aan Ab Visser te Groningen op 18 december 1958. Gevolgd door vijf gedichten van Ab Visser. Uitgave van de Sjaalman Pers nr. 4. Sjaalmanpers, Bunnik, 1983. Omvang: 17 bl. Opl. van 270 genummerde ex., 1-240 in de handel; I-XXX niet in de handel.

Dankwoord bij de aanvaarding van de P. C. Hooftprijs 1982 uitgesproken in het Muiderslot op 14 december 1983. Van Oorschot, Amsterdam, 1984. Omvang: 16 p. Opl. van 200 ex.

terug naar boven

Audio

Stemmen van schrijvers. Deel 1: J. Bernlef, F. Harmsen van Beek, Judith Herzberg. Chr. J. van Geel, Rutger Kopland, Willem van Toorn, M. Vasalis en Ad Zuiderent lezen hun gedichten. Samenstelling T. van Deel. Geluidscassette, c. 75 minuten. Querido, Amsterdam, [1984].

De ten gehore gebrachte gedichten werden ook in een Bulkboek afgedrukt:

Wat blijft is landschap. Poëzie. [Samenst.: Tom van Deel ... et al.]. Bulkboek nr. 179 jrg. 17. Patty Voorsmit, Amsterdam, [1989]. Omvang: 44 p.

terug naar boven

Bloemlezingen

Door Vasalis (mede-)samengestelde bloemlezingen

Victor. Het boek der vrienden. Een literaire parade ter ere van Victor E. van Vriesland. [Red.: M. Vasalis, Jeanne van Schaik-Willing en Mr. E Straat]. De Spieghel, Amsterdam, 1947. Omvang: 160 p. Bijdragen van o.a. Bertus Aafjes, Gerrit Achterberg, J.C. Bloem, F. Bordewijk, Cola Debrot, Anton van Duinkerken, Ida G.M. Gerhardt, A. Roland Holst, Max Schuchart, Simon Vestdijk en Leo Vroman.

De muze en de dieren. Een bloemlezing van verzen. Bijeengebracht door M. Vasalis. [Ill. van Th. Kurpershoek]. Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels, [Amsterdam], 1954. Omvang: 79 p. Uitgegeven ter gelegenheid van de boekenweek 1954.

De dichter en de zee. [Samenstelling en inleiding M. Vasalis.] Vierluik-reeks. Gottmer, Haarlem/Antwerpen, 1960. Omvang 53 p.

terug naar boven

Vasalis in bloemlezingen

Poëzie van M. Vasalis is o.a. in deze bloemlezingen aangetroffen. De complete titels, namen van samenstellers etc. zullen t.z.t. op de desbetreffende jaarlijsten te traceren zijn.

De dichters van het jaar. Bigot en Van Rossum, Amsterdam, 1937.
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1939 (13de herziene druk).

Hollands Helicon. J.L. van Schaik, Bepk., Pretoria (Z.A.), 1940.
Dichters van dezen tijd. Oogst 1940. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1941.
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1941 (14de herziene druk).
Muziek en poëzie. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1941.
Nieuwe geluiden. Van Loghum Slarterus', Arnhem, 1941. (5de herz. druk).
Novellen en gedichten. Boekenweekgeschenk 1941. VBBB, [s.l.], 1941.
Twee lentes. A.A.M. Stols, Rijswijk, 1941.
Stille opmars. Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1942.
Twee recht, twee averecht. De Driehoek, 's-Graveland, [1942].
De dichter en de dood. W. de Haan N.V., Utrecht, 1946.
Levende dichters. U.-M. "West-Friesland", Hoorn, 1946.
Moderne dichters. Federatie van christelijke vereenigingen van en voor vrouwen en meisjes, Utrecht, 1946.
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1947 (15de herziene druk).
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1948 (16de herziene druk).
Dichterkeur. L. Stafleu, Leiden, 1949.
Vers tegen vers. Daamen, 's-Gravenhage, 1949.

terug naar boven

Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1950 (17de herz. druk).
Kleine dichterkeur. L. Stafleu, Leiden, 1950.
De muze op zee. VBBB, [Amsterdam], 1951.
Dichters van dezen tijd. P.N. van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1951 (18de herziene druk).
De muze en de seizoenen. VBBB, [Amsterdam], 1953.
Wie schreef dat? Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels, [Amsterdam], [1953].
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Dl. 3: 1940-1955. Meulenhoff, Amsterdam, 1954.
De muze en de dieren. VBBB, [Amsterdam], 1954.
Religieuze poëzie der Nederlanden. Spectrum, Utrecht/Antwerpen, [1954].
Dichters Omnibus. Een bloemlezing. ESSO Nederland, 's-Gravenhage, 1955 [= 1954].
Dichters van dezen tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1954. (19de herz. druk).
Dichters Omnibus. Tweede bloemlezing. Esso Nederland N.V., 's-Gravenhage, 1956 [=1955].
Twee muzen. VBBB, [Amsterdam], 1955.
Apollo's reis door Nederland. Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage, 1956.
De muze zwerft door Nederland. VBBB, [Amsterdam], 1956.
Dichterland. Van Gorcum, Assen, 1956 (9e [herz.?] druk, 1956)
Met twee maten. Bert Bakker/Daamen, Den Haag, 1956.
Nederlandse dichteressen na 1900. De Bezige Bij, Amsterdam, 1956.
Poëtisch akkoord. A.W. Bruna & Zoon, Utrecht, 1956.
De Muze en het meisje. CPNB, [Amsterdam], 1957.
Nederlandse dichteressen na 1900. De Bezige Bij, Amsterdam, 1957 (2de verm. druk).
Zo sprak mijn lief mij toe. Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, [1957].
Spiegel van de Nederlandse poëzie door alle eeuwen. Dl. 3: 1940-1957, Meulenhoff, Amsterdam, 1957 (2de herziene druk).
1 PK. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1958.
De dichter en de dood. J.H. Gottmer, Haarlem / Antwerpen, [1958].
Nederlandse poëzie van de 20ste eeuw. Het Spectrum, Utrecht / Antwerpen, [1958].
Beeldende poëzie. Amsterdam. Stafleu, Leiden, [1959].
Beeldende poëzie. De natuur. Stafleu, Leiden, [1959].
De muze en het heelal. CPNB, [Amsterdam], 1959.
Muziek en poëzie. Bruna, Utrecht, 1959 (2de [herz.] druk).
Voor wie dit leest. Querido, Amsterdam, 1959.
School der voordrachtskunst. J.B. Wolters, Groningen, 1959.

terug naar boven

Beeldende poëzie. De tijd. Stafleu, Leiden, [1960].
De muze viert feest. VBBB, [Amsterdam], [1960].
Dichters van deze tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1960 (20ste druk).
Het klein heelal. Meulenhoff, Amsterdam, 1960 (2de herz. druk).
Het schepnet. Derde bundel. Kok, Kampen, 1960.
Ritme en Rijm. Deel 2. Stichting Nederlandse Schoolradio, [Hilversum], 1960.
Beeldende poëzie. Het dier. Stafleu, Leiden, [1961].
De dichter en de dood. (versie Chr. Leeflang). Bert Bakker / Daamen N.V., Den Haag, 1961. (3de herz. druk).
Nederlandse schrijvers en schrijfsters. Deel II. Wolters, Groningen, 1961 (17e druk).
Klimatologisch. Kok, Kampen, 1961.
Dichters Omnibus. Negende bloemlezing. ESSO Nederland, 's-Gravenhage, 1963 [=1962].
Dichters van deze tijd. Van Kampen & Zoon, Amsterdam, 1964 (21ste herz. druk).
Dichters en gedichten. Malmberg, 's-Hertogenbosch, 1965.
Dichter bij de dichter. [?], Groningen 1965.
Een wereld van woorden. Deel 1. Tjeenk Willink, Zwolle, 1966.
Doorbroken grenzen. Meulenhoff, Amsterdam, 1967.
Een nieuwe bundel verzen. Meulenhoff, Amsterdam, 1967 (13de druk; 1ste druk 1947).
Spiegel van de Nederlandse poëzie 4. De hedendaagse dichters. Eerste deel. Meulenhoff, Amsterdam, 1968.
Dichters van deze tijd. Van Kampen en Zoon, Amsterdam, 1969 (22ste herz. druk).
Een nieuwe bundel verzen. Meulenhoff, Amsterdam, [1969]. (14de gewijzigde druk).

terug naar boven

Nieuwe geluiden. Sijthoff, Leiden, 1970 (6e herziene druk).
Spelend op de kam. Bloemlezing uit de literatuur na 1940. Wolters-Noordhoff, Groningen, 1970.
Het Paard. L.J. Veen, Wageningen, 1971. Al schrijvend. Querido, Amsterdam, 1971.
Het groot jaargetijdenboek. Uitgeverij Orbis en Orion, Beveren, 1971.
Is deze ook goed meneer? Bert Bakker, Amsterdam, 1972.
Een moederhart, een gouden hart. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1973.
Impressie en expressie 3. Wolters-Noordhoff, Groningen, 1973.
Literair akkoord 18. Buna, Utrecht/Antwerpen, [1975].
Bericht aan de reizigers. CPNB, [Amsterdam], 1975.
Vluchtig omzien. Wereldbibliotheek-Vereniging, Amsterdam/Antwerpen, 1975.
Groot Gezinsverzenboek. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1976.
Dichters van deze tijd. P.N. van Kampen & Zoon/Standaard uitgeverij, Amsterdam / Antwerpen, 1977. 23ste herziene druk.
Nieuw Nederlands Haneboek. Querido/Vara, Amsterdam/Hilversum, 1977.
Groot verzenboek voor al wie jong van hart is. Lannoo, Amsterdam/Tielt, 1978.
De Moeder. Een bloemlezing. Erven Thomas Rap, Vijverhof - Baarn, [1979].
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1979.
De Vogel. Een bloemlezing. Erven Thomas Rap, Vijverhof - Baarn, [1979].
Het kind. Een bloemlezing. Erven Thomas Rap, Vijverhof - Baarn, [1979].
Spiegel van de Nederlandse poëzie. [Dl.2:] Dichters van de twintigste eeuw. Meulenhoff, Amsterdam, 1979.
Veelzijdig. Werk van Nederlandse schrijfsters na 1918. Vroom & Dreesman-/Querido, Amsterdam, 1979.

terug naar boven

Ik ben genoemd meisje en vrouw. Lannoo, Tielt/Amsterdam, 1980.
Geloven in Gedichten. Boekencentrum, 's-Gravenhage, 1980.
De Dood. Een bloemlezing. Thomas Rap, Baarn, 1980.
De Tuin. Een bloemlezing. Erven Thomas Rap, de Heerdt / Baarn, [1981].
Het gezin. Bulkboek. Knippenberg, Utrecht, [1981].
Zo diep heb ik van u gedronken. Holland, Haarlem, [1981].
Het land der letteren. Meulenhoff, Amsterdam, 1982.
Is dit genoeg: een stuk of wat gedichten. Elsevier Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1982.
Het zwarte schaap der schepping. Bosch & Keuning, Baarn, 1982.
Als je het mij vraagt. Gottmer, Haarlem, 1983.
Uit de school geklapt. Koninklijke PBNA, Arnhem, 1983.
Spiegel van de Nederlandse poëzie. Meulenhoff, Amsterdam, 1984 (5e editie).
200 Sonnetten. Sijthoff, Amsterdam, 1985.
..en droomen in het gras. Leopold, Den Haag, 1985.
Gedichten. Een keuze uit eigen werk. Van Oorschot, Amsterdam, 1985. [(bloemlezing uit werk van zes dichteressen]
Liefde is het enige. Novella Uitgeverij, Amersfoort, 1985.
Ooitgedicht. CPNB, Amsterdam, 1985.
Langs straten en gedichten. Sijthoff, Amsterdam, 1985.
Gelezen worden ze ontelbare malen. Sijthoff, Amsterdam, 1986.
Ons poëtisch Binnenhof. Vroom & Dreesmann, [Amsterdam], 1986.
Vader. Elmar, Rijswijk, 1986.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1987 (8e herziene druk).
Ons poëtisch Nederland. Vroom & Dreesmann, [Amsterdam], 1987.
Kerstboek voor het Wereld Natuur Fonds. Van Holkema & Warendorf, Houten, 1987.
Op weg naar huis. 68 dichters. Bulkboek, Amsterdam, 1987.
Grote poëzie bloemlezing. Citroenpers, Eindhoven, 1987.
Ik heb het Rood van 't Joodse Bruidje lief. Querido, Amsterdam, 1988.
Ik word als een van dezen. BZZTÔH, 's-Gravenhage, 1989.
Wat blijft is landschap. Bulkboek. Patty Voorsmit, Amsterdam, [1989].

terug naar boven

Dichters van deze tijd. Poëziecentrum, Gent, 1990 (24ste herz. druk).
Het dierbaarst. Kwadraat, Utrecht, 1990.
Amsterdam dus. Thomas Rap, Amsterdam, 1991.
Liefde in gedichten. Boekencentrum, 's-Gravenhage, 1991.
Paardenliefde. Elmar, Rijswijk, 1991.
Spiegel van de moderne Nederlandse poëzie. Meulenhoff/Kritak, Amsterdam/Leuven, 1992 (6e editie).
Groot verzenboek. Lannoo/Anthos, Tielt/Baarn, 1992( 5e herziene druk).
Wilminks keus II. Walvaboek, Laren, 1993.
Slapen gaan misschien zelfs dromen. Kwadraat, Utrecht, 1993.
Ik heb de liefde lief. Prometheus, Amsterdam, 1993.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1993.
Zo simpel als een bloem. Kwadraat, Utrecht, 1993.
Dichten over dichten. Contact, Amsterdam, Antwerpen, 1994.
Dichters van deze tijd. Poëziecentrum, Gent, 1994 (25e herz. druk).
Als een verre zee boven ons. Kwadraat, Utrecht, 1994.
De 100 beste gedichten van deze eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1994.
Geen dag zonder liefde. De Bezige Bij/Poëziecentrum, Amsterdam/Gent, 1994.
Ik droeg nog kleine kleren. Kwadraat, Utrecht, 1994.
Kinderen. Prometheus, Amsterdam, 1994.
O wereld, jij zingt, speelt en lacht. Kwadraat, Utrecht, 1994.
Domweg gelukkig in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1994.
Domweg gelukkig in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1994 (3de verbeterde druk).
Een zucht als vluchtig eerbetoon. Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 1995.
Gij blijft in mijn gedachten. Kwadraat, Utrecht, 1995.
Hand in hand in hand. Lannoo, Tielt, 1995.
Nacht van de Poëzie. Vredenburg, Utrecht, 1995. (15de editie - NB: ze trad er niet op.)
En al mijn levensdagen stonden in uw boek. Kwadraat Educatief, Utrecht, 1995.
Verlangen naar beter. Kwadraat, Utrecht, 1996.
Met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn. Averbode, Averbode, 1996.
Zij vonden de naam die zou blijven. Kwadraat, Utrecht, 1996.
De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw. Bert Bakker, Amsterdam, 1996 (10e herziene druk).
Dat schitterende water. BZZTÔH, ‘s-Gravenhage, 1996.
Dieren. Prometheus, Amsterdam, 1996.
De mooiste liefdespoëzie. Holland, Haarlem, 1997.
Dit is myn lân. Provinsje Fryslân/Provincie Friesland, Leeuwarden, [1997].
De geur van kruizemunt waait over. Kwadraat, Utrecht, 1998.
Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. Bert Bakker, Amsterdam, 1998 (18e druk).
Groot verzenboek. Lannoo, Tielt, 8e herziene druk, 1998.
Ik ging naar Bommel om de brug te zien. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
Ik heb alleen woorden. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
In Liefde Bloeyende. Bert Bakker, Amsterdam, 1998.
Literair landschap. Atrium, Alphen a/d Rijn, 1998.
De selectie van de eeuw. De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 1999.
Een zucht en een zoen. Altiora Averbode, Averbode, 1999.
Familie duurt een mensenleven lang. Bert Bakker, Amsterdam, 1999.
Wat blijft. Bert Bakker, Amsterdam, 1999.

terug naar boven

Liefde kon maar beter naamloos zijn. Amnesty Internationational/De Geus, Amsterdam/Breda, 2000.
Wie dan wel? Woonzorg Nederland, [Amsterdam], 2000.
Een tuinman is een dichter. Lannoo, Tielt, 2000.
Niemand om het voor te doen. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2001.
Het liefste gedicht. Podium, Amsterdam, 2001.
Drugs. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2002.
Het is vandaag de datum. Poëziecentrum, Gent, 2002.
Ouder. Uitgeverij 521, Amsterdam, 2002.
Een boom is meer dan er staat. Lannoo, Tielt, 2002.
Naar 't Zuiderland. Lannoo/Atlas, Tielt/Amsterdam, 2002.
Stof zijn wij. Vergouw Publishing, Amsterdam, 2002.
Lang leve de dood. De Bezige Bij, Amsterdam, 2003.
Literaire reisgids Drenthe. PBc, Assen, [2003].
Vergeet mij niet. Muntinga, Amsterdam, 2003 (2de druk 2005).
Komrij's Nederlandse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten. Bert Bakker, Amsterdam, 2004.
Drenthe, door dichtersogen. Achterland, Zeist, 2004.
Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst. Balans, Amsterdam, 2005.
Kost en inwoning. Bert Bakker, Amsterdam, 2005.
Denkend aan de dood. Doodsgedichten. BnM Uitgevers, Nijmegen, 2006.
Het eerste wonder. Van Gennep/Poëzieclub, Amsterdam, 2006.
Gedichten voor het hart. Maarten Muntinga, Amsterdam, 2006.
100 lekkere gedichten. Lannoo, Tielt, 2007.
Verjaardagsvers. Kleine Uil, Groningen, 2007.
500 gedichten die iedereen gelezen moet hebben. Meulenhoff, [Amsterdam], 2008.
M'n opa... Prometheus, Amsterdam, 2008.
Jou willen is je missen. Van Gennep, Amsterdam, 2008.

Met dat hoofd gebeurt nog eens wat. Prometheus, Amsterdam, 2011.
De vier jaargetijden. Maarten Muntinga, Amsterdam, 2011.
Alleen in mijn gedichten kan ik wonen. Prometheus, Amsterdam, 2012 [=2011].
Nacht van de poëzie. Podium, Vredenburg, [Amsterdam/Utrecht], 2011.
Zacht gezicht aan zacht gezicht. kleine Uil, Groningen, 2011.
De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat. Compaan, Maassluis, 2012.
De veertig van Heytze. Podium, Amsterdam, [2014].

Audio

Stemmen van schrijvers. Deel 1: J. Bernlef, F. Harmsen van Beek, Judith Herzberg. Chr. J. van Geel, Rutger Kopland, Willem van Toorn, M. Vasalis, Ad Zuiderent lezen hun gedichten. Samenstelling T. van Deel. Geluidscassette, c. 75 minuten. Querido, Amsterdam, [1984]. De ten gehore gebrachte gedichten werden ook in een Bulkboek afgedrukt.

terug naar boven

bronnen

Mats Beek, www.schrijversinfo.nl: M. Vasalis
G.J. van Bork & P.J. Verkruijsse (red.). De Nederlandse en Vlaamse auteurs van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. De Haan, Weesp 1985: M. Vasalis.
Menno ter Braak, Het Vaderland, 19-12-1937.
Menno ter Braak, Het Vaderland, 01-03-1940.
DBNL: M. Vasalis
Maaike Meijer. M. Vasalis. Een biografie. Van Oorschot, Amsterdam, 2011.
Het Vaderland, 18-11-1941 (over 5de druk Parken en woestijnen)
Uitgeverij Van Oorschot: M. Vasalis.

Lectuur-Repertorium. Deel 3. A.S.K.B., Vlaamsche Boekcentrale/Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1954
Lectuur Repertorium 1952-1966. Deel 3. A.S.K.B./Nederland's Boekhuis, Antwerpen/Tilburg, 1970.
Lectuur Repertorium 1967-1978. Deel 3. Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum/Katholiek Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening, Den Haag/Antwerpen, 1981

[zie de bronnen-pagina voor links naar de sites van onderstaande bronnen]
British Library, Londen.
Koninklijke Bibliotheek, Brussel.
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
Letterkundig Museum.
Poëziecentrum Gent.
Poëziecentrum Nederland.

terug naar boven

deze pagina is mede mogelijk gemaakt door:

Vrienden van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie

partners

Webdesign Revan Barlas